ABD ve Rusya arasında yakınlaşma

Obama dönemiyle birlikte Washington – Rusya hattında esen bahar havası devam ediyor. Moskova'da temaslarda bulunan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Rus yetkililerle biraraya geldi ve iki ülke arasında, İran konusu da dahil olmak üzere birçok alanda işbirliğini artırmayı öngören adımlar attı.

Clinton'ın Rus Dışişleri Bakanı Sergev Lavrov'la görüşmesinin ana gündemi ise İran'dı. İki bakan, İran'ın sahip olduğu nükleer programa ilişkin anlaşmazlıkta ortak tutum içinde oldukları mesajını verdiler. Washington, Bush döneminde nükleer programı nedeniyle İran'a baskı uygulanması ve yaptırımların artırılmasını istiyordu. Ancak şimdi ise Washington farklı bir tutum sergiliyor. Tahran'la yaşanan nükleer krizde diplomasiye öncelik verileceğine işaret eden Hillary Clinton, yeni yaptırımların söz konusu olmadığını dile getirdi.

Tahran'dan beklenen adımlar

Clinton, Tahran'dan bekledikleri adımlara da dikkat çekti: “Biz, İran'ın barışçıl amaçlı nükleer enerjiye sahip olabileceği kanaatindeyiz, ancak nükleer silahlara değil. Rusya da bu konuda bizimle aynı görüşte. Bizim tercihimiz, İran'ın uluslararası toplumla tam işbirliği yapması ve denetimler konusunda yükümlülüklerini tam olarak yerine getirip kapılarını denetçilere açması. Böylece, söz konusu tesislerde neler yapıldığına ilişkin hiçbir şüphe kalmayacaktır.”

İran'la ticari ilişkileri nedeniyle zaten sert bir tutum izlemeyen Rusya ise bilinen tutumunu sürdürdü. Tahran'ın nükleer programına Moskova'nın da eleştirel yaklaştığını dile getiren Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ancak yaptırım tehditleri ile baskı uygulamanın yapıcı bir davranış olmayacağını söyledi. Lavrov, var olan tüm olanakların müzakereler yoluyla bir çözüm bulunması için kullanılması gerektiğini dile getirdi.

Füze kalkanı projesi

Clinton ve Lavrov, İran dışındaki diğer gündem maddelerinde de uyumlu açıklamalar yaptı. Obama, yine Bush döneminde Doğu Avrupa'da kurulması planlanan ve ikili ilişkilerde sıkıntıya neden olan füze kalkanı projesini bir süre önce rafa kaldırmıştı. Clinton, Moskova'daki temaslarında, Washington'un oluşturmayı düşündüğü yeni füze kalkanı planı için Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'a işbirliği önerisinde bulundu.

Clinton, “Füze savunmasında Rusya ve ABD'nin sıkı bir işbirliği içinde olmasını arzu ediyoruz. Bu konuda ortak çıkarlarımız olduğunu düşünüyorum. Bu konuda Rus ordusu ya da hükümetinden gelecek tüm soruları yanıtlayacağımızdan emin olmanızı isterim. Mümkün olduğunca şeffaf davranmak istiyoruz” dedi.

START'ın devamı

İki ülke arasındaki silahsızlanma anlaşması START'ın devamına ilişkin de görüşmelerin süreceği ve ilerleme sağlanmasının hedeflendiği belirtildi. Lavrov, bu konuda da kayda değer adımların atıldığını dile getirdi. Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'in geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama da 5 Aralık'ta süresi sona erecek olan anlaşmasının süresinin uzatılacağı yönündeydi. Mevdedev, “Bu konunun ne denli önemli olduğu konusunda şüpheye yer yok. Nükleer silahların olmadığı bir dünya için çaba göstermek zorundayız. Çözülemeyen birçok sorun olsa da bu bizim ortak görevimiz. Dünyanın nükleer silahlardan arındırılması, bizim gündemimizde olması gereken bir hedeftir” demişti.

DW/Ajanslar, HK/AG