ABD sermayesi geri dönüyor

Barbie bebek fabrikası, Caterpillar inşaat makineleri üreticisi, Pepsi Cola, McDonalds ve Johnson & Johnson firmalarının ortak noktası nedir? Milyarlarca dolarlık kârlarını tekrar eve, yani Amerika Birleşik Devletlerine götürmeleri... Bu yıl Amerikan hükümeti gelirlerin yatırımcının ülkesine geri dönmesi kanunu adı altında Amerikan firmalarına devasa boyutta vergi kolaylığı sağlamaya başladı.

Johnson &Johnson firması yıl başında ilk adımı atarak 11 milyar dolarlık bir kârı ülkeye geri getirdi. Tüm dünya çapında faaliyet gösteren ilaç firması Pfizer ise 37 milyar dolarla listenin en üst sırasında yer alıyor.

Wall-Street’ten emekli olan ve şu an Cumberland danışmanlık firmasında şef uzman olarak görev yapan David Kotok, sadece anonim şirketlerin ülkeye 500 milyar dolar geri getirdiğini söylüyor. Kotok, daha yüzlerce milyar doların da Cargill veya Mars gibi özel şirketlerden geleceğini belirtiyor.

Lobi faaliyetlerinin etkisi

Amerikan hükümeti 2004 yılında çıkardığı İstihdam Yaratma Kanunu çerçevesinde yaratılacak 500 bin istihdam karşılığında, vergi kolaylığı sözü vermişti. Ancak en son tahminler 120 bin istihdam yaratıldığını gösteriyor. Kotok, Bush yönetiminin en başta buna karşı olduğunu söylüyor. Ancak istaihdam yaratma knunundan, gelirlerin yatırımcının ülkesine dönmesi kanununa nasıl gelindi?

Uzman David Kotok şirketlerin lobi faaliyetleri sayesinde bu noktaya gelindiğini söylüyor. Kotok büyük Amerikan şirketlerinin lobi faaliyetleriyle kanun koyucuya planını güzel bir şekilde uygulattırdığını ima ediyor. Kotok’a göre Amerikan istihdam piyasası tek motivasyon olamazdı. Paranın büyük bir bölümü araştırma ve geliştirmeye gidiyor, ama aynı zamanda hisse senedi alımına yani Wall Street’teki yatırımcıların cebine akıyor.

Peki Almanya ve Avrupa’dan bu sermaye kaçışının nedenleri ne? Kotok, eski Avrupa ülkelerini göz önüne alırsanız büyüme oranlarının çok düşük olduğunu bu yüzden de, birçok şirketin vergi kolaylığı sayesinde kârlarını ülkelerine geri göndermeyi düşünebiliceğini söylüyor. Kotok, Amerika veya başka bir ülkede şirketlerin karşılarına daha iyi fırsatlar çıkabilir diyor.

“Alman piyasası çekici değil“

Kotok şirketlerin kârlarını Almanya ve Avrupa’dan çekip, Asya’ya yatırmasına atıfta bulunuyor. Washington’daki Alman sanayiinin temsilcisi Robert Bergmann, gelirlerin yatırımcının ülkesine geri dönmesi kanunu, normal bir durum olarak tanımlıyor. Bergmann, yıllardır Avrupa’da kazanç sağlayan ve yatırım yapan, ancak şimdi ülkesine yatırım yapmakta bir fırsat gören şirketlerin bunu yapmalarının çok normal bir durum olduğunu, eğer Avrupa ve özellikle Alman piyasası büyüme imkanı sağlayacak kadar çekici olsaydı, o zaman şirketlerin zaten burada kalacağını ve kârlarını da geri göndermeyeceklerini söylüyor.

Bergmann ve Kotok, bu yarışı kazanmanın ve Amerikan şirketlerinin ve kârlarının ülkede kalmasını sağlamanın, Alman politikacı ve şirketlerinin elinde olduğunu belirtiyor.