1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Almanya'da çocuk parası tartışması

16 Eylül 2009

Almanya'da aileler, çocuk başına ayda 164 Euro alıyor. Üçüncü çocuktan itibaren bu miktar artıyor. Bu desteğe rağmen her altı çocuktan biri yoksulluk sınırında yaşıyor. Uzmanlar farklı çözüm yolları öneriyor.

https://p.dw.com/p/Jhl5
Fotoğraf: picture-alliance/ dpa

Almanya’da her altı çocuktan biri yoksul sayılıyor. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) geçtiğimiz haftalarda açıklanan bir raporunda, Almanya’daki yoksul ailelere verilen destek geçer not alamamıştı. Peki, Almanya, diğer sanayileşmiş ülkelere kıyasla, ailelere yüzde 20 daha fazla oranda para harcadığı halde, bu eleştiri neden gelmişti?

Almanya'da devlet ve diğer bazı kurumlar, çocuk sahibi olan ailelere mali destek sağlıyor. Ancak verilen paranın yüzde 40’ı doğrudan ailelere gidiyor, geri kalan bölümü ise projelere ve anaokulu gibi enstitülere veriliyor. Bazı ödemelerden daha ziyade iş sahibi ebeveynler yararlanıyor, iş arayanlara özel başka uygulamalar var. Ancak bütün aileler, çocuğun dünyaya geldiği ilk günden itibaren, ”çocuk parası“ olarak adlandırılan devlet yardımını alıyor. Çocuk başına ayda 164 Euro. Üçüncü çocuktan itibaren bu miktar artıyor.

Kadınlara annelik ödeneği

İş sahibi olan kadınlar ise sağlık sigortasından “annelik ödeneği“ olarak adlandırılan parayı alıyor. Bu kapsamda, çalışmasa dahi, doğumdan önceki altı hafta ve doğumdan sonraki sekiz hafta annenin maaşı kesilmiyor.

Ayrıca aileler, “ebeveyn parası” olarak adlandırılan ödenek için de talepte bulunabiliyorlar. Devlet 14 aya kadar son net gelirin yaklaşık üçte ikisini ödüyor. Bu miktar en fazla 1800 Euro en az 300 Euro oluyor. Tabii ailenin maaş dışında başka gelirinin bulunmaması gerekiyor. Almanya’da ayda ortalama yaklaşık 3 bin 300 Euro kazanılıyor. Vergi ve diğer kesintileri çıkarınca ortalama net 1800 Euro kalıyor. Dolayısıyla da azami ebeveyn parası, ortalama net gelire denk düşüyor.

Aileleri işsiz olan çocuklar ise devlet yardımı alıyor. Bu ödeme yaşa göre değişiyor ve ayda 215 Euro ila 360 Euro'yu buluyor.

Beslenme için günde 2 Euro

Alman Çocukları Koruma Birliği gibi bazı kurumlar, asıl muhtaç durumdaki yoksul çocuklara yapılan doğrudan yardımların çok düşük olduğu eleştirisinde bulunuyor. Birliğin hesaplamalarına göre, 13 yaşındaki bir çocuğa beslenmek için günde sadece 2 Euro düşüyor. Almanya gibi hayatın çok pahalı olduğu bir ülkede bu tutarın sağlıklı beslenme için çok yetersiz olduğu belirtiliyor. Bonn’un Dransdorf bölgesinde yaşayan bir kadın, karşılaştıkları zorlukları şöyle dile getiriyor:

“Bizim her zaman yeterli para aldığımız söyleniyor ancak nedense bu parayı daha çok zaten yeterli parası olanlar alıyor. Bir şekilde vergi yükleri azaltılıyor ya da başka kolaylıklar sağlanıyor. Ancak biz yoksullara pek bir şey kalmıyor. Şimdi düşündüğüm zaman, işe gidiyorum, oğlum okuyor ve biz hâlâ geçinebilmek için devletten yardım alıyoruz.“

Çocuk parası mı? Vergi muafiyeti mi?

Ebeveyn gelirlerinin belirli bir bölümü vergiye tabi tutulmuyor. Bu para, çocukların asgari gereksinimleri için kullanılıyor. Vergiden muaf tutulan bu miktar yılda 6 bin Euro’yu aşabiliyor. Ancak çocuk parası ve çocuk vergi muafiyeti sadece alternatif yerine geçiyor. Eğer çocuk parası, vergi muafiyeti ile serbest bırakılan miktardan yüksekse, o zaman çocuk parası kullanılıyor. Maddi durumu iyi olanların sadece yüzde 5’i, vergi muafiyetini çocuk parasına tercih ediyor.

Ödemenin gerekçesi çocuk

Ancak uzmanlar, daha çok kazanan ailelerin daha az, yoksul olanların ise daha fazla yardım alması yönündeki bir paylaşımı reddediyor. Bunun Anayasal olarak da mümkün olmadığını belirtiyorlar. Çünkü sırf bir çocuğun ailesi diğerlerinden daha zengin diye, daha farklı ya da daha kötü muamele görmesi, Anayasaya aykırı. Ödemenin temel gerekçesi gelir durumu değil, çocuk. Uzmanlar ayrıca, enstitülere ya da araştırmalara giden paraların da daha mantıklı kullanılması çağrısında bulunuyor. Alman yardım örgütü Diakonie’den Tina Laux da aynı görüşte:

“Eğitim masrafları ve kişisel ilerlemelerini sağlayabilmeleri için, mağdur çocuklar ve mağdur ailelerin, çok yoğun bir bakım, refakat ve desteğe ihtiyaçları var. Çünkü eğer işsizseler ve hiç gelirleri yoksa, büyük sıkıntı çekiyorlar. Neredeyse yapacakları hiç bir şey yok, çünkü işsizler. Bu duruma düşmek kimi memnun eder ki?"

Daphne Grathwohl / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Ahmet Günaltay