060809 Parteien Koalitionen BTW HF

Almanya'da 27 Eylül genel seçimlerinden önce kulislere bir konuda görüş birliği hâkim: Hemen hemen hiç kimse dört yıldır iktidarda olan Hristiyan Birlik partileri ve Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) oluşturduğu "büyük koalisyon”la yola devam etmek istemiyor. Bunun yerine siyasi çizgisi daha net olan bir hükümet arzulanıyor.

Muhafazakar Hrıstiyan Demokrat Parti (CDU) ile kardeşi Hrıstiyan Sosyal Birlik Partisi'nin (CSU) arzusu da bu nedenle, eski koalisyon ortakları liberal Hür Demokrat Parti (FDP) ile işbirliğine gitmek. CDU Genel Başkanı Başbakan Angela Merkel, gönlünden FDP ile bir koalisyon geçtiğini hemen her fırsatta dile getiriyor. Merkel, böyle bir hükümetin başbakanı olması halinde, siyasi hedeflerini rahatlıkla uygulamaya koyabileceği görüşünde:

“Bence, biz Hür Demokrat Parti ile, ki burada söz konusu olan ben ya da Hür Demokrat Parti'nin genel başkanı Guido Westerwelle değil, ekonomi politikası ve yeni istihdam olanakları yaratılması gibi pek çok konuda görüş birliği içindeyiz. Biz elbette Hristiyan Birlik’in güçlenmesi için mücadele diyoruz. Bu, temel hedef olmalı ki gücümüz daha sonra FDP ile kurulacak yeni bir koalisyona yetsin. Benim için ön planda olan şudur: Nasıl daha fazla iş olanağı yaratabiliriz? Kim ekonomi yönetiminde daha kabiliyetli? Bu noktada böyle bir koalisyonun iyi olacağını düşünüyorum."

Merkel’in koalisyon ortağı olarak görmeyi arzu ettiği Hür Demokrat Parti’nin Genel Başkanı Guido Westerwelle, genel seçimlerden iyi bir sonuç almak istiyor. Westerwelle de, Merkel gibi, Hristiyan Birlik partileri ile bir koalisyona sıcak bakıyor.

Sosyal Demokratlar Yeşiller’le işbirliği arayışında

Büyük koalisyonun ortağı SPD ise Hrıstiyan Birlik partileri ile dört yıldır devam eden koalisyona artık bir son vermek istiyor. Zira SPD, 2005 yılında az farkla kaybettiği genel seçimlerden sonra Hrıstiyan Birlik partileri ile koalisyon yapmaya mecbur kalmıştı. SPD’nin geçen dört yıl boyunca üstlendiği ‘büyük koalisyonun küçük ortağı' rolü ise giderek partinin çizgisine zarar vermeye başladı. Bu nedenle Sosyal Demokratlar da şimdi yeniden Yeşiller'le koalisyon arayışında.

Yeşiller ile Sosyal Demokratlar, 1998 yılında Helmut Kohl başkanlığındaki Hristiyan Birlik - Hür Demokrat koalisyonuna son vermiş ve 2005 yılına kadar birlikte Almanya’nın yönetiminde söz sahibi olmuşlardı. SPD Genel Sekreteri Hubertus Heil, Yeşiller'le pek çok konuda benzer görüşleri paylaştıklarını söylüyor. Heil, “Biz, Frank-Walter-Steinmeier’in başbakan olmasını istiyoruz. Yeşillerle kesiştiğimiz çok alan var, ancak eğer bu bir koalisyon için yeterli olmazsa, duruma göre değerlendirmede bulunacağız" şeklinde konuşuyor.

Yeşiller çekimser

SPD’nin müstakbel koalisyon ortağı gözüyle baktığı Yeşiller ise daha çekimser bir tutum benimsiyor. Zira Gerhard Schröder’in Sosyal Demokrat Parti’nin genel başkanı olduğu, Joschka Fischer'in ise dışişleri bakanı olduğu dönem geride kaldı. Yeşiller Birlik/90 Partisi Eşbaşkanı Claudia Roth, her tür seçeneği göz önünde bulundurduklarını ifade ediyor. Roth:

“Biz hiçbir partinin küçük ortağı falan değiliz. Kendi başımıza Yeşiller’iz. Yani, herhangi bir koalisyon hedefi ile seçime girmiyoruz; Schröder-Joschka projesi benzeri bir planla yola çıkmıyoruz; Yeşiller, Sosyal Demokratlar ve Hür Demokrat Parti ile kurulacak bir koalisyona yeşil ışık yakarak seçim yarışına başlamıyoruz."

Solda birlik mümkün mü?

Yeşiller yönetiminde, muhafazakâr Hrıstiyan Birlik partileri ve FDP ile olası bir koalisyona pek sıcak bakılmıyor. Yeşiller, SPD, Sol Parti ve Yeşiller’den oluşabilecek bir sol ortaklığa da karşı çıkıyor. Ancak Sol Parti ile bir koalisyonu kesin bir dille reddeden parti ise Sosyal Demokratlar. Sosyal Demokratlar, partinin eski genel başkanı ve dönemin maliye bakanı Oskar Lafontaine’nin 1999 yılında bakanlıktan, 2005 yılında partiden istifa etmesini ve Sol Parti’yi kurmasını affedemiyor. SPD’nin başbakan adayı Frank-Walter Steinmeier, Sol Parti ile bir koalisyonun mümkün olmadığını belirtiyor. Steinmeier, “Sorumluluktan kaçan, akılcı davranmayan ve sorumluluk almayan kişilerle devlet işleri de yapılmaz. Bu kişilerin uzun dönemde siyasette bir geleceği yoktur. Bu nedenle gelecek seçimlerde de Sol Parti bir koalisyon kurulması mümkün değildir" diyor.

Ancak sonuçlar sandıktan çıkacak. Solda bir koalisyon gündeme gelmezse ve Hrıstiyan Birlik partileri ile Hür Demokrat Parti’nin oyları koalisyon için yeterli olmazsa, güz aylarında Almanya'da yeniden pek de arzu edilmeyen ‘büyük koalisyon' rüzgârları esebilir.


Bettina Marx / Çeviri: Başak Özay

Editör: Hülya Köylü