AIDS alarm veriyor

Dünyanın tüm bölgelerinde hastalığa yakalananların sayısının arttığına değinilen raporda, sadece geçtiğimiz yıl 5 milyondan fazla insanın AIDS virüsü kaptığı belirtiliyor. Hastalığın en fazla görüldüğü bölge sıralamasında ise Afrika ülkeleri başı çekmeye devam ediyor. Ancak Doğu Avrupa ve Asya ülkelerinde görülen AIDS vakalarındaki artış da endişe verici boyutlara ulaşmış durumda.

Birleşmiş Milletler AIDS ile Mücadele Programı UNAIDS yetkilileri, eldeki bilgilerin son derece güçlü bir veri tabanına dayandığını, bu nedenle de şimdiye kadarki en geniş kapsamlı ve güvenilir AIDS raporunun hazırlandığını belirtiyorlar. Rapora göre HIV virüsü taşıyan insan sayısı dünya genelinde 38 milyon olarak tahmin ediliyor.

Maddi yetersizlik

AIDS mücadeleyi zorlaştıran en önemli konu ise maddi kaynakların yetersizliği. Sadece gelecek yıl, bu hastalıkla mücadele için 12 milyar dolarlık bir bütçeye ihtiyaç duyuluyor. AIDS araştırmalarının pahalı olması, bugüne kadar ilaç fiyatlarına da olumsuz yansıdı. Yıllardan buyana AIDS ile dünya çapında mücadele konusunda angaje olan politikacılardan biri olan Federal Alman Ekonomik İşbirliği Bakanı Heidemarie Wieczorek-Zeul da bu durumdan duyduğu rahatsızlığı her fırsatta dile getiriyor.

İlaç endüstrisine, gelişmekte olan ülkelerle biraya gelme çağrısı yapan Wieczorek-Zeul, özellikle Afrika’daki AIDS hasatalarının yaşamlarını kurtarmak için, ilaçların çok düşük fiyatlarla hatta bedava olarak nasıl temin edilebileceğinin yollarının aranması gerektiğini vurguladı.

İlaç fiyatları düştü

UNAIDS raporunda, Alman Bakanı hayli memnun edecek bir ifade de yer alıyor. Buna göre, son bir yılda maliyetlerdeki artışlara rağmen, AIDS ilaçlarının fiyatlarında belirgin bir gerileme oldu. BM AIDS ile Mücadele Programı Direktörü Peter Piot, araştırma masraflarındaki artışın en büyük nedeni olarak ise HIV virüsünün yayılmasında ilaç ve tıbbı gereçlerin rolünün küçümsenmesini gösteriyor.

Nitekim son yıllarda bu konu üzerinde daha titiz bir şekilde duran araştırmacılar, sterilize araç-gereç kullanımaya özen gösteriyorlar. Ayrıca bu ölümcül virüsle ilgili araştırmalar yapan doktor ve bilim adamlarının bizzat HIV’den korunması için alınan önlemler de maliyet artışını körükleyen bir başka faktör.

Doğu Avrupa ve Asya’da yayılıyor

UNAIDS’in raporuna göre, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 60’nın yaşadığı Doğu Avrupa ve Asya’daki yeni AIDS vakalarının sayısı hızla artıyor. Uyuşturucu bağımlılarının kullandıkları steril olmayan iğne ve şırıngalar, bu yayılmayı daha da çabuklaştırıyor. Sözkonusu bölgelerde, bundan 10 yıl önce HIV virüsü taşıyanların sayısı 160 bin dolayındayken, bugün itibariyle bu sayısı 1 milyon 300 bine ulaşmış durumda. Bu bölgede en fazla artışın ise Rusya’da ktesbit edildiği belirtiliyor.

Ancak hastalığı yaygın olduğu alan dikkate alındığında, hala durumun en vahim olduğu bölge Afrika kıtası. Özellikle Sahra’nın güneyindeki ülkelerde AIDS, artık gündelik hayatın bir parçası. BM raporunda, ”kara kıtanın kara talihi” olmaya devam eden hastalıktan yaklaşık 25 milyon kişi muzdarip. Afrika’da AIDS hastalığı en çok kadınlarda görülmekle birlikte, bu oran ülkeden ülkeye farklılık arzediyor. Güney Afrika’da kadınların yüzde 20’si, Kenya ve Mali’de ise yüzde 45’i HIV virüsü taşıyor.

Bir başka sorunlu bölge olan Latin Amerika’da ise AIDS daha çok uyuşturucu bağımlıları ve eşcinsellerde görülüyor. Fuhuş olayının yaygın olduğu Karayip ülkelerinde de hastalık hızla yayılıyor. Haiti’de nüfusun yüzde 5,6’sı virüs taşıyıcısı. ABD ve Batı Avrupa’da da hastalık en çok eşcinseller arasında görülüyor. Raporda, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleriyle ilgili sağlıklı verilerin mevcut olmamasından dolayı, bu bölgelerdeki AIDS oranının kesin olarak tespit edilemediği beliritiliyor.

Brezilya, Uganda ve Tayland’da gerileme

UNAIDS’in raporunda, Brezilya, Uganda ve Tayland gibi ülkelerde ise HIV taşıyıcılarının sayısında gerileme olduğu bildiriliyor. AIDS araştırmalarına hükümetler tarafından giderek daha fazla pay ayrıldığının vurgulandığı raporda, hastalıkla mücadele için angaje olan politikacıların sayısındaki artışın memnuniyet verici olduğu kaydediliyor.