Ankara ve Moskova enerji yollarında anlaşamadı

İlk görüşmesini Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ile yapan Lavrov, Viyana’da İran’ın nükleer programı konusunda yapılacak olan kritik toplantı öncesinde, Ankara’nın da bu konudaki tutumunu öğrenme fırsatı buldu. İran’a askeri müdahaleye “kesinlikle karşı olduklarını” vurgulayan Türk yetkililer, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi olan Rusya’nın “diplomatik çözüm” için ağırlığını koymasını istediler. Görüşmelerde İran’a yönelik ekonomik yaptırım olasılığının da hem Türkiye, hem de Rusya açısından sıkıntı doğuracağı konusunda görüş birliğine vardı.

Rusya Dışişleri Bakanı ile ele alınan bir diğer konu Irak oldu. Lavrov, Irak’ta yeni hükümet kurulmasından dolayı duyduğu memnuniyeti ifade etti. Irak’ın toprak bütünlüğüne ve siyasi birliğine Moskova’nın verdiği önemin de altını çizdi. Irak’taki istikrarsızlığın PKK terör örgütü güçlendirdiğini vurgulayan Türk yetkililer ise örgütün Rusya’da da hareketlenmeye başladığını, Moskova hükümetinin bu konuda önlem alması gerektiğini belirttiler.

Türk tarafı, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’deki kritik rolü nedeniyle Lavrov’la görüşmelerde Kıbrıs sorununu da masaya getirdi. Ancak Lavrov, Kıbrıslı Türkler’e yönelik ekonomik yaptırımların kaldırılması için Rusya’nın öncü ülkeler arasında yer almasını isteyen Türk yetkililere, bu konuda herhangi bir söz vermekten kaçındı.

Enerji konusu

Lavrov’un temaslarında Rusya ve Türkiye hemen hemen tüm siyasi konularda uzlaşı içinde bir tutum izlerken, asıl görüş ayrılığı enerji alanında çıktı. Ankara, hafta başında ilk petrol geçişinin yapıldığı Bakü-Ceyhan boru hattına paralel bir doğalgaz boru hattı yapılması isteğini gündeme getirdi. Türk Dışişleri Bakanı Gül, Samsun-Ceyhan arasında kurulacak olan boru hattıyla Rus doğalgazının da Akdeniz’e ulaştırılabileceğini anlattı.

Ancak aynı hattın, Türkmenistan, Azerbaycan hatta İran gibi diğer doğalgaz üreticisi ülkeler tarafından da kullanılmasından endişe eden Rusya, Türk tarafının Samsun-Ceyhan hattı önerisine soğuk yaklaştı. Rusya, Orta Asya doğalgazlarının Batı piyasalarına Türkiye üzerinden gitmesi yerine, Rus topraklarından geçen hatlar üzerinden ulaştırılmasını istiyor. Böylece doğalgaz üretimi ve dağıtımı konusundaki uluslararası tekelini de sağlamlaştırmayı amaçlıyor.

Ankara’daki Türkiye - Rusya görüşmelerinde ekonomik konular da ele alındı. Lavrov, Türkiye ile Rusya arasında hazırlıkları tamamlanan ticaret anlaşmasının bir an önce hayata geçirilmesini istedi. Anlaşma taslağı, Lavrov’un ziyaretinden bir gün önce İstanbul’a gelen Rus heyeti ile Türk yetkililerin yaptıkları toplantıda oluşturulmuştu. Anlaşma, Dünya Ticaret Örgütü sistemine girmeyi planlayan Rusya ile Türkiye arasındaki ticaretin, bu örgütün kurallarına uygun hale getirilmesini amaçlıyor.