AKPM’nin Kürt raporu kabul edildi

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nin (AKPM) "Kürtlerin Kültürel Durumu" konulu rapor ve kararı Strasbourg'da dün düzenlenen oturumda oy çoğunluğuyla kabul edildi. Oylamaya katılan 64 parlamenterden 61'i lehte, 1'i ise aleyhte oy kullandı, 2 parlamenter çekimser kaldı.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'ndeki Türk heyetinin sunduğu değişiklik önergelerinin çoğunluğu da oylamada kabul gördü. Bir sonraki nüfus sayımında Türkiye'de yaşayan Kürtler’in sayısının tespit edilmesine ilişkin talep reddedilirken, PKK'yı kınayan önerge "rapor politik içerikli olmadığı gerekçesiyle" geri çevrildi. Türk parlamenterlerin, Kürtler’in kültürel hakları konusunda Ankara'nın son yıllarda attığı yasal, politik ve sosyal adımların memnuniyetle karşılanmasına ilişkin sundukları önerge de oy çoğunluğuyla kabul gördü.

Parlamenterler Meclisi'nin tavsiye niteliği taşıyan kararında, Ankara'dan Kürtlerin kültürel hakları konusunda ek adımlar atması talep ediliyor. Bu adımlar arasında, Türkiye'nin Avrupa Azınlık ve Bölgesel Diller Şartı’nı imzalayıp onaylaması, Kürtçe öğrenim görebilme olanağı yaratılması, üniversitelerde Kürtçe dil ve edebiyat dersleri verilmesi, Kürt ailelerin mevcut dil öğrenim olanakları hakkında bilgilendirilmesi, Türkiye'de Kürt kültürünün tanıtımını sağlayacak merkezlerin kurulması ve Kürt kültür derneklerinin resmen tanınması ve desteklenmesi de bulunuyor.

Parlamenterlerin görüşleri

Oylama öncesi genel kurulda yapılan oturumda söz alan İskoçyalı raportör Lord Russell-Johnston, Türkiye'yi Kürtler’in yoğun olarak yaşadıkları tek demokratik ülke olarak tanımladı ve son zamanlarda kültürel hakları konusunda atılan adımları övdü. İskoç Parlamenter, Kürtler’in kültürel hakları konusunda İsviçre, İsveç veya İspanya'nın kendi azınlıklarına tanıdığı hakların ötesinde bir hak taleplerinin bulunmadığını da söyledi.

Oturumda söz alan AKPM Türk heyeti başkanı Murat Mercan ise Türk hükümetinin Kürtler’in kültürel hakları konusunda attığı adımlara işaret etti. Turgut Özal'ı ima ederek Türkiye'nin geçmişte Kürt kökenli bir cumhurbaşkanı olduğuna dikkat çeken Mercan, Turgut Özal'ın yeğeni İbrahim Özal'ın Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi üyesi sıfatıyla o anda salonda olduğunu hatırlattı.

Raporun önemi

Raporun doğrudan yaptırımı olmasa da Kürt sorununa Avrupa'nın yaklaşımı konusunda genel bir fikir vermesi açısından önem taşıyor. Alınan kararın AB Komisyonu'nun kasım ayında yayımlayacağı Türkiye İlerleme Raporu’na yansıyabileceği de söyleniyor. Avrupa Birliği Komisyonu, demokrasi ve insan hakları alanında Avrupa’nın referans teşkilatı olan Avrupa Konseyi’nin rapor ve kararlarını son yıllarda hazırladığı Türkiye ilerleme raporlarına sistematik biçimde yansıtıyor.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi 2004 yılında Türkiye hakkındaki politik denetim sürecini koşullu olarak kapatırken, Ankara'dan Avrupa Azınlık ve Bölgesel Diller Şartı'nı imzalamasını ve azınlık olarak kabul ettiği Kürtlerin kültürel haklarını tanımasını istemişti.

Konferans hazırlığı

Öte yandan, Komisyon raporuna birkaç hafta kala Kürt sorunu Avrupa Parlamentosu cephesinde de hareketleniyor. Avrupa Parlamentosu’nun komünist grubu, Nobel barış ve edebiyat ödülü şahsiyetlerin de girişimiyle, 16-17 Ekim tarihlerinde Brüksel’de 3. Uluslararası AB, Türkiye ve Kürtler Konferansı’nı düzenleyecek.

Konferansın girişimcileri arasında, Nobel barış ödülü sahipleri Güney Afrikalı başpiskopos Desmond Tutu ve İranlı Şirin Ebadi ile Nobel edebiyat ödülü sahibi İngiliz yazar Harold Pinter ve Rolling Stones grubunun solisti Mick Jagger’ın eşi Bianca Jagger da bulunuyor. Konferansa konuşmacı olarak AB Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn ve Demokratik Toplum Partisi başkanı Ahmet Türk’ün yanı sıra çok sayıda akademisyen de davetli.