ABD, BM'yi sıkıştırıyor

BM’nin bu en büyük yardım projesinin amacı, Irak’ın sınırlı petrol ihracatından edindiği kazanç ile Irak halkına gıda ve tıbbi yardım sağlanmasıydı. Ancak bundan Saddam Hüseyin, çeşitli yabancı şirketler ve bazı BM elemanlarının da karlı çıktığı anlaşılıyor. Bu yöndeki suçlamalar gerek BM Araştırma Komisyonu tarafından araştırılırken, Amerikan Senatosu da aynı amaçla bir komisyon oluşturdu. BM, elindeki belgeleri Amerikan Komisyonu’na sunmayı reddediyor.

Petrol Karşılığı Gıda Programı’na ilişkin söylentiler, ilk başta Irak diktatörü Saddam Hüseyin’in 4 milyar doları zimmetine geçirdiği yönündeydi. ABD’deki seçim kampanyası sırasında bu miktar 11 milyara ulaştı ve Saddam Hüseyin’in bu milyarlarla Fransız, Rus ve Çinli şirketlere rüşvet vererek Irak’a uygulanan yaptırımlara rağmen bolluk içinde yaşadığı iddia edildi.

ABD’nin iddiaları

Amerikan Kongresi da yolsuzlukla ilgili saptadığı yeni rakamı açıkladı. Yolsuzluğun tasavvur edilemeyecek boyutlarda olduğunu söyleyen Senatör Colmann, "Komisyonunun tahminlerine göre, Saddam Hüseyin’in şahsi kazancı 21 milyar 300 milyon Amekiran Doları tutarında” diye konuştu. Amerikan yönetimi, ayrıca BM’nin, hatta özellikle Genel Sekreter Kofi Annan’ın olup bitenlere seyirci kaldığını iddia ediyor. Yolsuzluğa karşı mücadele etmek yerine bazı BM Güvenlik Konseyi üyeleri ile Petrol Karşılığı Gıda Programı Yöneticisi Benan Sevan gibi yetkililerin de elde edilen kardan pay sağladığı iddia ediliyor.

Amerika’da özellikle muhafazakar televizyon kanalı ”Fox News” ve yüksek ”Daily News” gazetesinin yaydığı öfke artıyor, BM Genel Sekreteri Annan’ın istifa etmesi ve BM Genel Merkezi’nin Paris’e taşınması talep ediliyor. Bir televizyon muhabiri de tepkilerin bu denli sivrilmesinin neden olarak yolsuzluk skandalına ilişkin belge ve tanıkların Amerikan Kongeri’ne sunulmamasını gösterdi.

BM’nin tepkisi

Sadece televizyon muhabiri değil, aynı zamanda Kongre de öfkeden köpürüyor. BM’ye uygulanabilecek zorlama metodları hakkında yüksek sesle düşünüyor ve söylentileri araştıran BM Komisyon Başkanı Paul Volcker’in cevap olarak yazdığı üç sayfalık mektubundaki açıklamaları gözardı ediyor. Amerikan Merkez Bankası’nın eski Genel Müdürü Paul Volcker için ABD, 191 BM üyesinden sadece biri. Gizli belgelerin tüm dünyaya gönderilmesinin sakıncalı olduğu görüşünü savunan Volcker, skandalı araştırarak suçluların ortaya çıkarılmasının, başkanı olduğu komisyon ile BM’nin kendi meselesi olduğunu vurguluyor.

Pail Volker aynı zamanda, BM kurucularının başında gelen ABD’nin, Güvenlik Konseyi kararı ile araştırma erkini BM’ye devretmiş olduğunu, sorguya çekmenin BM elemanlarının dokunulmazlığını zedeleyeceği ve işlerini güçleştireceğini hatırlatıyor. Amerikan medyasının yorumcuları ise, Volcker’in verdiği yanıtla olup bitenleri örtbas etmeye çalıştığını iddia ediyor.

Öte yandan, Türkiye, Ürdün ve Basra Körfezi üzerinden yapılan petrol sevkiyatının güzergahı, BM Genel Sekereti Annan’ın da belirttiği gibi, Amerikan denetimi altındaydı. Ayrıca, rüşvet alanlar listesinde Chevron’dan Texaco’ya kadar birçok Amerikan şirketi de yer alıyor.