220709 Nahost USA

Avrupa Birliği, Arap nüfusun çoğunlukta olduğu Doğu Kudüs’te planlanan konut projesi nedeniyle İsrail’i sert bir dille eleştirirken ve bunu “kışkırtıcı eylemler” olarak nitelerken, Obama yönetimi ise fark edilir ölçüde ses tonunu düşürmeye başladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philip Crowley, Doğu Kudüs’teki inşaata ilişkin yaptığı son açıklamada hayli dikkatli konuştu ve “Bu yeni bir mesele değil. Doğu Kudüs’teki inşaat projeleri geçmişte de sık sık gündeme gelmişti” dedi.

İsrail, Yahudi yerleşim birimleri inşa etme politikasını uzun zamandır sürdürüyor. Ancak Obama hükümetinin yönetimi devralması ve Washington’ın Ortadoğu’da yeni bir politika izlemesi ile birlikte konu taraflar arasında kritik bir soruna dönüştü.

Obama'nın uyarıları

Obama, İslam dünyasını seslendiği ünlü Kahire konuşmasında İsrail’den beklentilerine kuşkuya yer bırakmayacak şekilde değinerek “ABD, İsrail’in inşa ettiği yerleşim birimlerinin yasalara uygun olduğunu kabul etmiyor. Bu inşaat faaliyetleri var olan anlaşmaları ve barış çabalarını zedeliyor. Yerleşim birimlerinin yapımına son vermenin zamanı gelmiştir” demişti.

ABD Başkanı Obama, sadece Batı Şeria’da inşa edilen Yahudi yerleşim birimlerini değil, aynı zamanda gelecekte bir gün Filistin devleti kurulursa, Filistinlilerin başkent yapmak istediği ve Arap nüfusun çoğunlukta olduğu Doğu Kudüs’teki inşaatları da kastetmişti.

Ancak Washington’dan gelen uyarılara rağmen İsrail hükümeti geri adım atmadı ve son günlerde Doğu Kudüs’te izin verdiği yeni bir inşaat projesi yüzünden de tartışmaları alevlendirdi. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun planlanan projeyi kesin bir dille savunması, artık Başkan Barack Obama’nın barış sürecini canlandırma çabalarına bir meydan okuma olarak değerlendiriliyor.

Zemin hassas

Büyük bir ikilimle karşı karşıya olan ABD hükümeti ise içerde bunu “bir provokasyon” olarak görse de kamuoyu önünde böyle sert ifadeleri kullanmamaya da özen gösteriyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Crowley, Doğu Kudüs’teki inşaatın durdurulması talebinin Dışişleri Bakanlığı’na çağrılan İsrail'in Washington Büyükelçisi’ne iletilmesini “İsrail Büyükelçisi ile bu konu üzerinde kısa bir görüşme yaptık” diyerek açıkladı.

İsrail basınının tutumu da dikkat çekici. İsrail basını, devam eden inşaatlar nedeniyle ABD’nin Kudüs üzerindeki baskıyı artırması ve bu amaçla banka kredilerini kısması konusunda tek kelime bile etmiyor.

Gözler Mitchell'in ziyaretinde

Ancak şimdi gözler ise Obama’nın Özel Ortadoğu Temsilcisi George Mitchell’ın bu hafta içinde Ortadoğu’ya yapacağı ziyarette. ABD yönetimi ziyaret öncesi hayli dikkatli. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ise, Doğu Kudüs’teki tartışmalara ilişkin kendisine sorulan soruları yanıtsız bırakıyor.

Anna Engelke / Çeviren: Hülya Köylü

Editör: Ayhan Simsek