AB Irak'ın yeni dönemine hazırlık yapıyor

AB’nin beklentisi seçimlere Irak’ta yaşayan tüm halk gruplarının katılması. Ama bu dilek pek gerçekleşeceğe benzemiyor. Buna rağmen Brüksel, Irak’ın demokrasiye giden yolu yarılaması halinde bile Irak’la ilişkilerini normale döndürmeye hazır. AB’nin Irak’ta görev üstlenmesi konusunda Birlik içinde bugüne değin bir uzlaşma sağlanamadı.

Bazı Birlik üyesi ülkeler özellikle de Fransa, koalisyon güçlerinin belirlediği yönetimin görevini seçilmiş bir Irak hükümetinin üstlenmesi halinde, AB’nin Irak misyonunu savunuyordu. Birliğin o sıralardaki Dönem Başkanı Hollanda’nın Başbakanı Jan-Peter Balkanende, Kasım ayındaki zirvede 25 üyeli AB’nin Irak konusunda ortak bir tavır belirlemesi gerektiğini söylemişti.

Irak’a mali yardımlar

AB, Irak seçimlerindeki teknik donanım için 32 milyon Euro mali yardım yaptı. Ancak saldırıların dinmemesi yüzünden Irak seçimlerine gözlemci göndermek istemiyor. Birlik ayrıca geçtiğimiz iki yıl içinde Irak’a insani yardımlar ve yeniden inşa için 300 milyon Euro gönderdi.

Bu yıl ise bu miktar 100 milyon Euro olarak öngörüldü. Ancak Birlik sadece para yardımıyla yetinmek istemiyor. AB Komisyonu’nun Dış İlişkilerden Sorumlu Temsilcisi Benita Ferreo Waldner, birlik üyesi ülkelerin Irak polisinin eğitilmesine de katkı sağlamasına uğraşıyor. Irak Başbakanı İyad Allavi de Kasım ayında Brüksel’e yaptığı gezide, bunun önemine değinmiş ve AB’den bu konuda destek istemişti.

AB, ekonomik açıdan da Irak’ı kanatlarının altına alıyor. Paris Klubü olarak adlandırılan ekonomik durumu iyi çok sayıda Birlik üyesi ülkeden oluşan kulüp, Irak’ın borçlarının yüzde 80’ini sildi. Ancak Irak’ın dış borçlarının büyük bölümünü Paris Kulübü üyesi olmayan, komşu Arap ülkelerine olan borçlar oluşturuyor.

Ekonomik ilişkiler

Birlik uzun vadede Irak’la ekonomik işbirliğini de geliştirmeyi planlıyor. Irak’ın geçici Devlet Başkanı Gazi El Yaver birkaç hafta önce Brüksel’e yaptığı gezide, AB’nin yapısını, Ortadoğu’daki ülkelerin kendi aralarında yapacağı işbirliğinde örnek aldıklarını söylemiş ve “AB’yi kendimize örnek alıyoruz. Özellikle ekonomik işbirliği önemli rol oynamalı. Günümüzde hiçbir ülkenin tek başına yaşaması mümkün değil. Dünyanın bir parçası olmak zorundasınız” diye konuşmuştu.

AB ile ABD’nin Irak yüzünden yaşadıkları gerginliği en geç Irak’taki seçimler sonrasına kadar gidermesi bekleniyor. AB, ABD’nin de kabul ettiği, Irak’ın yeniden inşasında BM’nin öncü rol üstlenmesi fikrini destekliyor. BM’nin Irak’taki temsilcilerini korumakla görevli birliklerini, AB de mali olarak destekleyecek. ABD’nin en yakın müttefiklerinden İngiltere’nin Başbakanı Tony Blair, Irak’ta istikrarın sağlanması için AB’nin ABD ve Irakla işbirliği yapması gerektiğini, aksi takdirde Irak’taki gerginliğin tüm Ortadoğu’ya sıçrayabileceğini uyarısında bulunuyor.