Avrupa Anayasası Napoli'de masaya yatırılıyor

Bernd Riegert

Bugün İtalya'nın Napoli kentinde Dışişleri Bakanları düzeyinde toplanan hükümetlerarası konferansta Anayasa taslağı üzerindeki görüş ayrılıklarının giderilmesinin yolları aranacak. Dönem Başkanı İtalya'nın konferansa büyük bir bölümü Konvansiyonda kabul edilen Anayasa taslağını temel alan bir uzlaşma formülü sunması bekleniyor.

Napoli'deki konferansın önünde 90'ı aşkın değişiklik önergesi var. Ve İtalya Dışişleri Franco Frattini'nin, başta Avrupa kurumlarında oy ve yetki dağılımı olmak üzere görüş ayrılıklarının üstesinden bu kez de gelmesi zor görünüyor. Avrupa Birliği Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Günther Verheugen da hükümetlerarası konferansın bugüne kadarki seyrinden pek memnun değil. Verheugen bir kaç gün önce Avrupa parlamentosunda yaptığı konuşmada, her oturumda mevcut sorunlara çözüm üretmek yerine yeni sorunların masaya konduğu bir hükümetlerarası konferansın normal olmadığını söylüyordu.

Hiçbir sorun üzerinde anlaşma sağlanamadı

Hükümet temsilcileri onca buluşmaya karşın can alıcı hiç bir sorun üzerinde yakınlaşma sağlayamadılar. Almanya, Fransa ve İtalya, Konvansiyon'da kabul edilen Anayasa taslağı üzerinde fazla oynanmasına kesinlikle karşılar. Birliğin küçük üyeleri ise gelecekte Brüksel'deki komisyona her ülkenin oy hakkına sahip bir komiser göndermesinde ısrarlılar. Büyük üyeler ise , komiser sayısını 25'e çıkarmak yerine Konvansiyon'da kabul edilen modeli, yani komisyon'daki görev dağılımının üyeler arasında dönüşümlü paylaşılmasını istiyorlar. Büyük ve küçük üyeleri karşı karşıya getiren bir diğer sorun da Birliğin karar organı bakanlar kurulundaki oy dağılımı, veto ve nitelikli oy kullanımı meselesi. Anayasa'da tanrıya ya da hrıstiyan değerlere atıfta bulunulması talepleri de bir o kadar tartışma yaratıyor. İspanya, İtalya ve İtalya gibi katolik ülkeler Anayasa'da net biçimde Avrupa'nın Hıristiyan köklerine atıfta bulunulmasını istiyorlar. Devlet ve kilisenin kesinlikle birbirinden ayrı tutulmasına özen gösteren Fransa bu isteğe kesinlikle karşı.

Hükümetlerarası konferansta asgari müştereklerde birleşilse ve Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanları da Aralık zirvesinde Avrupa Anayasası'nı parafe etseler bile, Anayasa'nın yürürlüğe girebilmesi için önümüzdeki yıl 25 üye ülke tarafından onaylanması şart. Başta Doğu ve Orta Avrupalı yeni üyeler olmak üzere pek çok birlik ülkesinde bunun için referandum düzenlenmesi gerekiyor. Ve sandık başına gidecek seçmenin gözü kapalı bu Anayasa'ya 'evet' oyu vereceğini kimse garanti edemiyor.