Almanya'nın eski Cumhurbaşkanı Rau öldü

Almanya’nın eski cumhurbaşkanlarından Johannes Rau, bugün Berlin’deki evinde hayata veda etti. Bir süredir hasta olan ve geçtiğimiz yıl ağır bir operasyon geçiren Rau’nun uzun zamandır kendini iyi hissetmediği bildirildi. Yaklaşık 50 yıl boyunca aktif siyaset hayatını sürdüren Rau, 1999-2004 yılları arasında cumhurbaşkanlığı görevinde bulunmuştu.

Kuzey Ren Vestfalya’nın Wuppertal kentinde dünyaya gelen Johannes Rau’nun siyasi kariyeri 1950’li yıllarda Alman Halk Partisi’nde başladı. İlerki yıllarda Almanya’nın 3. Cumhurbaşkanı olan Gustav Heinemann’ın liderliğindeki parti, Almanya’nın yeniden silahlanmasına karşı olan Protestan Rau’nun siyasi görüşlerine daha yakındı.

1957’de Sosyal Demokratlar’a katıldı

Halk Partisi’nin lağvedildiği 1957 yılında Sosyal Demokrat Parti’ye katılan Johannes Rau bir yıl sonra Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti’nin parlamentosuna seçildi. 1967’de parti meclis grup başkanlığına, üç yıl sonra da eyalet hükümeti üyeliğine getirildi. Bilim ve Araştırma Bakanı olarak eyalet yüksek okullarının modernleştirilmesine önemli hizmeti geçti. 1978 yılında Almanya’nın en kalabalık nüfusa sahip eyaletinin başbakanı olan Johannes Rau popülaritesi sayesinde art arda üç kez partisine mutlak çoğunluğu kazandırdı.

“Bölme, uzlaştır” düsturuyla siyaset yapan Johannes Rau rakip partilerin üye ve seçmenlerinin de takdirini toplamıştı. Sosyal Demokrat Parti’nin başbakan adayı olarak girdiği 1987 genel seçimlerinde Helmut Kohl’e yenildi ve eyalet başbakanlığı görevini sürdürdü.

1993’te genel başkan oldu

Bütünleştirici ve birleştirici özelliğiyle partisinin en önemli dayanaklarından biri olan Johannes Rau 1993 yılında Sosyal Demokrat Parti’nin genel başkanlığına seçildi. 1994 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimine aday gösterildi ama Roman Herzog’un bu göreve seçilmesiyle devletin en yüksek makamına yükselme hedefini ertelemek zorunda kaldı.

1995 eyalet seçimlerinde Sosyal Demokratlar %50 sınırının altında kalınca Johannes Rau, Yeşiller partisi ile akıl izdivacı yapmak zorunda kaldı. Ama koalisyon bünyesindeki sürtüşmelere meydan vermedi. Yaklaşık 20 yıl eyalet başbakanlığı yaptıktan sonra 1998’de bu görevden çekildi.

Cumhurbaşkanlığına seçilmesi

Ama Johannes Rau’nun siyasi kariyeri henüz noktalanmamıştı. 1999 yılında cumhurbaşkanlığına seçildikten sonra yaptığı konuşmada bu makamın kendisi için taşıdığı önemi şöyle anlatmıştı: “Göreve başladığım günden itibaren dünyadaki bütün Almanlar’ın Cumhurbaşkanı olmak ve Alman kimliği taşımaksızın ülkemizde yaşayan ve çalışan herkese kulak vermek sadece bu makamın değil aynı zamanda şahsi anlayışımın da bana verdiği bir yükümlülüktür.”

Almanlar, Johannes Rau’dan memnundu. Görevinin ilerki yıllarında poülaritesi %80’lere çıktı. Ama ilk aylarda kimi siyasi rakibi tarafından ‘devri kapanmış, tükenmiş bir siyasetçi’ olarak tanımlanıyordu. Ama Rau, dünya politikası arenasında da puan toplayacak tecrübe ve bilgiye sahipti. Ve 2000 yılında İsrail parlamentosunda Almanca yaptığı konuşmayla büyük takdir topladı.

Johannes Rau aynı zamanda Almanya’daki göçmenleri de bağrına basan bir Cumhurbaşkanı oldu. 2000 yılında göç ile ilgili olarak yaptığı konuşma fazla yankı uyandırmamıştı. Ama politikacıları ve Alman elit zümresini eleştirdiği 2004 yılındaki son konuşması ardında derin iz bıraktı. Rau, “Dünyada, sorumluların kendi ülkeleri hakkında büyük bir zevkle olumsuz şeyler söyledikleri Almanya gibi başka bir ülke olduğunu sanmıyorum” diye konuşmuştu.

Siyasi bir cumhurbaşkanıydı

Johannes Rau siyasi bir Cumhurbaşkanı idi. Çin’deki insan hakkı ihlallerini açıkça kınamış, Türkiye’nin AB üyeliği konusundaki endişelerini gizlememiş, Alman okullarına genel başörtüsü yasağı getirilmesini eleştirmiş ve Başbakan’ın genetik teknolojiyle ilgili görüşlerine karşı çıkmıştı.

14 yıllık bir aradan sonra Türkiye’yi ziyaret eden ilk Almanya Cumhurbaşkanı sıfatıyla 2000 yılının nisan ayında Ankara’ya giden Johannes Rau’ya Türkiye Cumhuriyeti’nin en büyük liyakat nişanı takılmıştı. Rau bu ziyaretinde ‘dost acı söyler ama doğruyu söyler’ misali zamanın hükümetine telkinde bulunmuş ve AB üyeliği arayışındaki Türkiye’nin reformları kararlılıkla sürdürmesini istemişti. Rau aynı zamanda, ölüm cezasının kaldırılması, insan haklarına saygı ve işkencenin önlenmesinin hukuk devletinin değişmez ilkesi olması gerektiğini de hatırlatmıştı.

Berlin’de hayata gözlerini yuman Almanya’nın sekizinci Cumhurbaşkanı Johannes Rau aynı zamanda Almanya’daki Türkler’in kendilerine en yakın hissettikleri Cumhurbaşkanı olarak da anılıyor.