Afganistan’da çanlar Karzai için çalıyor

Afganistan'da 20 Ağustos'ta yapılacak Devlet Başkanlığı seçimleri öncesinde Taliban'ın saldırıları yoğunlaştı. Dün NATO ve Amerikan askerlerinin karargahı dışında intihar saldırısı düzenleyerek güç gösterisinde bulunan Taliban, bugün de dağıttığı bildirilerle, ilk kez seçim lokallerine saldırı tehdidinde bulundu. Şiddetin gölgesinde düzenlenecek seçimlerin favorisi Devlet Başkanı Hamid Karzai. 2004 yılında oyların yüzde 55'ini alarak göreve gelen Karzai, bir başarı bilançosu ise çizebilmiş değil. Karzai'nin beş yıllık görev döneminin bilançosunu DW Asya Programı'ndan Musa Samimi çıkarıyor:

Başlangıçtaki yeniden imar coşkusunun ardından Afganistan’da ekonomik kalkınma yeniden durma noktasına geldi. Zenginle yoksul arasındaki uçurum giderek daha da derinleşti. Afgan halkının yüzde 42’si günde bir dolardan da küçük bir miktarla geçimini sağlamak zorunda. Çalışabilecek yaştaki nüfusun yüzde 40’ı ise işsiz. Dünyanın en kötü durumdaki ülkeleri listesinde 2006’da sondan sekizinci sırada yer alan Afganistan iki basamak daha gerileyerek, 2008’de sondan altıncı oldu.

Karzai sorumlu

Çoğu uzman, ülkenin gidişatından Devlet Başkanı Hamid Karzai’yi sorumlu tutuyor ve onu ülke koşullarına uygun bir strateji oluşturup uygulamak yerine iktidarını pekiştirmeye çalışmakla suçluyor. Karzai’yi yerel aşiretlerle hedefleri doğrultusunda ittifaklar kurup, İslamcı güçlere tavizlerde bulunduğu için eleştirenlerin sayısı da oldukça fazla. Kabil Üniversitesi’nden Doçent Sayfuddin Sayhun, Devlet Başkanı’nı, iç savaşlar ve Amerikan işgali sonrası dönem için Afgan toplumuna yönelik bir barış stratejisi oluşturmamakla suçluyor:

“Geçtiğimiz 7-8 yılda Karzai yönetimi, ülkenin savunması için uygun bir konsept ve askeri bir strateji geliştirip yürürlüğe sokma görevinde başarılı olamadı. Hükümet, barış ve güvenliğin sağlanması konusunda sırtını tamamen uluslararası topluluğa yasladı.”

Karzai'ye destek kayboldu

Devlet Başkanı Karzai’ye halk arasındaki destek de büyük erozyona uğradı. Karzai buna rağmen siyasi sahneyi terk etmek yerine ikinci görev dönemi için savaşıyor. Dünya çapında yolsuzluklarla mücadele için faaliyet gösteren Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün listesinde Afganistan sondan beşinci sırada. Devlet Başkanı Karzai de ülkedeki yolsuzluklar sorununun farkında ve ikinci kez göreve seçilmesi durumunda yolsuzluklarla mücadele için kapsamlı bir strateji oluşturma vaadinde bulunuyor.

Ancak Devlet Başkanı’nın başını en çok ağrıtan sorun, güvenlik. Karzai, bu nedenle uluslararası birliklerin ülkede kalmasının en ateşli savunucuları arasında bulunuyor:

“Amerika ile stratejik ilişkimize büyük önem veriyoruz. Bu ilişkileri daha da geliştirip güçlendirmek istiyoruz. Ülkeyi hızla terketmelerine izin vermeyiz. Biz kendi ayaklarımız üzerinde durup güçlenene kadar varlıklarının sürmesinde ısrarlıyız.”

Loya Cirga atağı

Karzai, aşiret reisleri ve nüfuz sahibi diğer güçleri yatıştırabilmek için de geleneksel Afgan meclisi ‘Loya Cirga’yı yeniden toplama planı yapıyor:

“Bu büyük oturuma Taliban kardeşlerimizi de, İslam Partisi’nden kardeşlerimizi de davet ediyorum. Böylece hep birlikte, ülkede barış ve güvenliğin yeniden tesis edilmesinin yollarını arayabiliriz.”

52 yaşındaki Karzai, geçtiğimiz yıllarda otoriter yönetim şekliyle ve önemli kararları tek başına almasıyla dikkat çekti. Çok katı bir merkezi başkanlık sistemi uyguladığı suçlamalarına karşı seçimler öncesinde harekete geçen Karzai, kalkınma bütçesinin yüzde 25’ini doğrudan vilayetlere aktarma vaadinde bulundu.

Amerikan kamuoyu araştırmaları enstitüsü ‘Glevum’un anketine göre Karzai’nin şu an yüzde 36’lık oy potansiyeli bulunuyor. Rakibi eski dışişleri bakanı Abdullah Abdullah ise şu an yüzde 20 olan oy oranını artırmaya devam ediyor. Siyasi gözlemciler Afganistan’daki Devlet Başkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalmasının şaşırtıcı olmayacağı görüşünde.

Musa Samimi / Çeviri: Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Nihat Halıcı