Almanya’nın İran’a ihracatı azaldı

İran ile yaşanan siyasi krizler Almanya’nın bu ülkeye yaptığı ihracatı olumsuz etkiliyor. 70 milyon nüfusu ile İran, Almanya’nın Ortadoğu’da en fazla ticaret yaptığı üçüncü ülke. Alman şirketleri İran’ı, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın ardından bölgedeki en büyük pazar olarak görüyor. Yaklaşık 10 bin Alman şirketi İran’da faaliyet yürütüyor ve bu şirketler, Amerikan ordusunun bölgeye girmesi ya da nükleer programla ilgili gelişmeleri yakından takip ediyor.

İran’ın, karşılık beklemeden elindeki İngiliz askerleri salıvermesi, ekonomi çevrelerinde de Tahran’ın genel politikasında bir yumuşama olabileceği umudunu yarattı. 2000-2005 yılları arasında Almanya’nın İran’a yaptığı ihracat ikiye katlanmıştı. Son aylarda ise Tahran’ın nükleer programı yüzünden ortaya çıkan krizse ihracatı olumsuz etkiledi ve ticaret hacmi düşüşe geçti. Alman Ticaret ve Sanayi Odası, 2006 yılında Almanya’nın İran’a yaptığı ihracatın %6 oranında azaldığını kaydediyor. Genel eğilim de azalmanın devam edeceği yönünde.

Ambargolar etkiliyor

Mart ayı içinde, İran ile ticari ilişkiler yürüten 120 Alman şirketi ile yapılan anketin sonucunda, Alman işletmelerinin ticaret hacimlerinin üçte bir oranında düştüğü tespit edildi. Bu durumdan öncelikle İran ile ticarete konan ambargolar, uluslararası siyasi ortamın gerginliği, ihalelerin verilmesindeki bürokratik işlemlerin uzun sürmesi ya da ticari izinlerin sıkı denetimi sorumlu tutuluyor.

ABD’nin İran’a yönelik sertleşen tutumu da ticaretin olumsuz etkilenmesi sonucunu doğuruyor. Washington, Tahran’ı sadece nükleer programı yüzünden değil, Irak’taki direnişçi gruplara destek verdiği iddiasıyla yoğun biçimde eleştiriyor ve uluslararası toplumu daha sert ekonomik yaptırımlar almaya çağırıyor.

Almanlar bölgeden gitmek istiyor

Bölgede gerginliğin artması ise ekonomik ilişkileri baltalarken, bir yandan da orada görev yapan Alman çalışanların hayatlarından endişe duymasına neden oluyor. Birçok Alman, ailelerini memleketlerine gönderme ya da tehlikeli bölgelerden uzak durma yolunu seçerek ayakta kalmaya çabalıyor.

Oysa Birleşik Arap Emirlikleri’nin ardından İran’da en fazla şirketi bulunan ikinci ülke Almanya ve Alman yatırımcılar burada %10’luk bir paya sahip. Büyük bir kısmı endüstri alanında faaliyet yürütüyor ve ağırlıklı olarak da petrokimya, elektrik üretimi ve dağıtımı, otomobil ve gemi üretimi, çelik sanayii ya da su elde etme alanlarında ticaret yapıyorlar.

İran’ın petrol ihracatı da azaldı

İran ile yürütülen ticari ilişkilerdeki azalmanın nedenleri aslında sadece siyasi değil. İran’ın birçok sektörde kullandığı teknik yıllardır yenilenmemiş. Eski teknolojilere uzun süre uygulanan yanlış ekonomik stratejiler de eklenince, dünyanın dördüncü büyük petrol üreticisi olan İran’ın petrol ihracatında azalma yaşanıyor. Gelirinin beşte dördüncü petrol ve doğalgaz ihracatından sağlayan İran’ın kasalarına akan para azalınca da yabancı şirketlere verilen ihaleler azalıyor, ödemeler gecikiyor.

Buna uzun süredir uygulanan ticari sınırlamalar, ambargolar da eklenince ekonomik ilişkiler daha da kötüye gidiyor. Washington’un teröre destek verdiğini iddia ettiği İran İslam Cumhuriyeti’ne uygulanan her kısıtlama ekonomi çevrelerinde endişe yaratıyor. Bu durumdan ürken yatırımcılar İran ile ticari ilişkilere şüpheli yaklaşıyor. Alman Dış Ticaret Birliği, yatırımcıların endişelerinin Almanya’nın İran gibi büyük bir pazarı Çin ya da Hindistan’a kaptırabileceği tehlikesi yarattığını kaydediyor.