ABD'de işkence tartışmaları
4 Mayıs 2004
Iraklı tutuklulara işkence yaptığı saptanan yedi Amerikan askeri hakkında disiplin soruşturması başlatılırken, altı askeri polis için de aynı suçtan ceza davası açılması kararlaştırıldı. İşkence sanığı Amerikan askerlerinin nerede yargılanacağı ise henüz belli değil. Amerikalı politikacılar, ortaya çıkan işkence olaylarını nefretle kınarken, bu gelişmenin ABD’nin itibarını önemli ölçüde sarsacağı tahmininde bulunuyorlar.
New York Times’da Amerikan ordusu bünyesindeki gizli araştırma sonuçlarına ilişkin rapora atıfta bulunan bir haberde, tutuklu Iraklılar‘a işkence olaylarının, yalnızca başkent Bağdat’ın batısındaki Ebu Garip cezaevinde ortaya çıkanlarla sınırlı olmadığı belirtiliyor.
"Olaylar genelleştirilmemeli"
Saddam döneminde yapılan bu cezaevinde tutukluların, ”sadistçe, dizginsiz ve aşırı işkenceye maruz bırakıldığının anlaşıldığı” sözlerinin de yer aldığı bu rapora karşın Amerikan televizyonuna açıklamalarda bulunan Tuğgeneral Mark Kimmitt, yaşanan bu olayların genellenemeyeceğini söyleyerek şöyle devam etti:
”Şimdiye kadar yapılan tüm araştırmaların ve sorgulamaların sonucunda altı kişi hakkında ceza davası açmak için suç duyurusunda bulunulduğu, 10‘u hakkında da disiplin soruşturması başlatıldığını söyleyebilirim. Ancak Ebu Garip cezaevinde ne kadar Iraklı tutuklunun ve Amerikalı askerin bulunduğu hesaba katılırsa, o zaman bu olayların fazla bir önem arzetmediği anlaşılacaktır.”
Gizli servis elemanları da suçlanıyor
Ancak işkence suçlamalarının yapıldığı sadece Amerikan askerleri değil. Gizli haber alma servisi elemanlarıyla bazı özel güvenlik firması mensuplarının da tutukluların ağzından önemli bilgiler alabilmek amacıyla bu tür insanlıkdışı davranışları teşvik ettikleri sanılıyor. Yargılanacak askerlerden biri olan çavuş Chip Frederic’in hatıra defterini teslim ettiği amcası William Lawson şu açıklamaları yapıyor:
”Cezaevlerinde görev yapan ve tutukluların can güvenliğinden sorumlu olan askerler nasıl davranacaklarına ilişkin emirleri hep askeri üstlerinden ve genel komuta merkezinden almayı denediler. Ancak onlara özel güvenlik firması mensuplarının emirlerini yerine getirmeleri ve tutukluları sorgulama öncesi biraz yumuşatmaları telkininde bulunuldu.”
Amerikan Savunma Bakanlığı’nın görevlendirdiği bir dizi özel güvenlik firması da Irak’ta sorgulamalar yürütüyor. Ancak bunların çoğu burada geçerli askeri emir ve komuta zincirine bağlı kalmayarak işlerlik göstermeyi yeğliyor. Bunun sonucunda haftasonunda günışığına çıkan işkence olayları üzerine politik kanattan gelen kızgın eleştirilerin şimdi ardı arkası kesilmiyor.
Politikacıların tepkisi
ABD Başkanı Bush, yayınlanan fotoğrafları iğrenç ve tiksindirici bulduğunu söylerken, Demokrat kanadın en kıdemli senatörü John Biden gibi politikacılar, bu gelişmenin Amerika’nın özellikle Arap ülkeleri nezdindeki itibarını önemli ölçüde sarsacağı endişesini taşıyorlar. Biden, son on yıl içinde hiç bir olayın bu yaşananların türünde bir Amerikan aleyhtarı atmosfer yaratmadığını söylüyor.