TÜR 1309 Sorgerecht Väter

Almanya'da bugüne değin geçerli olan yasalara göre evlilik dışı çocuk sahibi olan babaların velayet hakkı alabilmesi için annenin onayına ihtiyaç vardı. Ancak bu kanun, Ağustos ayı başında anayasaya aykırı bulunarak iptal edildi. Federal Anayasa Mahkemesi'nin kararını tetikleyen, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin bir Alman babanın başvurusu üzerine, evliliğin söz konusu olmadığı durumlarda, velayetin anneye verilmesini öngören yasal düzenlemenin, ayrımcılık yasağını ihlâl ettiğine hükmetmesi olmuştu.

"Kızım beni bir yabancı gibi görüyor''

46 yaşındaki İranlı Ali Therani'nin iki yaşında bir kız çocuğu var. Ancak kızı daha dünyaya gelmeden eşinden boşanmış ve eşi, kızlarının velayet hakkını Ali Therani ile paylaşmayı kabul etmemiş. Ali Therani, kızını görmek için, her seferinde 3 saat tren yolculuğu yapıyor. Bununla birlikte kızını her ziyareti, her şeye sıfırdan başlamak anlamına geliyor. Bunun nedenini Ali Therani şöyle anlatıyor:

"Kızımı en son görmeye gittiğimde bana yaklaşmak istemedi. Yapacak bir şey yok, çünkü o daha çok küçük ve annesine daha çok bağlı. Beni de yabancı gibi görüyor ve belki de görmeye devam edecek. Çok sabırlı olmak zorundayım.''

''Çocuğun yararına olması şart''

Kızından uzak bir yaşam sürmeye dayanamayan Ali Therani, çocuklarının velayet hakkı için mücadele eden babalar tarafından kurulan “Vaeteraufbruch” adlı dernekte, Almanya'daki yeni yasal düzenlemelerle kızının velayet hakkını alıp alamayacağını araştırıyor. Dernekte gönüllü olarak babalara danışmanlık veren hukukçu Jürgen Krais, Ali Therani'ye anneler gönüllü olarak velayet hakkını paylaşmak istemeseler de babaların artık yasal girişimde bulunabileceğini anlatıyor. Ancak çocuğun yararı esas alınarak belirlenen bu kararın bir hayli karşık olduğunu da sözlerine ekliyor. Aile hukukunda uzmanlaşmış avukat Caroline Kistler bu durumu şöyle açıklıyor:

''Çocuğun yararına olacak şekilde demek, ebeveynlerin birbiriyle iletişim içerisinde olması, paslaşması anlamına geliyor. Çocuklarının öğrenimi, dinî eğitimi, cerrahi müdehaleleri gibi ciddi konularda beraber karar vermeleri, uzlaşmaları anlamına geliyor. Eğer ebeveynlerden biri işbirliğine razı değilse, beraber karar veremiyorlarsa, bu çocuğun yararına olmuyor. Bu durumda baba ortak velayet hakkını kazanamıyor.''

“Väteraufbruch” adlı dernek tam 20 yıldır Almanya'da çocuklarının velayet hakkını kazanmaya çalışan babalar için mücadele ediyor. Hukukçu Jürgen Krais, yeni yasal düzenlemelerin, mahkemelerin bekar babalara karşı tutumunu değiştireceğini umuyor. Krais, çocukların, her durumda hem annelerine hem de babalarına ihtiyaçları olduğunu vurguluyor.

Almanya'da her üç çocuktan biri evlilik dışı doğuyor

Federal Hükümet de, Alman Anayasa Mahkemesi'nin kararının ardından yeni bir yasal düzenleme taslağı üzerinde çalışıyor. Buna göre her iki evebeyn de çocuğun doğumundan itibaren velayet hakkınına sahip olacak. Bu değişikliklerin, daha önceden evlilik dışı çocuk sahibi olmuş babaların, sonradan velayet hakkı için mahkemeye başvurup vuramayacakları henüz belli değil. Hukukçu Jürgen Krais, Anayasa Mahkemesi kararının babalar için büyük bir kazanç olacağını düşünüyor:

''Çünkü bu karar, 1998'den beri yasalarda yer alan ve düzeltilmekte çok geç kalınmış bir engeli ortadan kaldırıyor. Kamuoyunda 'örnek alınacak erkek tipinin kaybolduğu' tezi tartışılırken, evlilik dışı çocuk sahibi olan babaların büyük bir kısmı çocuklarının hayatını paylaşmaktan men ediliyordu. İsteseler bile çocuklarının velayetini alamıyorlardı.''

Bu durumdan etkilenen babaların sayısı Almanya'da çok yüksek. Zira Almanya'da her üç çocuktan biri evlilik dışı doğuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Anja Seiler / Çeviren: Başak Demir

Editör: Ahmet Günaltay