AB'de tarihi genişleme gerçekleşti

Avrupa Birliği’nin genişlemesi yeni üyelerin başkentlerinde düzenlenen büyük etkinliklerle kutlanırken, Dönem Başkanı İrlanda’nın başkenti Dublin’de de resmi törenler yapıldı. Yeni ve eski üyelerin hükümet ve devlet başkanlarının katıldığı törenlerle Avrupa Birliği artık resmen 25 üyeye sahip.

Dublin’de yapılan törene AB hükümet ve devlet başkanlarının yanı sıra Bulgaristan, Romanya ve Türkiye de temsil edildi. Ancak bayrak çekme töreninde İngiltere Başbakanı Tony Blair ve Almanya Başbakanı Gerhard Schröder katılmadı.

Dublin’deki bayrak çekme töreni, Dönem Başkanı İrlanda’nın Devlet Başkanı Mary McAleese’nin konuşmasıyla başladı. Ardından İrlanda Başbakanı Bertie Ahern söz aldı ve daha sonra da seremoni başladı. AB bayrağı ile birlikte 25 üyenin bayrakları, AB marşı Ludwig van Beethoven’ın 9. Senfonisi eşliğinde göndere çekildi.

"AB için umut ve fırsat"

İrlanda Başbakanı Bertie Ahern, bayrak çekme seremonisinden önce düzenlenen basın toplantısında ise, yeni üyelerin katılımını ”umut ve fırsat” olarak değerlendirdi ve Avrupa tarihinin yeni ve heyecan verici bir devresinin başladığını söyledi.

Ahern, ayrıca Avrupa Birliği önünde bekleyen en önemli sorunlardan Anayasa’ya değinerek hızlı bir şekilde uzlaşma sağlanmasını istedi. Avrupa Anayasası’yla ilgili görüşmelerin 17-18 Haziran’daki zirvede yeniden başlaması bekleniyor.

Prodi’den Türkiye mesaj

Dublin’de düzenlenen basın toplantısında, AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi de genişlemeyle kıtada bölünmenin ve demir perde döneminin sona erdiğini vurgulayarak genişleyen Avrupa’nın kazanımlarının çok olacağını söyledi. Prodi, bu genişlemenin son olmadığını da hatırlattı ve Bulgaristan ve Romanya’nın da büyük bir ihtimalle 2007 yılında Avrupa Birliği’ne üye olacağını sözlerine ekledi.

Komisyon’un bu yılın sonunda da görüşmelere başlanıp başlanmayacağına ilişkin olarak Türkiye konusunda bir karar vereceğini ifade etti. Kıbrıs konusunun ise Türkiye – AB ilişkilerini etkileyemeceğini belirten Prodi, Kıbrıs Rum kesiminin geçen hafta yapılan referandumda birleşmeye ”hayır” demesini ise eleştirdi. Komisyon, Hırvatistan’la da yakında üyelik görüşmelerine başlamayı hedefliyor.

Polonya – Almanya – Çek sınırında kutlama

Genişlemenin ilk günü Almanya – Polonya – Çek Cumhuriyeti sınırındaki Alman kenti Zittau’da, Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, meslektaşları Leszek Miller ve Vladimir Spidla ile biraraya gelerek AB'nin genişlemesini kutladı. Schröder, burada yapılan kutlamalarda, kıtadaki ayrılığın ve bölünmüşlüğün artık ortadan kalktığını dile getirdi.

Genişleme süreci

AB’in yeni üyelerle nüfusu yüzde 20 artarak 455 milyon oldu, resmi dili de 20’ye yükseldi. Avrupa Birliği, genişlemeyle aynı zamanda dünyanın en büyük ekonomi bölgelerinden biri haline geldi. Avrupa Birliği, 10 yeni üyenin daha katılımıyla tarihindeki beşinci genişlemesini yaşadı. Bundan sonra görünen genişleme sürecinde ise Romanya, Bulgaristan ve Hırvatistan görünüyor. Türkiye konusunda ise AB’nin bu yılın sonunda, müzakerelere başlayıp başlayamayacağına karar vermesi gerekiyor.

Bundan yaklaşık 11 yıl önce, 1993 yazında, yine Kopenhag’da, AB’nin en büyük genişleme sürecinin temeli atılmıştı. Zirvede, üye olmak isteyen her ülkenin yerine getirilmesi için belirlenen kriterler, Avrupa Birliği tarihine ”Kopenhag Kriterleri” olarak geçti. Bunların temelinde ise istikrar, demokrasi, hukuk devleti, insan haklarını koruma, işlevsel ve rekabete dayalı bir piyasa ekonomisi yer alıyordu.

1998’de Türkiye dışındaki 12 ülke ile aynı anda üyelik müzakerelerine başlanması kararlaştırıldı. Bu arada, 25 üyeli Birliğin işleyişi için de Nice Sözleşmesi oluşturuldu. 2002 yılının sonunda ise yine Kopenhag’ta yapılan zirvede Türkiye, Bulgaristan ve Romanya dışındaki 10 ülkenin üyeliğinin kesinleştiği açıklandı. Bulgaristan ve Romanya’ya ise 2007 yılında müzakere tarihi verilirken, Türkiye’ye de müzakere tarihi konusunda yanıt vermek için 2004 yılına randevu verildi.