1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

AB'de tarihi zirve

30 Ekim 2009

Avrupalı liderler, Brüksel’de düzenlenen iki günlük zirvede gündemdeki sorunların çözümü için uzlaşmaya vardılar. Lizbon Antlaşması’nda Prag engeli kalkarken iklim korumada önemli bir karara varıldı.

https://p.dw.com/p/KJRq
Fotoğraf: picture-alliance/ dpa

Brüksel'deki iki günlük zirvede bir araya gelen Avrupa Birliği liderleri, önemli kararlar aldı. Öncelikle Lizbon Antlaşması önündeki Çek engelini kaldıracak bir anlaşma metni üzerinde uzlaşı sağlandı. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ise yaptığı açıklamada, “Lizbon Antlaşması’nın, 1 Aralık’ta yürürlüğe girebileceğini” belirtti. 27 üye ülkenin 26'sı tarafından onaylanan Lizbon Antlaşması, Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Vaclav Klaus'un Avrupa Birliği Temel Haklar Sözleşmesi'yle ilgili itirazı nedeniyle bir türlü yürürlüğe giremiyordu. Zirvede ayrıca, AB’nin iklim koruma konusunda gelişmekte olan ülkelere sağlanacak fona, 22 ila 50 milyar euro destek vermesi konusunda da uzlaşı sağlandı.

Avrupa Birliği liderlerinin zirvedeki en önemli başarısı, Lizbon Antlaşması konusunda Çek Cumhuriyeti ile yaşanan pürüzlerin giderilmesi oldu. Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Vaclav Klaus, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından eski Çekoslovakya'dan sürülen Almanların el konulan mülklerinin iadesine yönelik AB mahkemelerinde dava açılmasından ve olası tazminat taleplerinden endişe ediyordu.

EU-Gipfel in Brüssel - Barroso und Reinfeldt
Fotoğraf: DPA

AB liderleri zirvede, Çek Cumhuriyeti'nin Avrupa Birliği Temel Haklar Sözleşmesi'nden muaf tutulmasını kabul etti.

Çek Cumhuriyeti’ne taviz verildi

Lizbon Anlaşması müzakere sürecinde daha önce başka ülkelerle yaşanan sorunlar da bazı tavizlerle giderilmişti. Örneğin, çalışma hukukunu etkileyeceği gerekçesiyle İngiltere; eşcinsel evliliği meşrulaştıracağı gerekçesiyle de Polonya 2007 yılında Temel Haklar Sözleşmesi'nden muaf tutulmuştu.

Prag ile uzlaşma haberini veren Avrupa Birliği Dönem Başkanı İsveç Başbakanı Fredrik Reinfeldt, İngiltere ve Polonya örneğinde olduğu gibi, Çek Cumhuriyeti'ni Avrupa Birliği Temel Haklar Sözleşmesi'nden muaf tutmak için Lizbon Anlaşması'na yeni bir cümle ekleyeceklerini açıkladı. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, alınan kararı memnuniyetle karşıladı:

"Bugün burada çok önemli bir uzlaşı sağladık. Biliyor musunuz bu yeni anlaşma bana, engellerle dolu bir maratonu hatırlatıyor. Son siyasi engelleri ortadan kaldırdık. Dolayısıyla, Lizbon Antlaşması, yakında yürürlüğe girebilecek.”

EU-Gipfel in Brüssel - Zweiter Tag
Fotoğraf: DPA

Konsey Başkanı kim olacak?

AB'yi son günlerde en çok meşgul eden konulardan biri de AB Konsey Başkanlığı ile "Dışişleri Bakanı" olarak adlandırılan Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilciliği’ne kimlerin getirileceği. Konsey Başkanlığı için adı geçenler arasında bulunan Lüksemburg Başbakanı ve Euro Bölgesi Başkanı Jean-Claude Juncker, bu konunun gelecek ay yapılacak özel bir zirvede tartışılacağını belirtti. İspanya Başbakanı Zapatero ise yeni başkan ile ilgili beklentilerini şöyle dile getirdi:

“Ben AB’yi güçlendirme ilkesini taahhüt eden gerçek Avrupalı bir AB Konsey Başkanı istiyorum.”

22-50 milyar Euro destek kararı

AB liderlerinin Zirve’deki bir diğer başarısı da iklim değişikliğiyle mücadelede gelişmekte olan ülkelere yardım konusunda uzlaşma sağlanması oldu.

Gelişmekte olan ülkelerin iklim korumada desteklenmesi için tahminlere göre 2020 yılına kadar yaklaşık 100 milyar euro yardım sağlanması gerekiyor. Barroso, AB'nin bu fona 22 milyar ile 50 milyar euro arasında destek sağlayabileceğini açıkladı.

Doğu Avrupa ülkelerinin itirazı

Öte yandan, AB'nin payına düşen miktarın, üye ülkeler arasında nasıl paylaşılacağı konusunda ise hâlâ bir belirsizlik hâkim. Özellikle yoksul Doğu Avrupa ülkelerinin bu konuda bazı itirazları var. Polonya'nın başını çektiği bu ülkeler, Brezilya ve Çin gibi gelişmekte olan, kendilerinden daha büyük ülkelere, karbondioksit salınımlarını düşürmeleri için mali yardımda bulunmaya sıcak bakmıyordu. Barroso, AB ülkelerinden 2013’e kadar ödeme yapmalarının istenmeyeceğini belirtti.

Ancak yine de varılan anlaşma, Aralık ayında Kopenhag’da yapılacak olan uluslararası iklim görüşmelerindeki uzlaşı çabaları için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel, zirvede şu açıklamayı yaptı.

"Kopenhag’da başarı sağlanmasını istiyorum. AB, bu konudaki fikirlerini açıkça ortaya koyacaktır. Ancak önemli olan nokta, örneğin ABD ve Çin’in de katkıda bulunmaya ne kadar hazır olduklarını açıklığa kavuşturmalarıdır.“


BS/BK, DW/AP/Reuters/dpa/AA/AFP