Avrupa’da iflas korkusu

Mali krizle başlayan daralmanın ekonomik buhrana dönüşmesini önlemek için Avrupa ülkelerinde durmadan yeni teşvik paketleri hazırlanıyor. Bankalarla sanayi sektörünün yüksek istihdam sağlayan branşlarını kurtarabilmek için devlet borçlanıyor. Ekonomistler Avrupa’daki kamu borçlanması yüzünden bazı devletlerin ödeme yapamaz duruma gelebileceği uyarısında bulunuyorlar.

BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı UNCTAD’ın baş iktisatçısı Heiner Flassbeck, Avrupa Birliği için büyük bir tehlikeden bahsederken, Euro bölgesinin borç stoku en yüksek ülkelerinden İtalya’nın Başbakanı Silvio Berlusconi ise iyimserliğini koruyor ve herhangi bir devletin iflas edebileceğine ihtimal vermediğini söylüyor.

Hangi ülkeleri sorunlar bekliyor?

UNCTAD’ın baş iktisatçısı Flassbeck, Alman Radyolar Birliği’ne verdiği mülakatta, ayağını yorganına göre uzatmayan ülkeleri büyük sorunların beklediğini söyledi:

“Avrupa Birliği’nin para bölgesi dışındaki ülkeleri açısından tehlikenin büyüklüğü inkâr edilemez. Doğu Avrupa’nın para birliği üyesi olmayan ülkeleri uluslararası para sisteminin dikte ettirdiği şartlar ve son yıllarda ekonomik güçleriyle mütenasip olmayan boyutlardaki birikmiş borçları yüzünden tehlikedeler. Avrupa Birliği’nde bunun tam tersini yapan ülkeler de var. Suçlu aramak doğru olmaz. Fazla açılan devletler suçludur, denemez. Almanya gibi ekonomik imkânlarının altında kalan ülkelere de suç payı düşüyor. Aynı şey, bazı üyelerinin aşırı oranda borçlandığı para bölgesi için de geçerli.”

BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı baş iktisatçısı Heiner Flassbeck AB’nin Maastricht kriterleri doğrultusunda mali disiplin tesis etme çabalarının boşa gittiğini, bu nedenle bazı para birliği üyelerinin ek borçlanma için risk faizi ödemek zorunda kaldıklarını hatırlattı:

“İrlanda, Yunanistan ve İspanya borçları için sermaye piyasasında çok yüksek faiz ödemek zorundalar. Bunda kimin kabahatli olduğunu söylemek zor… Dikkatle bakıldığında, Almanya’nın en az borçlu ülkeler kadar suçlu olduğu söylenebilir. Konuya bu açıdan bakılmıyor. Oysa bakılması gerekirdi. Daha cömert davranıp, Euro tahvili çıkarılabilir. Almanya’nın bu fona yapacağı katkı ortalamayı çok az aşar. Diğerleri de ona göre az ödeme yapar. Diğerleri suçsuz yere bu duruma düştükleri ve Almanya’nın da bunda rol oynadığı düşünülecek olursa, bu adil bir çözüm olur.”

Viyana’nın talebi

Doğu Avrupa ülkelerinde ateşin bacayı sarması, bu bölgenin büyük alacaklılarından Avusturya’yı harekete geçirdi. Viyana hükümeti, doğulu komşularını ekonomik çöküşten kurtaracak tedbirler alınmasını istiyor. Avusturya Dışişleri Bakanı Spindelegger, “Bütün AB’yi etkileyecek sürprizlere meydan vermemek için Doğu Avrupa’daki ortaklarımıza kredi garantisi verilmelidir”, şeklinde konuştu.

Hamburg’daki Dünya Ekonomisi Enstitüsü ise, Avrupa’nın devlet iflası tehlikesinin çok uzağında olduğunu söylüyor. Enstitü’nün konjonktür araştırmaları bölümünden Michael Braeuninger, Almanya için böyle bir durumun söz konusu olamayacağını, bankacılık branşının milli gelir içindeki payının büyük olduğu İrlanda ve İzlanda gibi bütçe disiplinine önem veren ülkelerin de küresel mali krizin kurbanı olduklarını belirtti. Alman uzman, Euro bölgesinin herhangi bir üyenin moratoryum ya da iflasını ilan etmesini önleyecek kadar güçlü olduğunu sözlerine ekledi.