Asya’da Çin-Rus-Hint ittifakı

Rusya ve Çin tarihi bir ilke imza attı ve iki ülkenin askeri kuvvetleri geçen hafta ortak bir askeri tatbikata girişti. 25 Ağustos’a kadar devam edecek tatbikat bir yandan, aralarında uzun menzilli, nükleer silah taşıma kapasitesine sahip bombardıman uçaklarının bulunduğu Rus savunma sanayiinin yeni ürünlerini, diğer yandan iki ülke arasında uzun yıllardır devam eden yakınlaşmanın vardığı yeni boyutu sergiliyor.

“Barış misyonu 2005” adı verilen tatbikata her iki ülkeden yaklaşık 10 bin asker katılıyor. Rusya'nın Vladivostok bölgesinde başlayan tatbikat, Çin'in Şandong Yarımadası'nda devam ediyor. Alman Dış Politika Cemiyeti Rusya uzmanlarından Alexander Rahr, DW’nin konuya ilişkin sorularını yanıtladı:

- Bir zamanların ezeli rakipleri Çin ve Rusya ilk kez askeri alanda birlikte hareket ediyor. Sizce bunun siyasi alanda da önemi var mı?

A. RAHR: Rusya ve Çin, tarihinde ilk kez ortak tatbikat yapıyor. Bu nedenle manevranın batıda da ilgi toplaması doğal. İki ülke, batıya karşı bir cephe kurmuyor. Ancak giderek belirginleşen ve Rusya-Çin ve Hindistan üçlüsünden oluşan bir mihverin varlığına işaret edebiliriz. Önümüzdeki haftalarda Hindistan Çin ile ortak askeri tatbikat yapacak. Bu yeni ittifakın temel hedefi, çok kutuplu dünya düzenini hedeflemek olacak.

- Dünyanın en büyük süper gücü Amerika Birleşik Devletleri’ne yeni rakipler mi yetişiyor?

A. RAHR: Gerçekten de Rusya-Çin ve Hindistan üçlüsünden Çin, Amerika ile yarışan bir pozisyonda. Rusya’nın henüz bu noktaya geldiğini söylemek zor. Ancak kesin olan, bu üçlü Avrupa ülkelerinden farklı düşünüyor. Avrupa güçlü bir Amerika ile yan yana yaşayabiliyor. Buna karşılık, Rusya - Çin ve Hindistan, Washington’un küresel ölçekteki rakipsizliğine set çekmek istiyor. Bu düşüncenin ilk somut ayağı Orta Asya’da yaşandı. Halen devam eden Barış Misyonu 2005 askeri tatbikatının bir amacı da Gürcistan ve Ukrayna’da yaşanan demokratik değişimlerin önüne geçmek, bu ılımlı devrimlerin Özbekistan ve Kazakistan gibi başka ülkelere de sıçramasını engellemek… Amerika Birleşik Devletleri’nin bu ülkelere doğrudan müdahalesi durumunda alınacak askeri önlemler de tatbikatın donanmaya bağlı birlikleri vasıtasıyla sergileniyor.

- Peki Çin-Rusya ittifakına Amerikalılar nasıl yaklaşıyor?

A. RAHR: Asya’da gelişen yeni oluşum, Amerikalılar açısından tam bir sürpriz. Amerikalılar, 11 Eylül saldırıları sonrasında uluslararası terörle mücadele gerekçesiyle Orta Asya’nın muhtelif ülkelerinde askeri üsler tesis etmişlerdi. Çin ve Rusya, bundan birkaç hafta önce yaptıkları bir ortak açıklamayla Washington yönetimini askerlerini bölgeden çekme çağrısı yaptı. Bu çağrı da Amerikalılar tarafından hiç beklenmiyordu. Amerikalılar çağrıyı ciddiye almayıp Özbekistan ve Kırgızistan yönetimleriyle üslerin devamı için masaya oturdular. Ancak Çin ve Rusya ile birlikte hareket eden bu ülkelerin hükümetleri de Amerika’nın bölgeden çekilmesini istedi. Amerikalılar açısından hala sürpriz niteliğini korumaya devam eden bu gelişme, uluslararası siyasete de pek çok açıdan yansıyacak.