1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Afganistan'ın desteğe ihtiyacı var

Christoph Heinzle15 Kasım 2005

Taliban, Afganistan’daki seçim sonuçlarının açıklamaından sonra fazla beklemedi. Taliban’ın dün Uluslararası Güvenlik Destek Gücü (ISAF) konvoyuna düzenlediği saldırıda bir Alman askeri öldü, iki asker de yaralandı. Bu olay, ülkedeki yeni yapılanmanın askeri olarak desteklenmesinin önemi tekrar açıklık kazandı. Christoph Heinzle’ın yorumu:

https://p.dw.com/p/AZsZ

“Afganistan’da sorunlar henüz çözülmedi. Hindikuş’taki genç demokrasi, Bonn Petersberg’de dört yıl önce yapılan Uluslararası Afganistan Konferansı’nda alınan kararlar doğrultusunda cesur adımlar atmasına rağmen, Afganistan kendi ayakları üzerinde duramıyor. Ülkede yeni bir polis gücü, yeni bir ordu var ve aynı zamanda Uluslararası Güvenlik Destek Gücü tarafından destekleniyor.

Afganistan’ın yeni bir anayasası, seçilmiş bir cumhurbaşkanı ve 36 sene sonra geçtiğimiz haftalarda seçilen yeni bir parlamentosu var. Bu adımların hepsi çok önemli. Ancak Taliban’ın devrilmesinden sonra bu yıl daha fazla şiddet yaşandığı gerçeğini değiştirmiyor.

Ateşlenen bombalar, adam kaçırmalar, cinayetler ve saldırılar, Afgan askerlerini ve polisleri, uluslararası güvenlik destek gücü birliklerini ve Amerika tarafından yönetilen anti - terör koalisyonunu hedef alıyor. Saldırıların bir diğer hedefi de yerel siyasetçiler, memurlar, ılımlı din adamları ve seçimlerde görev alanlar...

Yeni Afganistan herşeye rağmen eski geleneklere dayalı modern ve etkili bir devleti, demokratik kökleri olan bir İslam Cumhuriyeti’ni temsil ediyor. Ancak bu denemenin henüz başarıya ulaştığını söylemek zor. Sonuçta demokrasi nazik bir bitki. Afganistan’da partilerin oluşumu desteklenmedi, demokratik hareketin ve sivil toplumun tanınmayan yeni temsilcilerinin siyasetin eskilerine, güçlü yerel beylere ve milis güçlerine karşı işi zordu.

Ülke yavaş gelişiyor, ancak bu gelişme ülkenin bütün kesimlerine ulaşmıyor. Yolsuzluk ve akraba kayırıcılığı Afganistan’da çok yayıldı. Bunun sonucu olarak öfke duyulmaya başlandı. Bu durum, yeni Afganistan’a karşı olanlara, yani Taliban’a ve El Kaide gruplarına da hareket alanı yaratıyor. Taliban düştüğünden bu yana, daha da güçlendi ve aktif hale geldi.

Afganistan - Pakistan sınırında hem Taliban hem de El Kaide gençleri bünyesine alarak, gücüne güç katıyor. Huzursuzluk yaratanlar listesinde Taliban ve El Kaide dışında durumundan hoşnut olmayan yerel güçler, etkileri azalan milis güçleri ve yakalanan uyuşturucu baronları da var.

Afganistan’daki bütün bu güçleri etkisiz hale getirmek ve işleyen bir güvenlik ağı kurmak daha 5, 6, belki de 10 yıl alabilir. Bu süre içerisinde Afganistan uluslararası destek olmadan var olamaz. Uluslararası Güvenliğe Destek Gücü de bunun farkında. Daha çok kurban verilecek. Alman Ordusu’nun Hindikuş’taki birliği risk altında, ancak gerekli olduğu da tartışılamaz. Afganistanda yabancı askerlere karşı şiddet de artış gösteriyor, ancak bu yıl ölen binden fazla kişiden en ağır kaybı Afganlar verdi. Afganistan’a uluslararası toplum uzun vadeli yardım sözü verdi. Bu sözün zor zamanlarda da tutulması gerekiyor.“