ABD'li uzmanlardan Irak misyonuna kötü not

CSIS adlı Amerikan stratejik araştırmalar enstitüsü, Irak’taki yeniden yapılanma girişimlerine, bazı pilot projeler ve yürüttüğü bölgesel etüdlerle başından beri eşlik eden bir kurum. Mercek altına alınan alanlarsa; güvenlik, sosyal durum, ekonomi, hizmet sektörü ve siyasi yeniden yapılanma olarak özetlenebilir.

Enstitünün, bu süreçte oluşabilecek sorunları araştıran bölümünden Bathsheba Crocker, son günlerde saptanan farklı alanlardaki eğilimlerin, bundan altı ay öncesine kıyasla tümüyle olumsuz nitelik taşıdığını söylüyor. Crocker, sadece yürütme organında küçük bazı gelişmelerin gözlendiğini ve bunun da haziran sonunda egemenliğin Irak halkına devredilmesine bağlanabileceğini ekliyor.

ABD’nin kaybı 1000’i geçti

En fazla gerileme güvenlik alanında göze çarpıyor. Örneğin; savaşın başından beri yaşamını yitiren Amerikan askerlerinin sayısı ağustos ayında 1000’i aşarken, Irak tarafının kaybı tarafsız uzmanlarca 28 bin olarak tahmin ediliyor. Brookings Enstitüsü’nden Michael O’Hanlon ise saldırılar konusunda, ”Koalisyon silahlı birliklerine yönelik saldırılar yaz aylarında, bahara göre %25 artarken, kış aylarındaki sayıyı ikiye katladı. Amerikan askeri komuta merkezi, ayaklanan Iraklı grupların sayısının bu yılın başından beri dört katına ulaştığını bildiriyor” bilgisini veriyor.

Bu veriler ışığında, Irak’ta şu anda şiddet yanlısı asi gruplarda 20 binin üzerinde kişinin olduğu tahmin ediliyor. Aralarında eski Baas Partisi yanlıları olduğu gibi, 100 dolar karşılığında bomba atıp fünye ateşlemeye hazır, yitirecek birşeyi kalmamış insanlar da bulunuyor.

Irak bütçesi nereye gidiyor?

Bu arada, yalnızca bu yıl içinde ABD tarafından Irak’ın yeniden yapılanması hizmetlerine harcandığı belirtilen 80 milyar doların nereye gittiği büyük merak konusu. CSIS enstitüsünden Rick Barton, bu paraya Iraklılar’ın % 70’i eline bile ulaşmadığını belirterek, "% 20’si güvenlik önlemlerine, %20’si uluslararası kurumların çalışanlarına, %20’si ABD’nin kendi çıkar alanlarına harcanan bu tutarın %10’unun akıbeti ise tümüyle meçhul. Bu aslında ürkütücü bir durum" diyor.

Barton, bu yıl Kongre’ye 60 milyar dolar olarak sunulması beklenen Irak bütçesi konusunda şiddetli kavgaların çıkmasını bekliyor. Washington’lu uzman, seçilerek işbaşına gelecek yeni Irak yönetiminin yabancı askeri birliklerin ülkeyi terketmesini istemesi halinde, Amerikan kamuoyunda askerlerin geri çekilmesi yolundaki taleplerin de artacağından yola çıkıyor. Bathsheba Crocker, şimdiki koşulların sürmesi halinde seçimlerin gerçekleşmesine de fazla ihtimal vermiyor ve bu konuda BM Genel Sekreteri Kofi Annan gibi Irak Başbakanı Allavi’nin dile getirdiği uyarılarınh dikkate alınmasını tavsiye ediyor.