AB Anayasası'na kavuştu

O

lağanüstü güvenlik önlemleri altında yapılan törende, katılımcıların yüzü gülüyordu. AB Komisyonu ile Avrupa Parlamentosu arasında yaşanan gerginlik birkaç saat için de olsa unutulmuş görünüyordu. Tüm AB vatandaşları için temel haklar getiren Anayasa ile Avrupa’nın siyasi ve kurumsal anlamda daha da güçlenmesi amaçlanıyor. Ev sahibi İtalya’nın Başbakanı Silvio Berlusconi konuşmasını yaparken katılımcı devlet ve hükümet başkanları onay verme anlamında başlarını sallıyordu:

”Bu tarihi bir olay. Tarihte hiçbir zaman, temel hak ve özgürlüklerin şimdiki kadar önemli bir rol oynamadı. Çünkü milyonlarca insanın kaderi, birleşti. ”

İtalya Başbakanı, Avrupa kıtasının yeni entegrasyon çabalarıyla siyasi, sosyal ve ekonomik anlamda birlikte daha da büyümesi gerektiğni söyledi. Berlusconi konuşmasında, bugünkü AB’nin temellerini atan Roma Sözleşmeleri’nin de 47 yıl önce aynı salonda imzalandığını hatırlattı. İtalya Başbakanı ”O zamanlar, bugünkü gibi büyük bir adımın atılacağına kimse ihtimal vermiyordu” dedi.

Hollanda Başbakanı Jan Peter Balkanende ise duygularını şöyle ifade etti:

”Yüzyıllar boyınca Avrupa tarihini düşmanlar ve onların savaşları belirledi. Şimdi bu tarih dostluk ve ortaklığa dönüştü. Avrupa bugün yeni bir döneme giriyor. Umutlu olmak ve geleceğe güvenmek için pek çok nedenimiz var.”

Balkanende’nin İrlandalı meslektaşı Bertie Ahern ise salondaki devlet ve hükümet başkanlarına şu çağrıda bulundu:

"25 AB üyesinin meclisleri bir an önce anayasa antlaşmasını onaylamalı. Bu kolay bir süreç olmayacak. Ama enerji ve kararlıklıkla başarıya ulaşacak.”

Schröder: 'Bir düş gerçekleşti'

Federal Alman Meclisi’nin anlaşmayı bir an önce onaylayacağından emin olduğunu söyleyen Almanya Başbakanı Gerhard Schröder sevincini dile getirdiği açıklamasında şunları söyledi:

”Avrupa için bir Anayasa imzalayabilmek, şimdiye kadar pek çok kişinin gördüğü bir düştü. Bu düş şimdi gerçek oldu. Her ne kadar bu mutlu günün üstünde bazı gölgeler de dolaşsa sevinmeliyiz."

AB içinde gerginlik

Schröder’in kastettiği gölge, geçtiğimiz günlerde AB Komisyonu’nun yeni üyeleri konusunda yaşanan gerginlikti. Bu gerginliğin ana muhattaplarından biri, AP’nin tepkisi üzerine sunduğu komisyon üyeleri listesini geri çeken Jose Manuel Barroso da törene katıldı. Borroso da selefi Romano Prodi gibi Anayasa'nın ülke paralmentolarınca bir an önce onaylanmasını istedi. İmza töreninden sonra verilen ziyafetin şölen havasında geçmesi planları ise suya düştü. Çünkü liste krizi nedeniyle yemek, bir çalışma ve kriz buluşması niteliğine dönüştü. Bu arada Komisyonun en tartışmalı müstakbel üyesi Rocco Buttiglione’ye Berlusconi’nin desteğinin de gündeme geldiği tahmin ediliyor. Berlusconi bir yandan Buttiolione’ye desteğini geri çekmezken diğer yandan uzlaşma sinyali vermekten geri kalmadı.

