Abbas'tan referandum önerisi

Filistinli örgütler arasında ulusal diyalog sağlanması amacıyla başlayan görüşmelerin açılış konuşmasını yapan Filistin lideri Mahmud Abbas, referandum yapılması önerisinde bulundu. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ayrıca Filistinliler’e anlaşmazlıkları çözmek için silaha başvurmamalarını istedi.

El Fetih ve Hamas arasındaki siyasi anlaşmazlıkların devam etmesi halinde referanduma başvurulacağını belirten Abbas, Filistinli gruplara ortak bir politik program oluşturabilmesi için 10 süre tanınacağını ifade etti. Abbas, bu süre uzlaşma sağlanmazsa İsrail’de tutuklu bulunan Filistinliler tarafından hazırlanan bir belgenin 40 gün içinde referanduma sunulacağını belirtti. Hazırlanan belge, İsrail tarafından işgal edilen toprakları da içeren bölgede bağımsız bir devlet kurulması hedefi ortaya koyuluyor.

Hamaslı Parlamento Başkanı Abdülaziz Duveyk, Abbas'ın referandum önerisini Hamas’ın kabul ettiğini söyledi. “Halka gitmek, demokrasinin en önemli prensiplerinden biridir“ diyen Duveyk, bunun ulusal uyuma götürecek en iyi ortak temel olduğunu kaydetti. Hamas, şimdiye dek Filistin topraklarında İslami bir devlet kurulmasını istiyordu.

Ulusal diyalog toplantısı

Filistin'de farklı gruplar arasında uzlaşma sağlamayı amaçlayan ulusal diyalog toplantısı video konferans aracılığıyla Gazze ve Ramallah'ta yapılıyor. Filistin lideri Mahmud Abbas başkanlığında yapılan görüşmelere, iktidardaki Hamas ve diğer radikal İslamcı örgütler katılıyor. Abbas’ın lideri olduğu El Fetih ile iktidardaki Hamas örgütü arasındaki gerginliği son vermek ve uluslararası yardımların kesilmesi yüzünden başgösteren mali krize çözüm yolu bulmak için yapılan görüşmelerin iki gün sürmesi planlanıyor.

İsrail'in geçiş izni vermemesi nedeniyle toplantıya Gazze’den katılan Filistin Başbakanı İsmail Haniye, görüşmeleri şimdiye dek yapılan en önemli diyalog girişimi olarak değerlendirdi. Tarafların bu diyalogun başarılı olmasını sağlamak ve bu amaca uygun koşulları bir araya getirmek için istekli olduğunu belirten Haniye, Filistin halkı içinde diyaloğun hakim olması gerektiğini belirtti.

Olmert’ten barış çağrısı

İsrail tarafından ise Filistin yönetimine önemli mesajlar gönderiliyor. ABD Başkanı George Bush ile görüştükten sonra dün Amerikan Kongresi’nde bir konuşma yapan İsrail Başbakanı Ehud Olmert, İsrail devleti adına Filistin yönetimi ile müzakerelere istekli olduklarını belirterek, Filistin lideri Mahmud Abbas’a barış içinde elini uzattığını söyledi. Olmert, Hamas hükümetinin İsrail devletinin varlık hakkını tanıması ve şiddetti kınaması talebini de yineledi.

Filistinliler’in birkaç yıl içinde İsrail ile yan yana, güvenlik ve barış içinde kendi devletleri içinde yaşayabileceklerini belirten İsrail Başbakanı, “Ancak kendileri bunun gerçekleşmesini reddediyorsa, bunun gerçekleşmesini kimse sağlayamaz” şeklinde konuştu. Olmert, müzakere yoluyla iki devletli çözüme dayanan, ABD öncülüğündeki uluslararası yol haritasına da değinerek, bu plana yükümlülüklerinin sürdüğünü, ancak sonsuza kadar da bekleyemeyeceklerini kaydetti.

Olmert’in, Filistinliler ile müzakere umudunun tükenmesi durumunda 2010 yılına kadar İsrail’in kalıcı sınırlarını tek taraflı olarak belirleme planı Filistinliler’in tepkisine yol açmıştı. Amerikan Başkanı George Bush ise dün Olmert ile yaptığı görüşmenin ardından plana sürpriz bir destek vermiş ve Olmert’ten Filistin lideri Abbas’la görüşmesini istemişti.

Filistinliler’e bir yıl süre

Bu arada İsrail Adalet Bakanı Haim Ramon, Batı Şeria’daki sınırı tek taraflı çizmeden önce Filistinliler’e bir yıl süre tanınacağı mesajını verdi. Ramon, bu yıl içten ve güçlü bir şekilde diplomatik çabalara odaklanacaklarını, Filistin lideri Mahmud Abbas ile müzakere imkanını değerlendireceklerini, ancak müzakereler için muhatap bulamamaları durumunda sınır planını uygulamaya geçireceklerini belirtti.

Ancak İsrail’in bağımsız Filistin devleti konusunda müzakerelere geçmeden önce Hamas hükümetinin İsrail’i tanıması ve şiddetten vazgeçmesi koşulunu getirmesi, müzakerelerde başarı şansını azaltıyor. Siyasi gözlemciler Olmert’in ılımlı Filistin lideri Mahmud Abbas ile yapacağı müzakerelerden önemli bir sonuç çıkmasını beklemiyor.