AB liderleri büyük buluşmaya hazırlanıyor

AB hükümet ve devlet başkanları, Avrupa Parlamentosu seçimlerinin hemen ardından ilk büyük buluşmalarını, Brüksel’de Perşembe günü gerçekleştirecekler. Çoğu, seçimlerde büyük yenilgiye uğrayan ve iktidarları sarsılan AB liderleri, Avrupa’nın yeni resmini zirvede kuşkusuz tartışacaklar ve Avrupa Birliği’nin güçlü olduğu mesajını vermeye çalışacaklar. Zirve öncesinde, AB Dönem Başkanı İrlanda’nın Dışişleri Bakanı Brian Cowen da bu noktaya değinerek, ”Avrupa’nın işlediğini göstermek zorundayız” diye konuştu.

25 Avrupa ülkesinden sadece 4’ünde hükümetin başarılı olduğu seçimler sonrası, AB liderleri iktidarları sarsılmış bir şekilde zirveye katılacaklar. Almanya Başbakanı Gerhard Schröder’den Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ya da İngiltere Başbakanı Tony Blair’e dek.

Özellikle Almanya Başbakanı Schröder’in aldığı büyük yenilgiden sonra Almanya’da muhalefet, hükümet değişikliği taleplerini dillendirmeye başladı. Hatta seçimlerin galibi Hristiyan Birlik partileri, oylarını artıran seçimlerin küçük ortağı Yeşiller’le koalisyon hesaplarını bile gündeme getiriyor. Ancak Schröder’den gelen eleştirilere şimdilik yanıt yok, iktidarda bulanan SPD hükümetin reform sürecini devam ettireceğini açıkladı.

Zirvenin gündemi

İktidarları sarsılmış olan liderlerin işbirliği ve güç mesajı vermeye hazırlandıkları Brüksel’deki ”süper zirve”nin gündeminde ise aslında iki önemli konu var. Bunlardan biri, Avrupa Anayasası, diğeri de görev süresi yakında bitecek olan AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi’nin yerine kimin getirileceği. AP seçimlerinde alınan darbeden sonra liderler, bu iki önemli konuda anlaşma sağlamayı ve yeni Avrupa’nın güçlü olduğunu gösterme niyetindeler.

İrlanda Başbakanı Bertie Ahern, Anayasa konusunda umutlu. Anayasa üzerindeki anlaşmazlıkların giderileceğine inanan Ahern, başarıya ulaşabileceklerini düşünüyor. Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer de dünkü dışişleri bakanları toplantısında iyimser olduğunu dile getirmiş ve Avrupa’nın buna ihtiyacı olduğunu belirtmişti.

Anayasa üzerinde anlaşmazlıklar

Dışişleri bakanları, dünkü Brüksel Zirvesi’ne hazırlık toplantısında Anayasa üzerinde kısmi uzlaşma sağladılar, ancak hala belirsiz olan noktalar var. Bakanlar Kurulu’ndaki güç dağılımı, Euro İstikrar Paktı’nın nasıl şekilleneceği ve alınan kararlarda oylama sistemiyle ilgili sorunlar henüz tam anlamıyla çözülemedi. Ayrıca Anayasa’da Hristiyanlığa atıfta bulunulup bulunulmaması da bir başka sorun.

Ancak Anayasa üzerinde anlaşma sağlanabileceği yönünde bazı göstergeler de mevcut. Daha önce Anayasa’ya muhalefet eden hükümetlerde değişiklik yaşandı. Anayasa’da ısrarla değişiklik isteyen İspanya ve Polonya’daki hükümetlerin değişmesi ve iktidar sahiplerinin Anayasa’da uzlaşma sinyalleri vermesi, anlaşmazlıkların giderilmesinde kolaylık sağlanacağını gösteriyor. Ayrıca Avrupa Birliği’nin şu an da hiç olmadığı kadar, birlik olduğunu göstermeye ihtiyacı var.

AB Komisyonu Başkanı

Zirvenin diğer ikinci önemli konusu ise yeni seçilecek AB Komisyonu Başkanı. Görev süresi dolan Komisyon Başkanı Romano Prodi’nin yerine kimin geleceği henüz meçhul ve AB liderleri Brüksel Zirvesi’nde Prodi’nin yerine gelecek kişiyi belirlemek istiyor. Almanya ve Fransa, Komisyon Başkanlığı için Belçika’nın liberal Başbakanı Guy Verhofstadt’ın desteklerken, AP seçimlerinin galibi Avrupalı Hristiyan Demokratlar’ın başka bir önerisi var.

AP’de Hristiyan Demokratlar’ın oluşturduğu Avrupa Halk Partisi, Lüksemburg Hristiyan Demokrat Başbakanı Jean-Claude Juncker’i önermeyi düşünüyor. Bu durumda, Juncker’in şansı daha fazla görünüyor, çünkü AB Komisyonu Başkanı’nı belirleme yetkisi Avrupa Parlamentosu’nda.

Parlamentodaki 732 koltuğun 275'ini elde ettiği tahmin edilen Hristiyan Demokrat Grup Başkanı Wilfried Martens, bu hafta AB zirvesinde belirlenecek yeni AB Komisyonu Başkanı'nın kendi gruplarından olması gerektiğini savundu.Martens, AB Anayasası'nda Hristiyan kimliğine atıfta bulunulması önerisini de tekrar gündeme getirdi.