Ahmedinejad sınavdan geçiyor

İranlılar, Uzmanlar Meclisi, yerel yönetimler ve meclis ara seçimleri için bugün oy kullanıyor. Seçme yaşının 16 olduğu ülkede yaklaşık 46 milyon seçmen, yerel yönetimleri dört, Uzmanlar Meclisi’ni ise sekiz yıllığına belirlemek üzere veriyor. İktidara giden yolun yerel yönetimlerden geçtiği düşüncesinde olan reformistler ve muhafazakarlar bu seçimlerde kozlarını paylaşıyor. Zira mahalli idareler ülke politikasını yönlendirmiyor, ama para akışını belirledikleri için halk üzerindeki etkileri büyük.

Ülke genelindeki yerel yönetim meclislerinde çoğunluğu ele geçirmek isteyen iki grup arasına başta başkent Tahran’da, kıyasıya bir mücadele yaşanıyor. Reformistler, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın belediye başkanı seçildiği 2003 seçimlerinde muhafazakarlara kaptırdıkları Tahran Belediyesine göz dikmiş durumda.

Ve bu seçimler, bir buçuk yıl önce sürpriz bir şekilde cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturan Ahmedinejad için de bir sınav. Gözlemciler, cumhurbaşkanı Ahmedinejad’a desteğin giderek azaldığı görüşünde. Nitekim birkaç gün önce Tahran’da bir üniversiteyi ziyaret eden İran Cumhurbaşkanı öğrencilerin protestolarıyla karşılaşmış ve ziyaretini yarıda kesmek zorunda kalmıştı.

Muhafazakarlar arasında hizipleşme

Öte yandan muhafazakarlar arasında da bir hizipleşme söz konusu. Muhafazakarlar, Tahran'da, Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra belediye başkanlığına getirilen eski emniyet genel müdürü ve aynı zamanda Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki rakiplerinden biri olan Muhammed Bager Galibaf yüzünden bölündü.

Ahmedinejad taraftarlarının reformistlere yakın buldukları Galibaf'ı desteklemek yerine seçime ayrı bir listeyle girmesi, muhafazakarlar arasındaki bölünmeden yararlanmak isteyen ve eski reformist cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi hükümetlerinde görev yapan bazı isimlere listelerinde yer veren reformistlerin umutlarını artırıyor. Seçim kampanyalarında ülkede son dönemde yaşanan pahalılık ve yükselen enflasyonu ön plana çıkaran ve Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanı olmadan önce verdiği vaatleri yerine getirmediğini savunan reformistler, muhafazakarları ekonomi politikaları nedeniyle eleştiriyor.

165 din adamı yarışıyor

Din adamlarından oluşan 86 üyeli Uzmanlar Meclisi ise dini lideri seçen ve görevde kalıp kalmayacağına karar veren organ olduğu için ayrı bir önem arz ediyor. Uzmanlar Meclisine girebilmek için 165 din adamı arasında büyük bir mücadele yaşanıyor.

Yarışan adaylar arasında ülkenin önde gelen din adamlarından, eski cumhurbaşkanı ve Düzenin Yararını Teşhis Heyeti Başkanı Ekber Haşimi Rafsancani, Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın bağlı bulunduğu söylenen Ayetullah Muhammed Taki Misbah Yezdi, halen Uzmanlar Meclisi Başkanlığı’nı yürüten Ayetullah Ali Ekber Meşkini, Anayasayı Koruyucular Konseyi Genel Sekreteri Ayetullah Ahmet Cenneti, Cuma İmamı Ayetullah Kaşani ve eski Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Hasan Ruhani bulunuyor.

Reformistlerin amacı

Reformistlerin amacı, Uzmanlar Meclisi’nde muhafazakarların tekelini kırmak. Uzmanlar Meclisi’nin seçtiği İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ülke dışında koyu muhafazakar olarak tanınmakla birlikte, rakipleri tarafından fazla liberal olmakla suçlanıyor.

Ancak sandıktan, hangi taraf çıkarsa çıksın, kaybeden seçimlerin “adil olmadığını“ iddia edebilecek. Nitekim İran’da yıllardır olduğu gibi bu yıl da seçime giren adaylar öncelikle Muhafızlar Konseyi’nin elemesinden geçmek zorunda kaldı. Muhafızlar Konseyi, 490 adaydan 240’ının seçimlere katılmasına izin vermedi. Yarıştan çekilen adaylarla birlikte geriye toplam 140 aday kaldı. Ancak yasa her görev için en az iki adayın olmasını öngörüyor. Ve işte bu söz konusu değil.