Amerikan ekonomisinde korumacılık artıyor
31 Mart 2006
ABD, devasa boyuttaki bütçe açığı nedeniyle dışa bağımlı hale geldi. Dünyanın tüketim şampiyonu olan Amerikalılar, bu yüzden ithalat şampiyonu olmuş durumda. Bu alışverişte Amerikalılar, Çin, Hindistan ve petrol için de Ortadoğu’ya Amerikan dolarlarını gönderiyorlar. Ancak bu ülkeler de doları istiflemeyip, yatırım yapmak istiyor. İşte tam bu noktada, sorunlar yaşanıyor.
En son örnek Dubaili bir şirketin ABD’deki altı büyük limanı satın alma girişimiydi. Birleşik Arap Emirlikleri devletine ait olan Dubai Ports World şirketi, dünyanın en büyük liman operatörlerinden biri. Beyaz Saray’ın onayına rağmen, anlaşma “ulusal güvenlik” nedeniyle Kongre’den geçmedi. Bunun üzerine Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası döviz rezervlerinin yüzde 10’unu dolardan Euro’ya çevirme tehdidinde bulundu. Dubai Ports World, daha sonra yatırımdan tamamen vazgeçtiğini açıkladı.
Ortadoğu ve Avrupa
İran da Euro’ya endeksli kendi petrol borsasını oluşturmaya çalışıyor. Alaron Trading’den enerji uzmanı Phil Flynn’e göre, İran, açıkça petrolün dilini değiştirmek istiyor. Ancak Ortadoğu’daki ülkelerin petrol satışını dolar değil, Euro üzerinden yapması fikri ne kadar gerçekçi?
Flynn’in bu konuda şunları söylüyor: “O zaman kendi aralarında satış yaparlar. Kendime bazen, böyle bir durumda likiditenin nasıl olacağı sorusunu soruyorum. Sonunda Çin ve Rusya, buna razı edilir. Ancak bu girişimin neticede başarılı olacağını zannetmiyorum.”
Avrupa’da ise dolara baskı oluşturmak konusunda bir istek yok. Çünkü yüksek petrol fiyatları, Euro’nun dolara karşı sahip olduğu parite avantajı nedeniyle Avrupa’nın çıkarına bir durum yaratıyor.
ABD hala çok güçlü
Ancak Global Insight’ın başekonomisti Neriman Beraveş, küresel ekonomi politikası krize girerse ABD’nin Asya ve Avrupa’daki ortaklarının da aynı şekilde ağır neticelerle karşılaşacağını söylüyor. Beraveş, “İster beğenin ister beğenmeyin, ABD’nin çok güçlü olduğu bir gerçek. Dolar düştüğünde ulusal bankalar yerinden zıplıyor. Çünkü herkes ABD ve Amerikan pazarına bağımlı” değerlendirmesinde bulunuyor.