ABD ile ipler gerildi

TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin, ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesinde 1915 olaylarına ilişkin tasarının kabul edilmesine tepki gösterdi.

Şahin, ''Amerikan parlamentosu maalesef tarih yapmaya kalkışmıştır. Bu kabul edilemez bir hatadır diye düşünüyorum” şeklinde konuştu. “Dünya parlamentolarının artık bu tür artık inandırıcılığı kalmamış iddiaları konu yapmaması gerektiği kanaatindeyim” diyen Şahin, Amerikan Kongresi'nin tarihî hatayı kısa sürede düzeltmesini beklediğini kaydetti.

TBMM heyeti Washington'da izledi

Tasarıyla ilgili gelişmeleri Washington'da takip eden TBMM heyeti tasarının kabulünün ardından bir basın toplantısı düzenledi. “Son yıllarda yaşanmış en büyük komediyi bugün gördük" diyen TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Murat Mercan, "Bu oylama başlı başına yanlış bir oylama. Obama yönetimi daha önceden bunu engelleseydi belki daha iyi olurdu" dedi. Mercan, "Bu karar, bizim yapacağımız işleri ne artırdı ne azalttı" dedi.

TBMM Türk-Amerikan Dostluk Grubu Başkanı Suat Kınıklıoğlu, "Neredeyse zorla, apar topar getirilmiş, son birkaç kongre üyesiyle yapılan bir oylama gerçekleşti" dedi.

Hükümetin aldığı karar üzerine Türkiye'ye döneceğini kaydeden Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Namık Tan, ‘Öundan sonra kolay kolay bizim önümüze, bu şekilde çalışmaya devam ettiğimiz takdirde hiçbir lobi çıkamayacaktır" diye konuştu.

CHP İstanbul Milletvekili Şükrü Elekdağ, protokollerin Dışişleri Komisyonu'na gelmesi halinde bunun reddedileceğini veya Ermenistan Anayasa Mahkemesi'nin tutumunun izleneceğini belirtti.

MHP İstanbul Milletvekili Mithat Melen de "TBMM'ye demokrasi dersi veren ABD'de ne biçim bir oylama yapıldı, ben hâlâ çözmüş değilim" sözleriyle tepki gösterdi.

Clinton'ın yaklaşımı

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Kongre'nin 1915 olaylarına dair Ermeni iddialarını içeren tasarı üzerinde bir tesirde bulunmayacağına ve bulunmaması gerektiğine inandıklarını belirterek, ilgili tüm taraflara bunu açıkça dile getirdiklerini söyledi.

Kosta Rika'da resmî bir ziyarette bulunan Clinton, tasarıyla ilgili bir soruya şöyle yanıt verdi: “Başkan Obama göreve geldiğinde, ben de dışişleri bakanı olduğumda, İsviçre tarafından Türk ve Ermeni hükümetlerini bir araya getirme yolunda üstlenilen süreci, çok kıymetli olduğu düşüncesiyle desteklemeye karar verdik ve destekledik. İki ülke ilişkilerinin normalleştirilmesini amaçlayan protokollerin Zürih'te imzalanması sırasında ben de oradaydım. İlişkilerin normalleştirilmesinin önünde duran sorunların ele alınmasında uygun yolun bu olduğunu düşünüyoruz.''

“İki ülkenin aralarındaki sorunları nasıl çözebileceğini belirlemek başka hiçbir ülkeye düşmez” diyen Clinton, protokollerin, geçmişte yaşanan olayların incelenmesi için bir tarih komisyonunun kurulması yolunda üzerinde anlaşılan bir yaklaşımı içerdiğine dikkat çekti. Hillary Clinton, “ABD'nin bu noktada girişeceği eylemler de süreci sekteye uğratabilir” görüşünü dile getirdi.

Başkan Obama ve kendisinin bu çerçeveden hareketle Kongre'nin bir eylemde bulunmasının uygun olduğuna inanmadığını, bu tutuma karşı çıktıklarını açıkça belirttiklerini vurguladı.

Danimarka gazetesinden Obama'ya çağrı

Sağ liberal görüşleriyle bilinen Danimarka gazetesi “Jyllands-Posten”de konuyla ilgili yayımlanan bir yorumda, ABD Başkanı Barack Obama Türkiye'nin uygulayacağı baskı karşısında geri adım atmamaya çağrıldı. Yorumda, “Umarız Obama bunu yapmaz. Çünkü Ermeni soykırımı, Yahudi soykırımından sonra en iyi belgelenmiş soykırımdır. Bu gerçeğe rağmen Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 1915-1917 arasında yaşanan olayları araştıracak bir komisyon önermesi tuhaf kaçmaktadır. Yapması gereken, gerçekleri tanıyıp Ermenilerle barışı aramasıdır” dedi.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AFP/dpa/AP/rtr, NH/MÇ