Akaryakıt fiyatlarındaki artış korkutuyor

Önde gelen yedi sanayi ülkesinin maliye bakanları arasındaki Washington buluşması sırasında Uluslararası Para Fonu önemli bir uyarıda bulunarak, varil fiyatındaki beş dolarlık artışın global ekonomik büyüme hızını %0,3 oranında düşüreceğine işaret etmişti. Almanya gibi yüksek miktarda akaryakıt tüketen ve ham petrolün hemen hemen tümünü ithal etmek zorunda olan sanayi ülkelerinin çok daha olumsuz etkilenmeleri bekleniyor.

Dünya ekonomisinin petrol fiyatı yüzünden depresyona sürüklenmesinin kendi çıkarlarına olmadığını her fırssatta dile getiren OPEC sorumluları ise yeni bir fiyat koridoru aradıklarını ve 32 ila 34 dolarlık varil fiyatının dünya ekonomisini zorlamayacağını belirtiyorlar.

Almanya’da sıkıntı

Sanayi ülkelerinin maliye bakanları ise petrol vanalarının kısılmasının canlanma ümitlerini bir anda söndüreceğini savunuyorlar. OPEC’in günlük ham petrol üretimini bir milyon varil düşürme kararından vazgeçeceğini sanan Almanya Maliye Bakanı Hans Eichel hayal kırıklığını gizlemiyor.

Petrol ihrac eden ülkelerin de dünya ekonomisinin durgunluğa sürüklenmesinden etkileneceğini hatırlatan Almanya maliye bakanı uzmanların, ”34-37 dolar koridoruna fırlayan petrol fiyatının 40 doları bulması sürpriz olmaz” şeklindeki sözleri karşısında suratını asıyor.

Akaryakıt fiyatlarındaki tırmanış Avrupalı otomobil sahiplerini kara kara düşündürürken, dünya hava nakliyatçılığının bir numaralı ismi Lufthansa Cargo da akaryakıt zammını navluna yansıtarak taşıma ücretine kilo başına 5 cent zam yaptı. Dünya ihracat rekortmeni, Almanya’nın dünya pazarlarındaki rekabet gücü açısından nakliyat maliyetlerinin yükselmesi son derece olumsuz sonuçlara yol açabilir.

ABD fiyat artışından rahatsız değil

Petrolün pahalanması karşısında önde gelen sanayi ülkeleri farklı tepki gösteriyorlar. En tedirgin olanları, Almanya gibi hammadde yoksulu zengin sanayi ülkeleri. Maliye Bakanı Eichel’in ”Ham petrol fiyatı hem yüksek olmamalı hem de istikrarlı bir çizgide kalmalıdır” şeklindeki talebine, Amerikan Maliye Bakanı John Snow katılmıyor.

Başkan Bush’un seçim yılında, son derece hassas bir konu olan akaryakıt fiyatları yüzünden seçmeni tedirgin etmek istemediği anlaşılıyor. Ancak, pahalı petrolün uzun vadede Amerikan ekonomisinin büyüme hızını frenleyebileceği şeklindeki uyarılara Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan gibi bir otoritenin de katılması, Washington yönetiminin petrol piyasasındaki gelişmeleri hafife alamayacağını gösteriyor.

Avrupa ekonomisi sıkıntıda

Petrol en çok Avrupa’nın sanayi ülkeleri için sorun oluyor. ABD ve Asya ülkelerinin aksine durgunluğu atlatamayan Avrupa ekonomileri açısından, petroldeki artışın euro’nun değer kaybetmeye başladığı bir döneme rastlaması, talihsizlik. Doların düşük olduğu dönemlerde ham hetrol fiyatlarındaki artış kur farkıyla telafi edilebiliyordu.

Petrolün pahalanmasından sadece OPEC sorumlu değil. Çin gibi dev bir ülkenin hızlı ekonomik büyüme dolayısıyla petrol talebini arttırması fiyatlara baskı yapıyor. ABD ve diğer ülkelerin Ortadoğu krizi yüzünden stratejik petrol stoklarını yükseltmeleri de talebi arttırıyor. İhracatçı ülkeler ise sanayi ülkelerinin petrolü daha tutumlu ve verimli kullanmamanın faturasını ödediklerini öne sürerek sorumluluğu tüketici ülkelere atıyorlar.