AB sübvansiyon musluklarını kısacak

Dünya ticaretinin liberaleştirilmesi için varılan mutabakatın en önemli ögelerinden biri olan yeni tarım ürünleri ticaret anlaşması sanayi ülkelerinin sübvansiyon engeline takılıyor. Dünya Ticaret Teşkilatı’nın 148 üyesi arasında iki yıldır bu konu görüşülüyor. Cancun’daki son bakanlar buluşmasında kalkınma halindeki ülkeler tarım sübvansiyonlarının sıfırlanmasında ısrar ettikleri için yakınlaşma sağlanamamıştı.

AB sübvansiyonları müzakere etmeye hazır

AB Komisyonu’nun ticaretten sorumlu üyesi Pascal Lamy, 25’ler Avrupası’nın sübvansiyon dönemini geride bırakmaya hazır olduğunu söylüyor: "AB’nin tarım sübvansiyonlarını tamamen kaldırmaya hazır olduğunu açıklamıştık. Tarım sübvansiyonları zaten birkaç yıl içinde 10 ila 15 milyardan iki, üç milyar euro’ya düştü. Yani biz kalan sübvansiyonları da müzakere etmeye hazırız.”

Avrupa bunun için iki şart koşuyor. Bunlardan ilki, tatminkar bir genel anlaşmaya varılması. Avrupa, sanayi ürünleri ve hizmet ihracının kolaylaştırılmasını istiyor. İkinci şartı ise, tarım sübvansiyonlarının bütün dünyada yasaklanması. Bu talebin ilk muhatabı da, çiftçisinin ihracat bağlantılarını düşük faizli kredilerle destekleyen ABD. Geçen hafta yapılan uzmanlar düzeyindeki görüşmeler bu konuda yakınlaşma sağlandığını gösterdi.

Anti-sübvansiyon programı

Ayrıntılar Dünya Ticaret Teşkilatı’nın tarımcılık komisyonunda ele alınıyor. Avrupa Birliği, ABD’nin resmi ihracat kredilerinden tamamen vazgeçeceğinden kuşkulu. Kredilerin bundan böyle ticari bankalarca uygulanan piyasa şartlarına göre açılmasını isteyen birlik Avrupası sübvansiyon indiriminin eş zamanlı yapılmasında da ısrar ediyor.

Ancak Fransa hükümeti, Birlik Komisyonu’nun tarım ürünleri ticaretinde fazla açıldığı görüşünde. Bu nedenle tarımcılıktan sorumlu Komisyon üyesi Franz Fischler anti sübvansiyon programını gündeme getiremiyor. ”Kuşkusu olanlar da idrak etmeli ki, en iyi müzakere taktiği için standart bir formül yok. Bu bakımdan en iyi taktiğin bizimkisi olduğu söylenebilir.”

"Takvime uyulması imkansız"

Dünya ticaret görüşmelerinde tarım ürünleri ticareti için önce gümrüklerin kaldırılması söz konusu. Yeni dünya ticaret anlaşmasının da yıl sonuna yetiştirilmesi öngörülüyordu. Ancak bu takvime uyulması imkansız. Çünkü ABD’deki başkanlık seçimine kadar Washington’dan hiç bir adım beklenmiyor. Aynı şekilde AB Komisyonu da sonbaharda yenilenecek. Yeni birlik üyelerinin nasıl davranacakları da meçhul. Birliğe tarım sübvansiyonlarından pay alabilmek için katılan yeni üyeler bu hakkın hür dünya ticaretine kurban edilmesine yanaşmıyorlar.