ABD'de otomotiv sanayii zorda

Günlerdir Opel’in bağlı bulunduğu Amerikan Genaral Motors’un iflasın eşiğinde olduğu dedikodusu yapılıyor. Wall Street’te bugünlerde sadece bu konu konuşuluyor. Maryland Üniversitesi’nden otomobil uzmanı Peter Morotschi’nin görüşüne göre General Motors şu günlerde sanayinin diğer devleriyle aynı kaderi paylaşıyor: ”General Motors çelik devi Basselham, bazı havayolu şirketleri ya da ATNT gibi bazı telekomanikasyon firmalarıyla aynı yolda ilerliyor. Ama bu şirketler küresel rekabet ortamının gerçekleri karşısında ne yazık ki uyudu kaldı.”

General Motors’un hisse senetleri son aylarda düşüş kaydetti. Bu yıl iki milyar dolar kar etmeyi planlarken bu yılın ilk üç ayında 1.1 milyar dolar zarara uğradı. Şirketin rakamları son on yılda hiç bu kadar kötü olmamıştı. Üstelik sadece General Motors’un durumu böyle kötü değil, Amerikan pazarının iki numaralı devi Ford da çok büyük sorunlarla karşı karşıya:

Maliyet endişesi

Amerikan Otomobil Üreticileri Birliği ile sendikalar iyi oldukları dönemlerde General Motors ve Ford’u çalışanlarına kapsamlı bir emeklilik ve sağlık sigortası paketi yapma konusunda razı etmişti.. Şimdi General Motors’un ürettiği otomobillerin, şirketin en yakın rakiplerinden biri olan Toyota’nın otomobillerinden bin ila iki bin dolar pahalıya malolması endişelere neden oluyor. Otomobil uzmanı David Billy’e göre General Motors rekabet edebilmek için çalışanlarına yönelik hizmetlerinden vazgeçmeli: “General Motors’un ürettiği otomobillerin yapımında kullanılan çeliğe, çalışanların sigortalarına ödenenenden daha az para ödeniyor. Bu da rekabette çok büyük bir dezavantaj.”

Asyalı rakipler

Ancak bu durum 2007 yılına kadar değişecek. Çünkü şirketin iyi zamanlarında çalışanlara verdiği bu hizmetlerin süresi iki yıl sonra sona eriyor. Sendikalar taviz vermek istemiyor. Ancak şirket bu tür hizmetler için beş milyar doların üzerinde para harcıyor. İstatistiklere bakıldığında şu an şirkette çalışan her eleman başına 2.4 oranında emekli düşüyor. Oysa rakip Ford’da bu oran 1.2 Sorunun çözümü çalışanlara daha az emeklilik ve sağlık sigorta parası ödenmesi. Otomobil uzmanı Marianne Keller General Motors’un pazarda sahip olduğu payın da giderek düştüğüne dikkat çekiyor. Şirket bir zamanlar piyasada yüzde 60’lık paya sahipken bugün Ford, Chyrsler ve GM’in sahip olduğu payın toplamı bu rakama ulaşamıyor. Amerikalı otomotiv devleri Asyalı rakiplerinin nefeslerini enselerinde hissediyorlar. GM’un arabalarında beş bin dolara varan indirimler yapılmasına rağmen otomobil galerilerinin elinde kalırken, Toyoto sadece Şubat ayında yüzde 11, Nissan üzde on, Hyundai ise yüzde 19 oranın da kar etti.

Chrysler'de durum farklı

Amerikan otomotiv sanayinin şu sıralar tek tesellisi Daimler’in yan kuruluşu Chyrsler. Şirketin başına 2000 yılında reformlar yapması için Alman Dieter Zetsche getirilmişti. Ford ve GM’un pazardaki yerleri yavaş yavaş erirken, Chyrsler’in payı giderek büyüyor. Şirketin başındaki Zetsche firmadan 40 bin kişiyi işten çıkardı. Ancak bu sayere şirketin para kaybının önüne geçildiğini savunuyor. Chrysler’in üretimi son beş yılda arttı. Bu konuyu açmak gerekirse, 90 yılların sonlarında bir otomobili 48.5 saatte üretirken bugün bu saati 35.9’a indirmeyi başardı. 2007 yılına kadar da hedef, bir otomobilin üretim süresini 30 saate indirmek. Şirket ancak bu sayede Asya’daki rakipler Nissan ve Toyoto ile rekabet edebilecek.