1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Volksabstimmung - Schweizer stimmen für Minarett-Verbot

30 Kasım 2009

İsviçre’deki minare yasağı referandumuna halkın yüzde 58’inin destek vermesi Avrupa’da yankı buldu. Alman Meclis İçişleri Komisyonu Başkanı Wolfgang Bosbach, İslamlaşma endişesinin ciddiye alınması gerektiğini söyledi.

https://p.dw.com/p/Kkf1

400 bin Müslüman’ın yaşadığı İsviçre’de yeni minare yapımının yasaklanıp yasaklanmayacağına karar vermek amacıyla düzenlenen halkoylamasında seçmenin yaklaşık %58’inin yasağa destek vermesi farklı tepkilere yol açtı. 26 kantondan sadece dördünün yasağa karşı çıktığı referandumun sonucunu ‘sürpriz’ olarak değerlendiren Bern yönetimi İsviçre anayasasına, dini özgürlüklere ve ülkenin hoşgörü geleneğine aykırı olduğu gerekçesiyle minare yapımını yasaklatma girişimini reddettiğini bildirmişti.

İsviçrelilerin %57’sinden fazlası ülkesinde minare görmek istemiyor. Yeni minare yapımının yasaklatılma girişiminin böylesine açık destek bulması İsviçre hükümetini ve parlamentosunu şaşırttı. Halkoylaması öncesinde yapılan son anketler yasaklatma girişiminin az farkla reddedileceğini göstermekteydi. İsviçre’nin Almanca konuşulan kantonlarında minare istemeyenlerin oranı ülke genelinin de üzerinde çıktı.

İsviçreli sağcılar memnun

İsviçre Halk Partisi’nin yöneticilerinden Walter Wobmann
İsviçre Halk Partisi’nin yöneticilerinden Walter WobmannFotoğraf: picture-alliance/dpa

Referandum sağ popülist İsviçre Halk Partisi’ne yakın çevrelerin girişimiyle tertiplenmişti. Oylamaya önayak olan politikacılar sonuçtan son derece memnun olduklarını ve İsviçrelilerin minare yapılmasını ret etmekle ülkenin giderek İslamlaştırılmasına karşı olduklarını gösterdiklerini açıkladılar. Halk Partisi’nin önde gelenlerinden Walter Wobmann halkın nabzını iyi tutup ruh halini doğru kestirdiklerini söyledi:

“Siyasi İslam'ın İsviçre’de de kök salmasını teşvik eden gelişmeyi önlemek istiyoruz. Diğer bazı Avrupa ülkelerinde de olduğu gibi. Henüz başında olduğumuz gelişmeyi şimdi durdurabiliriz. ‘Minareleri durdurma’ girişimizin kabul edilmesi son derece açık bir mesajdır.”

İsviçre hükümeti seçmene, halk girişiminin ret edilmesi çağrısında bulunmuştu. Bern yönetimi minare yapımının yasaklanmasına İslam ülkelerinin olumsuz tepki göstermesinden çekiniyor.

Walter Wobmann ise referandum sonucunun İsviçre’nin dış itibarına gölge düşüreceği şeklindeki endişelere katılmıyor:

“Toplum hayatının kurallarını koyma ve dilediğimiz gibi şekillendirme hakkımızı kullanabilmeliyiz. Yabancı ülkeler de bu açıdan bize hak vermeli. Biz başka devletlerin referandum sonuçlarını eleştiriyor muyuz?”


Entegrasyon çabalarına darbe

Britanya İslam Birliği’nin kurucusu Kemal Helbavi, El cezire televizyonuna verdiği mülakatta minare yasağına sert tepki gösterdi:

“İslam’da minare mecburiyeti yoktur ama cemaatin ezanı duyup camiye gelmesine yarar. Avrupa’nın herhangi bir yerindeki minarenin halkın büyük çoğunluğunu rahatsız edeceğini sanmıyorum. Sorun zaten bu değil. Asıl mesele, toplumun bir bölümünün özgürlüklerinin kısıtlanmasıdır.”

Zürih Müslümanlar Cemaati Başkanı Taner Hatipoğlu ise minare yasaklatma girişiminin İsviçre’nin halk gruplarına nifak sokmak amacını güttüğünü belirtti: “Bu girişimle, kimsenin istemediği bir şeyi, yani Müslümanların sosyal entegrasyonunu olumsuz yönde etkilemeyi başardılar.”

Alman Hristiyan Demokrat Birlik partili meclis içişleri komisyonu başkanı Wolfgang Bosbach
Alman Hristiyan Demokrat Birlik partili meclis içişleri komisyonu başkanı Wolfgang BosbachFotoğraf: picture-alliance/ dpa

Alman Hristiyan Demokrat Birlik partili meclis içişleri komisyonu başkanı Wolfgang Bosbach çeşitli gazetelere verdiği demeçlerde, İslamlaşma endişesinin ciddiye alınması gerektiğini ve Almanya’da da İslamlaştırılma kaygısının yaygın olduğunu, söyledi. Almanya Türk Toplumu Başkanı Kenan Kolat ise referandum sonucunun Avrupa toplumlarının henüz göçmen kabul etme olgunluğuna ulaşmadığını gösterdiğini, dile getirdi.


İsviçre’de şimdi ne olacak?

%50’nin üzerindeki halkoylamasına katılma oranı daha önceki referandumlardan yüksek çıktı. Diğer İsviçre partileri ilk tepkilerinde, halkın İslam'dan duyduğu korkuyu yeterince ciddiye almadıklarını ve siyasetin halkın güvensizliğiyle yakından ilgilenmek zorunda olduğunu duyurdu.

Halkoylaması sonucunun nasıl uygulanacağı henüz açıklık kazanmadı. İsviçre Anayasası din ve inanç özgürlüğünü teminat altına alıyor. Bu maddenin yanına şimdi de ‘minare yapmak yasaktır’, maddesi eklenecek. Konunun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yansıması, İsviçre hükümetinin başını derde sokabilir. İsviçre, Avrupa İnsan Hakları Beyannamesi’ni imzalamıştı. Strazburg’daki mahkemenin İsviçre’de yaşayan Müslümanlara ayrımcılık yapılmasını tasvip etmeyeceğine kesin gözüyle bakılıyor. İsviçreli hukukçular Anayasa Mahkemesi’nin minare yasağını kaldırmaması durumunda İsviçre’nin Avrupa Konseyi’nden ayrılması gibi bir durumla karşılaşılabileceğini belirtiyorlar.



© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Ahmet Günaltay

Editör: Nihat Halıcı