1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Avrupa’da Ahmedinecad krizi

DW9 Aralık 2005

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın İsrail’le ilgili açıklamaları nedeniyle tepkilere yol açtı. Ahmedinecad’ın açıklamaları „kabul edilemez“ şeklinde değerlendirilirken, Almanya ve İran arasında diplomatik krize neden oldu. Berlin, İran Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığı’na çağrırdı…

https://p.dw.com/p/AaKk
İran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad, İsrail devletinin Avrupa'ya taşınmasını istedi
İran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad, İsrail devletinin Avrupa'ya taşınmasını istediFotoğraf: dpa

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın Yahudi soykırımını kabul etmedikleri ve İsrail devletine Avrupa’da toprak verilmesi yönündeki sözleri, İsrail, Avrupa ve ABD’de tepkilere yol açtı. Ahmedinecad’ın sözlerine en çok tepki gösteren ülkelerin başında gelen ülke ise Almanya oldu. Berlin’deki İran Büyükelçesi’ni Dışişleri Bakanlığa’na çağıran Alman yetkililer, Ahmedinecad’ın açıklamalarını “kabul edilemez“ olarak nitelediler.

Almanya ve İran arasında diplomatik krize neden olan olayla ilgili olarak açıklama yapan Alman Dışişleri Bakanlığı Sözcüzü Martin Jaeger, İran Büyükelçisi’ne Ahmedinecad’ın sözlerinin kabul edilemeyeceğinin iletileceğini kaydetti. Jaeger, İsrail’in var olma hakkını kabul etmeyen herkese karşı en sert şekilde tavır gösterilmesi gerektiğini söyledi.

Merkel ve Chirac’ın tepkisi

Berlin’de dün akşam Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ı ağırlayan Almanya Başbakanı Angela Merkel de İran Cumhurbaşkanı’nın sözlerini sert bir dille eleştirdi. Merkel’ın “İran Cumhurbaşkanı’nın açıklamaları kesinlikle kabul edilemez” sözlerine Fransa Cumhurbaşkanı Chirac da katıldı.

Avusturya’da Ahmedinecad’ın açıklamalarına tepkili. Avusturya da Viyana’daki İran Büyükelçisi’ne Dışişleri Bakanlığı’na çağırdığını duyururken, Avusturya Başbakanı Wolfgan Schüssel da Ahmedinecad’ın sözlerini eleştirerek, “Soykırımın yalanlanması Avusturya’da cezaya tabidir” derken,

İsrail: Ahmedinecad’ın sözleri tehlikeli

İsrail’den de İran Cumhurbaşkanı’na yönelik tepkiler geldi. İsrail Dışişleri Bakanı Silvan Şalom, Ahmedinecad’ın Yahudi devletinin Alman ya da Avusturya topraklarına taşınması yönündeki açıklamalarının çok tehlikeli olduğunu ifade etti. Şalom, Avrupa ve uluslararası topluma çağrıda bulunarak, İran’ın nükleer silah programını geliştirmesini önlenmesini istedi.

Ahmedinecad'ın, İslam Konferansı Örgütü'nün Mekke'deki zirvesi sırasında yaptığı açıklamayla ilgili olarak İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mark Regev, “İran Cumhurbaşkanı’nın bu tür açıklamaları daha önce de yaptığını” hatırlattı.

ABD ve Annan’ın tepkisi

İran Cumhurbaşkanı’nın sözlerine ABD’de de yankılandı. Beyaz Saray Sözcüsü Scott McClellan, Ahmedinecad'ın açıklamasını, “Washington'un İran'daki rejime ilişkin kaygılarını vurgulayan yeni bir unsur” olarak değerlendirdi ve “İran’ın nükleer silah sahibi olmasını neden önlemek istediklerinin bu açıklama ile daha iyi anlaşılmış olmasını” istedi.

BM Genel Sekreteri Kofi Annan, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın, ''Hitler'in Yahudileri yaktığını kabul etmedikleri'' şeklindeki açıklamasına tepki göstererek, bütün ülkeleri soykırım konusundaki tarihi gerçekler konusunda halklarını eğitmeye çağırdı. Sözcüsü Stephane Dujarric aracılığıyla bir açıklama yapan Annan, ''İran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad'a atfedilen ve soykırım gerçeğine şüphe düşüren, İsrail Devleti'nin Ortadoğu'dan Avrupa'ya sürülmesini öneren ifadeleri görmekten şoke oldum'' dedi.

Ahmedinecad ne dedi?

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, tepkilere neden olan konuşmasını dün Mekke’deki İslam Konferansı Örgütü Zirvesi’nde yaptı. Ahmedinecad, toplantısı çerçevesindeki açıklamasında ''Hitler'in milyonlarca Yahudi’yi öldürdüğü iddialarını kabul etmediklerini'' söyledi.

İran Cumhurbaşkanı daha da ileri giderek Almanya ya da Avusturya’nın İsrail’e toprak vermesini istedi. ''Eğer Avrupalılar çok istiyorlarsa, Avrupa'dan siyonistlere yer versinler. Almanya'da, Avusturya'da veya başka Avrupa ülkelerinde birkaç eyaleti, siyonistlere versinler ve siyonistler kendi devletlerini Avrupa'da kursunlar” diyen İran Cumhurbaşkanı, tüm İslam dünyasının böyle bir girişimi destekleyeceğini de ileri sürdü. Ahmedinecad’a göre, siyonistlerin Filistin’le hiçbir bağları yok. İran Cumhurbaşkanı bu bağlamda Yahudiler’le siyonistler arasında ayrım yaptığını da belirtti.

İran’da 25 bin Yahudi yaşıyor

İran daha önce de İsrail’in varlık hakkını kabul etmiyordu. Ancak İran’da yaklaşık 25 bin Yahudi yaşıyor. Azınlık haklarına sahip İranlı Yahudiler’in parlamentoda temsilcileri var, evlenme - boşanma ve miras hukukunu kendi inançlarına göre düzenliyorlar. İran’da şimdiye kadar Yahudiler’e yönelik toplu katliamlar yaşanmadı.

Ahmedinecad’ın açıklaması öncesinde Nazi döneminde yaşanan Yahudi soykırımının inkarı da söz konusu değildi. Bununla birlikte muhafazakar kesim – ki İran Cumhurbaşkanı da bu kesimden- soykırımın boyutlarının, sırf İsrail’e varlık hakkı tanımak için abartıldığını düşünüyor. Ahmedinecad, daha önce de İsrail’in batının İslam dünyası içindeki ileri düşman gücü olduğunu söylemişti.