AP'nin gündeminde genişleme süreci var

Rapor ve taslak karar, Avrupa Parlamentosu’nun genişleme süreci konusunda bundan böyle daha fazla söz sahibi olma istemini açık biçimde gözler önüne seriyor. Taslak kararda, birliğin genişlemesi konusunda 1993 yılında belirlenen üyelik kriterlerinden biri olan özümseme kapasitesi hatırlatılıyor ve bu kapsaitenin tam olarak kavranması için 2006 yılı sonuna kadar, Avrupa Birliğinin tanımlanması ve coğrafi sınırlarının belirlenmesi isteniyor. Üyelik müzakerelerinde Avrupa Komisyonu’ndan bu unsuru da dikkate almasını isteyen Parlamento, kendisine de konu hakkında özel bir rapor hazırlama izni verilmesi talebinde bulunuyor.

Yeni üyelere üçüncü yol

Taslak kararda, Hristiyan Demokratlar’ın talebi üzerine, birliğin iyi komşuluk ilişkileriyle tam üyelik arasında bir ara statü yaratılmasına ilişkin ibareler de var. Çok sayıda parlamento üyesi, birliğe üyelik perspektifinin Doğu Avrupa, Balkanlar, Türkiye ve Kafkas ülkelerinin Avrupa Birliği yörüngesinde kalmasını sağladığını kabullenmekle birlikte, yeni üyeliklerin Avrupa kamuoyuna kabul ettirilemeyeceği endişesiyle bu üçüncü yolun daha uygun olduğu görüşünü savunuyor.

Türkiye’yle ilgili bölümler

Taslak kararda Türkiye’ye de genişçe yer veriliyor. Laik ve demokratik bir Türkiye’nin medeniyetler arasında uzlaşı için önemli rol oynayabileceği vurgulanmakla birlikte, ülkedeki reform sürecinin yavaşladığına işaret ediliyor. Parlamento bu çerçevede Ankara’dan, ifade ve inanç özgürlükleri ile kültürel ve azınlık hakları önündeki engelleri kaldırmasını istiyor.

Kürt sorunu

Kürt sorununa da değinilen taslak kararda, Başbakan Erdoğan’ın bu sorunun demokratik yollardan çözümü konusundaki sözleri memnuniyetle karşılanıyor ve isim verilmeden PKK’ya şiddeti kes çağrısı yapılıyor. Avrupa Parlamentosu, Ankara’nın politik kriterleri üyelik müzakerelerinin başında, yani önümüzdeki bir-iki yıl içinde tamamen gerçekleştirmesini ve bu çerçevede Ankara’nın Avrupa Birliği’ne bir takvim sunmasını da istiyor. Parlamento, bu kriterlerin gerçekleştirilmesinin Avrupa Birliği Konseyi ve Komisyon tarafından üyelik müzakerelerinin ilerlemesine endekslenmesinden yana görüş de belirtiyor.

Türkiye hakkında taslak kararda yer alan önemli bir diğer unsur da Gümrük Birliği anlaşmasının Kıbrıs Rum gemi ve uçaklarını da kapsayacak şekilde genişletilmesi.

Türkiye’nin konuya ilişkin Ankara anlaşması ek protokolünü imzalarken yaptığı tek taraflı bildiriyi “üzücü” bulduğunu dile getiren Parlamento, Türk hükümetinden söz konusu bildirinin ek protokolün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki onay sürecine dahil edilmeyeceğine dair güvence de istiyor.

Kıbrıs politik grupları böldü

Karar tasarısında Kıbrıslı Türkler hakkındaki madde ise Parlamento’daki politik grupları bölmüş durumda. Liberal ve Yeşiller Kıbrıslı Türklere yönelik ticari ambargonun kaldırılması için ek çaba isterken, Hıristiyan ve Sosyal Demokratların bu konuda daha nötr bir tavır içinde oldukları görülüyor. Aynı zamanda Parlamento’nun Dışişleri Komisyonu Başkanlığı görevini yürüten Alman Hıristiyan Demokrat parlamenter Elmar Brok’un hazırladığı rapor ve taslak karar 16 Mart Perşembe günü öğle saatlerinde Genel Kurul’da oylamaya sunulacak.