Anayasa değişiklikleri TBMM'den geçti

Avrupa Birliği uyum çerçevesinde hazırlanan ve demokratik açılımlar getiren yeni Anayasa paketinin ilk tur görüşmeleri tamamlandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda tek tek görüşülerek oya sunulan 10 maddelik Anayasa paketi, referanduma gerek kalmayacak oylarla kabul edildi. Anayasa’daki değişikliklere ilişkin ikinci tur oylama ise 7 Mayıs Cuma Günü yapılacak.

DGM’ler kaldırılıyor

AKP grubu tarafından hazırlanan ve Meclis’te görüşülen 10 maddelik yeni Anayasa paketi önemli değişiklikler getiriyor. Devleti kadınların ve erkeklerin eşitliğinin yaşama geçirilmesini sağlamak konusunda yükümlü kılan paket, Avrupa Birliği’nde sert tartışmalara neden olan Devlet Güvenlik Mahkemeleri’nin de kaldırılmasını öngörüyor.

DGM’lere yönelik eleştiriler, kapatılan DEP’in eski milletvekillerinin bu mahkemelerde yargılanması nedeniyle sık sık gündeme getiriliyordu. DGM’lerin kapatılmasından sonra bu mahkemelerde görülen davalara ağır ceza mahkemelerinde bakılacak.

Anayasa değişiklikleri arasında ölüm cezasına ilişkin hükümlerin ayıklanması da yer alıyor. Daha önceki düzenlemelerde ölüm cezası yasalardan çıkartılmış, ancak Anayasa’da bu cezaya atıf yapan bazı hükümler kaldırılmamıştı. Son düzenlemenin kabul edilmesiyle idam cezası Türk hukuk sisteminden tümüyle çıkartılmış olacak.

Uluslararası hukukun üstünlüğü

Değişiklikler hukukla ilgili düzenlemeleri de öngörüyor. Bu çerçevede, temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası anlaşmalarla iç hukuk arasında uyuşmazlık söz konusu olursa uluslararası anlaşmalar esas alınacak.

Dolayısıyla uluslararası hukuk, iç hukukun üstünde sayılacak. Uluslararası Ceza Divanı’na taraf olmanın getirdiği yükümlülükler hariç, yurttaşların suç sebebiyle yabancı bir ülkeye verilemeyeceği de güvence altına alınıyor.

YÖK’le ilgili düzenlemeler

Anayasa paketi, Yüksek Öğretim Kurulu’nda (YÖK) Genelkurmay’ın temsilcisinin bulunması da gündemden çıkartıyor. Bundan böyle YÖK’te asker temsilci yer alamayacak. Basınla ilgili düzenleme ise zapt ve müsadereyi düzenliyor. Anayasa değişiklikleri yürürlüğe girince, basın araçları zapt ve müsadere edilemeyecek ve işletilmekten alıkonulamayacak.

Kamuoyunda çok tartışılan devlet harcamalarının denetlenmesine yönelik de yeni hükümler getiriliyor. Buna göre, devleti harcamalarının denetlenmesi şeffaf olacak. Sayıştay, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin elinde bulunan devlet mallarını bundan böyle denetleyebilecek. Bu bir anlamda askeri harcamaların da denetlenmesi anlamına geliyor.