Adım adım Kuzey İrlanda barışı

1998 yılında imzalanan Kuzey İrlanda Barış Anlaşması’yla Katolik ve Protestan partiler aynı meclis çatısı altında toplandı. Yarı özerk yönetimin başbakanlığına Kuzey İrlanda Birlik Partisi lideri David Trimble seçildi. IRA anlaşmayla birlikte silahsızlanma sürecine başladı.

Aynı yılın Ağustos ayında ise Omagh kentinde düzenlenen bombalı saldırıda 29 kişi hayatını kaybetti. Tarihe Kuzey İrlanda’da düzenlenen en ağır saldırılardan biri olarak geçen bu saldırıyı, IRA’dan ayrılan Gerçek IRA adlı örgüt üstlendi.

1999 Aralık’ında Kuzey İrlanda 27 yıl sonra kendi hükümetine kavuşurken, çok geçmeden 2000 yılı Şubat ayında İngiltere meclisi dağıttı. Protestanlar İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu IRA’nın silahlarını teslim etmek istememesine tepki gösterdi. Mayıs ayında ise IRA silahları depolarda topladığını duyurup, bu depoları uzmanların denetime açmaya hazır olduğunu açıklayınca, İngiltere de Belfast’taki yarı özerk yönetimin görevine devam etmesine izin verdi.

İstifa ve skandal

2001 yılı Temmuz ayında Kuzey İrlanda Başbakanı David Trimble İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu IRA’nın silahsızlanmaması üzerine istifa etti. Bundan bir yıl sonra 4 Ekim 2002'de Kuzey İrlanda polisi, Sinn Fein’in bölge meclisindeki bürosuna baskın düzenleyerek üç kişiyi resmi belgeleri çalma suçlamasıyla tutukladı. Sinn Fein’in önde gelen yöneticisi Denis Donaldson, 20 yıl boyunca İngiltere için casusluk yaptığını açıkladı. İngiltere yerel yönetimi askıya aldı.

2003 yılı Kasım ayında yapılan bölgesel seçimlerde Ian Paisley’in sertlik yanlısı Demokratik Birlik Partisi seçimlerde en fazla oyu aldı. Demokratik Birlik Partisi 1998 yılında imzalanan Kuzey İrlanda Barış Anlaşması’nı reddetti.

2004 yılı Haziran ayında İngiltere Başbakanı Tony Blair ile İrlanda Başbakanı Bertie Ahern, Demokratik Birlik Partisi ile Sinn Feine’e uzlaşma için Eylül ayına kadar süre tanıdı. Buna rağmen görüşmeler başarısızlıkla sonuçlandı.

2005 yılı Nisan ayında IRA bir dizi silahlı soygundan sorumlu tutuldu. Bunun üzerine Sinn Fein IRA’ya silahlı mücadeleyi sona erdirme çağrısında bulundu. Kısa bir süre sonra Temmuz ayında örgüt, üyelerine, silah bırakma çağrısı yaptı.

Yeni hükümet 8 Mayıs'ta

Bir yıl sonra 2006 Ekim’inde bağımsız silahsızlanma komisyonu IRA’nın terörist faaliyetlerinden vazgeçtiğine kanaat getirince Tony Blair ve Bertie Ahern, bölgedeki siyasi partilere yeni hükümeti kurmak ve parlamentoya işlerlik kazandırmak için 26 Mart’a kadar süre tanıyan anlaşmada uzlaştı.

2007 yılın Ocak ayında Sinn Fein, polis teşkilatının meşruiyetini ilk kez kabul ederek, barış sürecinin önünde duran son büyük engeli kaldırdı. Mart ayında yapılan bölge parlamentosu seçimlerinde, Protestanların önde gelen temsilcisi Demokratik Birlik Partisi ve Katoliklerin önde gelen temsilcisi Sinn Fein kazandı. İki parti 8 Mayıs’ta yeni hükümetin görevine başlaması konusunda uzlaştı.