1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Avrupa’dan CIA için denetim çağrısı

Kayhan Karaca / Strasbourg27 Haziran 2006

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA’in Avrupa’daki operasyonlarının sıkı denetim altına alınması çağrısında bulundu. Ayrıca CIA’in faaliyetlerini araştıran İsviçreli üyesi Dick Marty’nin raporu da kabul edildi...

https://p.dw.com/p/AZsI
Avrupa Konseyi, CIA'in Avrupa'daki faaliyetlerinin denetim altına alınmasını istedi
Avrupa Konseyi, CIA'in Avrupa'daki faaliyetlerinin denetim altına alınmasını istediFotoğraf: AP

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, aldığı bir kararda Amerikan istihbarat birimlerinin Avrupa topraklarında düzenlediği yasadışı operasyonlardan duyduğu rahatsızlığı dile getirdi ve söz konusu operasyonların sıkı denetim altına alınması çağrısında bulundu. Bu amaçla Parlamenterler Meclisi’nin İsviçreli üyesi Dick Marty tarafından hazırlanan bir rapor ve karar oy çoğunluğuyla kabul edildi.

Kararda, Amerika Birleşik Devletleri’nin, 90’lı yıllardan bu yana, terörle mücadele adına, terör örgütlerinin üye veya sempatizanlarını yasadışı yollardan ve Avrupa devletlerinin bilinçli ya da bilinçsiz işbirliğiyle bir ülkeden başka bir ülkeye nakletttiği ifade ediliyor. Rapor ve kararda, bu sistem “örümcek ağı” olarak adlandırılıyor ve Bill Clinton yönetimi zamanında oluşturulduğu not ediliyor.

Söz konusu örümcek ağını oluşturan ve raporda “platform” olarak nitelenen hava üsleri arasında, Almanya’daki Ramstein ve Frankfurt üsleri, Türkiye’deki İncirlik üssü, İspanya’daki Palma de Majorca üssü ve Kıbrıs Rum Kesimi’ndeki Larnaka üssü de yer alıyor. Kararda, Avrupa devletlerine kendi gizli servisleri üzerinde kontrolü gözden geçirmeleri ve yabancı gizli servislerle işbirliğini net bir çerçeveye oturtmaları için bir çağrı da var.

Marty’den ABD’ye eleştiri

Bazı Avrupalı parlamenterler tarafından iddialarını yeterince kanıtlayamamakla eleştirilen raportör Marty, Parlamenterler Meclisi’nde raporu hakkında yaptığı konuşmada, ABD’nin terörle mücadelede bu tür yöntemlere başvurmasının teröre meşru kimlik kazandırdığı düşüncesinde. Marty, terörle mücadele konusunda ABD ile beraber Avrupa Konseyi tarafından geliştirilmiş değerler üzerine kurulu bir uluslararası hukuk düzeni oluşturulmasını savundu.

Oturuma Avrupa Birliği Komisyonu adına katılan, adalet ve içişlerinden sorumlu temsilci Franco Frattini ise Avrupa Birliği ülkelerinin gizli servisleri arasında işbirliği konusu ön plana çıkardı. Frattini, konunun Washington ile diyalog vasıtasıyla çözümlenmesinden yana olduklarını dile getirdi.

Oturumda Avrupa Parlamentosu adına söz alan Türk kökenli Alman parlamenter Cem Özdemir de konu hakkında bugüne kadar sadece aysbergin tepesinin ortaya çıktığını ve şimdi sıranın Avrupa ülkeleriyle diyaloğa geçmek olduğunu söyleyerek, ulusal planda yargı organlarının harekete geçirilmesini istedikleri mesajı verdi.

Yaptırım içermiyor

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin bugün Strasbourg’da aldığı kararın kısa vadede doğrudan herhangi bir yaptırım içermesi beklenmiyor. Ancak kulislerde, Avrupa Konseyi’nin konuyu olağanüstü medyatik hale getirerek Washington’ın Avrupa topraklarındaki gizli operasyonlarından duyduğu rahatsızlığı net bir şekilde dile getirdiği ve bunun da ister istemez Avrupa ile ABD arasında gizli servislerin operasyonları ve Avrupa topraklarında ABD’nin hangi şartlarda hava üslerini kullanacağı konusunda yepyeni bir diyalog başlatabileceği konuşuluyor.