Tören 10 milyon euroya maloldu

Tören İtalya hükümeti ve Roma belediyesine yaklaşık 10 milyon euroya mal oldu. Şehrin belediye binası, kapitol üzerindeki müze ve binalar boyandı, heykeller temizlendi. Uluslararası ajanslara ve yayın kuruluşlarına geçilen tören görüntüleri ise tek bir İtalyan prodüksiyon firması tarafından kaydedildi. Liderleri koruyan polisler, şehir merkezindeki tüm sokakları araba ve yaya trafiğine kapadı ve Roma sokakları –birgün için de olsa- sessizliğe büründü.

Anayasa'da neler var?

350 sayfa kalınlığındaki Avrupa Anayasası Anlaşması çoktan bütün üye ülkelerin diline çevrildi. Anayasa'nın başlıca ilkelerinden biri herkesin okuyup anlayacağı gibi olmasıydı. Anayasanın sadece hukukçuların anlayacağı bir dille yazılmamış olması Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer’e göre halka yakınlığı vurgulayan bir özellik:

"Avrupa Anayasası, Avrupamızın Anayasası asırlık bir projedir. Vatandaşa Avrupalı olmanın yararlarını anlatıp AB’ne güvenmesine yardımcı olmalı ve AB’ni içte ve dışta hareket kabiliyetine kavuşturmalıdır."

Anayasa’nın giriş bölümünde Birlik’in temelini oluşturan, eşitlik, hürriyet, insan hakları, demokrasi, barış, adalet ve dayanışma gibi insani değerlere yer veriliyor. Hıristiyanlığın Avrupa Birliği’nin ortak temeli olduğuna dair ibarenin bu bölüme dahil edilmesini isteyenler çıkmış ama sonunda, ‘Avrupa’nın kültürel, dini ve insani kökleri’ni vurgulayan bir cümlede karar kılınmıştı.

AB'nin hedefleri

Anayasa’nın ilk bölümünde AB’nin hedefleri ve Avrupa vatandaşlarının hakları sıralanıyor. Örneğin başka bir Birlik ülkesine yerleşen herkes bulunduğu ülkede Avrupa Parlamentosu ve yerel seçimlere katılma hakkına kavuşuyor. Bir milyon imzayla yeni bir AB yasası önerme hakkı da Anayasada yer alıyor.

Birliğin Temel Haklar Şartı

Birlik’in Temel Haklar Şartı, BM insan hakları beyannamesine benziyor ve kısmen daha da ileri gidiyor. Örneğin her Avrupalı iş aramada kendine yardımcı olunmasını istemek ve iyi yönetilmek hakkına sahip olacak.

Anayasa’nın büyük bölümü AB’nin yapısı ve işleyişi ile ilgili. Avrupa içpazarı, para ve ekonomi birliği ve ile ortak dış ve güvenlik politikalarının temel ilkeleri bu bölümde anlatılıyor. Avrupa Parlamentosu AB Konseyi, Komisyon ve diğer Birlik kurumlarının işlev ve görevlerine de geniş yer ayrılmış.

Çifte çoğunluk ilkesi esas alınacak

Konsey'in karar mekanizmasında çifte çoğunluk üzerinde mutabakat sağlandı. Kararlarda sadece üye sayısı değil ama aynı zamanda üye ülkelerin nüfusu da belirleyici olacak. Ticaret hukuku ve rekabet kurallarında son sözü Birlik söylüyor. Ancak milli egemenlik alanında kalan konular da az değil.

Birliğin başkanı ve dışişleri bakanı olacak

Anayasa yürürlüğe girdikten sonra AB’nin bir başkanı ve dışişleri bakanı olacak. Her dernek tüzüğünde olduğu gibi Avrupa anayasasında da Birlik’e nasıl üye olunabileceğine ve birlikten hangi hallerde ihraç edilebileceğine dair kurallar yer alıyor.

Avrupa'nın resmi marşı

Avrupa’nın artık resmi bir de marşı var. Beethoven’in 9. Senfonisi. Mavi zemin üzerindeki altın renkli yıldızların daire oluşturduğu resmi bayrağı her yılın 9 mayısında kutlanan Avrupa gününde daha bir nazlı dalgalanacak.