Ankara Olmert’i ağırlayacak

Son dönemde Ortadoğu konusunda adeta bir diplomasi merkezi haline gelen Ankara, bugün de bölgenin en önemli aktörlerinden birini, İsrail Başbakanı Ehud Olmert’i ağırlayacak. Olmert, akşam üstü saatlerinde Türkiye’ye gelecek. Ankara’ya gelir gelmez, Türkiye’deki Yahudi cemaatinin liderleri ile görüşecek olan Olmert’in Türk yetkililerle resmi temasları ise Perşembe günü başlayacak.

Olmert’in ziyaretinden İsrail ve Türkiye’nin beklentileri birbirinden oldukça farklı. İsrail’in, bölgedeki tek laik Müslüman ülke olan Türkiye ile ilişkileri yaklaşık 10 yıl önce imzalanan askeri anlaşmalar ile önce ’müttefikliğe’, ardından da ’stratejik ilişkiye’ dönüşmüştü.

Ancak Türkiye’de iktidara İslamcı bir tabana dayanan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin gelmesi, İsrail’in ise Ariel Şaron’un başbakanlığı döneminde Filistin’e yönelik politikaları sertleştirmesi, bu ’stratejik ilişkide’ soğukluğa neden olmuştu. Soğukluk bir dönem o kadar artmıştı ki, Olmert 2004 yılında Türkiye’ye başbakan yardımcısı sıfatıyla yaptığı ziyaret sırasında, Başbakan Erdoğan’dan randevu almayı başaramadı. İlişkiler geçen yıl Filistnli Hamas heyetinin Ankara’ya, Erdoğan’ın partisi tarafından resmen davet edilmesi ile iyiden iyiye gerildi.

Bürokratlar araya girdi

Tam bu aşamada devreye Ankara’daki sivil ve askeri bürokratlar girdi. Türkiye’deki ’laik kesimi’ temsil eden bürokratlar, Erdoğan hükümetine ’İsrail’in kaybedilmemesi’ gerektiğini telkin ettiler. Türk bürokratların koydukları bu tavır, İsrail hükümetinin Ortadoğu’nun güçlü ülkesi Türkiye ile ’yakın olduğunu’ dünyaya göstermek istemesi ile birleşince, Olmert’in ziyareti kesinleşti. İsrail Başbakanı da, ziyaretin gerçekleşmesini sağlayan Türkiye’nin ’laik kesimine’ mesaj olması amacıyla, Ankara’daki ilk resmi programına Anıtkabir ziyaretini koydu.

Perşembe günü, Başbakan Erdoğan dışında, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ve Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’le bir araya gelecek olan Olmert’le görüşülecek konuların başında, Amerikan Kongresi’nde gündeme gelen Ermeni soykırım tasarısı yer alıyor. Türk yetkililer Olmert’ten, ABD’deki Yahudi lobisi üzerindeki etkinliğini kullanarak, yasa tasarısının engellenmesini isteyecekler. Olmert’in masaya getireceği konu ise, Filistin’de Hamas ile El Fetih arasında varılan uzlaşma olacak.

Siyasi ve ekonomik konular

Ancak İsrail Başbakanı’nın Ankara’ya vereceği asıl mesajın, İran konusunda olması bekleniyor. İran’ın nükleer programını, uluslararası camiadaki tüm tepkilere rağmen sürdürmesi, İsrail’in en büyük sıkıntısı. Olmert, İran’ın nükleer programının “şimdilik sadece İsrail için tehdit“ gibi görünse de, uzun vadede Türkiye’yi de sıkıntıya sokacağı mesajını verecek. Ayrıca Olmert’le yapılacak görüşmelerde, Lübnan sorunu da masaya yatırılacak.

İsrail Başbakanı’nın Ankara ziyaretinin bir de ekonomik boyutu var. Görüşülecek ekonomik konuların başında, Türkiye’den İsrail’e petrol, doğal gaz ile su taşıyacak ve Akdeniz’in altına döşenecek, çoklu boru hattı yer alıyor.

Ve son bir ilginç not daha: ABD ve İsrail'den Türkiye'ye yönelik ardarda gelen üst düzey ziyaretler, Tahran yönetimini de harekete geçirdi. ‘Meydanı boş bırakmak istemeyen’ İran da, önümüzdeki hafta Ankara'ya Dışişleri Bakanı Manuçher Muttaki'yi gönderiyor.