310111 Mittelmeerunion Ägypten

Akdeniz İçin Birlik’in ölü doğduğu her geçen gün daha iyi anlaşılıyor. Cambridge Üniversitesi’nin Kuzey Afrika uzmanı Said Cabbar'ın, Birlik 13 Temmuz 2008'de kurulurken dile getirdiği korkular gerçeğe dönüşmek üzere. Cabbar şu değerlendirmeyi yapmıştı:

“Bu, Nicolas Sarkozy'nin büyük bir balonu. İki – üç yıl içinde uyandığımızda, bu projenin, bir köprünün suların altına gömüldüğü gibi sona erdiğini göreceğiz…”

Örgütten istifa sesleri

Girişimin temel amacı, Akdeniz'i demokrasi, işbirliği ve refahın bulunduğu bir bölgeye dönüştürmekti. Ancak planladığı gibi olmadı. Üye ülkelerin zirve buluşması, İsrail – Filistin anlaşmazlığı yüzünden iki kez erkelendi. Örgüt, bugüne kadar bir araya gelerek projeleri hayata geçirmek yönünde karar alamadı. Fransa ile Mısır da hala Birlik'in resmi başkanlığını yürütüyor.

Merkezi İspanya'nın Barcelona kentinde olan girişimin Ürdünlü Genel Sekreteri Ahmed Masade de geçtiğimiz günlerde görevinden istifa ettiğini açıkladı. Resmi açıklamasında ''Beklediğim örgüt yapısı bu değildi'' diyen Masade, elinden gelen tüm çabayı gösterdiğini kaydetti. Masade'nin istifasından sonra yaptığı açıklama yaşadığı bıkkınlığın bir göstergesi:

“İsrail ve Filistinlilerin nihayetinde tekrar masaya oturmaları ve barışı müzakere etmelerini diliyorum. Ayrıca bütçemizin yüzde 60'ından fazlasını kestikleri için hiç mutlu değilim. Bu, üye ülkelerin isteğini ve yönelimlerini yansıtıyor…”

Akdeniz Birliği'nin genel sekreterliğine 14,5 milyon euro yerine bundan böyle sadece 6 milyon 200 bin euro bütçe ayrılması kararlaştırıldı. Diğer yandan Avrupa Birliği'nin komşuluk yardımları çerçevesinde denizin temizlenmesi, deniz ulaşımının genişletilmesi, eğitim ve güneş enerjisi gibi yatırımlar için 72 milyon euro kaynak sağlanmıştı. Ayrıca Avrupa Yatırım Bankası'nın kredi olanakları ve altyapı fonları mevcut. Dünya Bankası'nın temiz enerjiler için öngördüğü 750 milyon dolarlık bütçe de söz konusu.

Sarkozy’nin itirafı

Ancak ortaya konulan hedeflerden somut bir sonuç alınamıyor. Çözüm bulunamayan Ortadoğu sorunu, küresel projelerin önündeki başlıca engel. Bölgeye su tedariki konusunda düzenlenen konferans da İsrail'in kapanış bildirgesinde “işgal edilen bölgeler” ifadesini kabul etmemesi nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Küçük ya da büyük, hiçbir proje işlemiyor. Akdeniz İçin Birlik girişiminin başkanlığını yürüten Fransa ve Mısır'dan beklentiler ise oldukça az. Özellikle de meydana gelen halk isyanları konusunda. Fransa, Tunus'taki olayların başlangıcında sadece bu ülkeye güvenlik uzmanı gönderme teklifinde bulunmuştu. Tunus konusunda geç harekete geçildiğini daha sonra teslim eden Sarkozy, bunun gerekçesini şöyle açıkladı:

“Fransa, Tunus'taki durumu kesinlikle küçümsedi. Ancak ben bir devlet başkanı olarak, olayları dikkatle izlenmesi gerektiği konusunda uyarıyorum. Cezayirlilere, Faslılara, Ürdünlülere, Suriyelilere ve Mısırlılara ne düşündükleri ve ne yaptıkları konusunda sağduyu ile yanıt vermeliyiz. Bu ülkeler bağımsız ve egemen ülkelerdir…”

© Deutsche Welle Türkçe

Burkhard Birke / Çeviri: Hülya Köylü

Editör: Ayhan Şimşek