Annan zor durumda

Amerikan Kongresi’nde bir grup senatör, Gıda Karşılığı Petrol Programı’nda ortaya çıkan milyarlarca dolarlık yolsuzluk yüzünden BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın istifasını istiyor. Annan’ın oğlu Kojo’un dolaylı olarak bu skandalın içinde yer alması, BM Genel Sekreteri açısından konuyu iyice zorlaştırıyor.

Irak, 1996 ile 2003 yılları arasında uygulanan yaptırımlara rağmen BM’nin Gıda Karşılığı Petrol Programı sayesindeki sınırlı petrol satışı geliriyle gıda maddesi ve sağlık malzemesi satın alabiliyordu. Bu programın uygulandığı dönemde büyük çapta yolsuzlukların meydana geldiği söylentileri üzerine BM örgütü ve Amerikan Senatosu, konuyu incelemek üzere birer komisyon oluşturmuştu.

Senato Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi üye Norm Coleman’ın dün yaptığı açıklamada, BM Genel Sekreteri’ni istifaya çağırması, konuyu yeniden dünya gündeminde ön sıralara taşıdı. ”Annan, BM’nin inandırıcılığını koruması için görevini iade etmelidir” diyen Coleman, dünya örgütünün tarihindeki bu en büyük yolsuzluk olayının söylentileri nedeniyle büyük ölçüde yıprandığını savundu.

Ortaya atılan iddialar

Gıda Karşılığı Petrol Programı süresince toplam 21 milyon doların belirsiz bazı kanallara aktığı öne sürülüyor. Amerikalı senatör, Saddam’ın düşürülmesi öncesinde bu paralarla Filistinli militanların intihar eylemlerini bile finanse ettiğini iddia ediyor. Ancak şu ana kadar kanıtlanan tek nokta, Irak’ın, BM programı çerçevesinde yaptığı ithalatı denetlemekle görevli Cotecna adlı İsviçre firmasında danışman olarak gözüken birine her ay 2500 dolar ödenmiş olması.

Bu kişinin de BM Genel Sekreteri’nin oğlu Kojo Annan olması, olaya daha da farklı bir boyut kazandırıyor. Araştırmalar sonucu Kojo Annan’a 2500 dolar aylık tutar sözleşmesinde belirtildiği gibi 1999 yılı sonuna kadar değil, 2004 yılının Şubat ayına kadar ödendiği saptandı. Bu gelişmeler karşısında Annan ise yaptığı açıklamalarda şaşkınlığa uğradığını söylese de, Washington’daki muhafazakar çevre Annan’ın bu durumda görevinden istifa etmesi gerektiğini savunuyor.

Cumhuriyetçi Kongre üyesi Jeff Flake de böyle düşünenlerden biri. Flake, "Böyle bir yönetim hatası ve skandaldan sonra bu işin başındaki en sorumlu kişinin istifasını istemekten başta bir tepki düşünülebilir mi?" diye konuşuyor.

BM çevreleri eleştiriyor

Genel Sekreter Annan’ın ABD’nin Irak’a yönelik askeri adımını devletler hukukuna aykırı olduğu savıyla eleştirmesi Beyaz Saray’ın hoşuna gitmemişti. Bu nedenle Washington’da Annan’a tepki duyanların olduğu biliniyor. BM koridorlarında ise daha iki yıl süresi olan Ganalı Genel Sekreter’in özellikle şu sıralarda görevinden ayrılmasına ihtimal verenlerin sayısı az. Aksine, Annan’ın oğlu tarafından yapıldığı öne sürülen bir hatadan dolayı babasının istifasının istenmesi BM çevrelerinde eleştiriliyor.