131210 Mitchell Nahost

ABD Yönetimi, İsrail-Filistin doğrudan barış görüşmeleri kapsamında tekrar arabulucu olarak devreye girdi. Oysa geçtiğimiz hafta ABD, İsrail'i yeni yerleşim yeri inşaatlarını durdurmaya ikna etmekten vazgeçtiğini duyurmuştu. Gelen tepkiler üzerine ise, sadece taktikte bir değişiklik olduğunu ve sorunun sona erdirilmesine yönelik nihai hedefin değişmediğini açıklamıştı.

Anlaşmazlığın kilit konuları

ABD Yönetimi'nin şimdiki hedefi, İsrail üzerindeki baskıyı artırarak, Ortadoğu’daki anlaşmazlığın kilit meselelerini biran önce masaya yatırmak. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Washington’da yaptığı açıklamada, artık İsrail - Filistin sınırını, güvenlik sorunlarını, su paylaşımını, Filistinli mültecilerin durumunu ve Kudüs meselesini ele alma zamanının geldiğini ifade etti.

Aylardan sonra yeniden İsrail’e gönderilen Amerikan özel temsilcisi George Mitchell bir kez daha uygulayacağı mekik diplomasisiyle Benyamin Netanyahu ile Mahmud Abbas arasında arabuluculuk yapmaya çalışacak.

Önkoşul inşaatların durdurulması

Eylül ayında başlatılan taraflar arasındaki doğrudan görüşmelerin ömrü dört haftayı geçmemişti. Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim inşaatlarının durdurulmaması, görüşmelerin kesilmesine yol açmıştı. Filistin Özerk Yönetim Konseyi Başkanı Mahmud Abbas, yerleşim yeri inşasının durdurulmasının görüşmelerin önkoşulu olduğunu açıklamıştı.

Bu nedenle, ABD'nin Yahudi yerleşimlerinin durdurulmasına yönelik ikna çabasından vazgeçmesi, Filistin tarafında büyük bir şaşkınlık yaratmıştı. Filistin Özerk Bölgesi Basın-Yayın Dairesi Başkanı Hassan Kâtip Amerikalıların taktik değişikliğini büyük bir talihsizlik olarak değerlendirdi.

İsrail ile ABD ilişkileri çıkmazda

ABD Başkanı Barack Obama ve Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, geçtiğimiz hafta açıkladıkları taktik değişikliğine rağmen, barış görüşmelerindeki arabuluculuk rolünü sürdürmekte kararlılar. Üstelik, ABD’nin taktik değişikliği, İsrail’e açık çek verdiği anlamına gelmiyor. Nitekim İsrail Ha’aretz gazetesi, İsrail-ABD ilişkilerinin bir kez daha çıkmaza girdiği yorumunu yaptı. Ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Clinton’un kulislerde, İsrail’in barış görüşmelerini bir kez daha sekteye uğratmasına izin vermeyeceği konuşuluyor.

İsrail tutumunda kararlı

İsrail yönetimi ise ABD’nin sözlü baskısından şimdilik etkilenmiş görünmüyor. İsrail Likud Partisi Başkan Yardımcısı Silvan Schalom, "Amerikalılar, benim bir yılı aşkın süredir telkin ettiğim gibi, inşaatların durdurulmasının, barış görüşmelerinin ya da bir uzlaşmanın önkoşulu olamayacağı kanaatine vardılar" diyerek, Washington’un taktik değişikliğinin İsrail’in tutumunu doğruladığını kaydetti.

İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak, Silvan Schalom’un aksine, ABD’nin taktik değişikliği sonrası Washington’da yapılan toplantıda Filistinlilere yakınlaşma mesajı verdi. Kudüs’ün bölünmesi lehinde konuşan Savunma Bakanı Barak, böylece Başbakan Netanyahu'nun bütün görüşlerini paylaşmadığını belli etmiş oldu.

©Deutsche Welle

Sebastian Engelbrecht / Çeviren: Gezal Acer

Editör: Ahmet Günaltay