Aznar dönemi mercek altında

İspanya’daki olaylarla ilgili yorumlarda, saldırıların seçimlere üç gün kala yaşanması nedeniyle seçimlerle ilgili olabileceği görüşü de dile getiriliyor. Bombalı eylemlerden sonra kimse pazar günü yapılacak seçimlerin sonucuna ilişkin tahminde bulunamıyor. İspanya’nın Başbakanı Jose-Maria Aznar, seçim kampanyasının başlamasından önce aday olmayacağını açıklayarak hem seçmenlerini hem de uluslararası kamuoyunu şaşırtmıştı. Henüz 50 yaşında, iktidar döneminde, Irak savaşı için Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) yardım hariç, İspanyolların ciddi muhalefeti ile karşılaşmamış olan bir politikacı neden yeniden aday olmak istemez?

Brüksel'de mi görev peşinde?..

Tahminlerden biri, iki dönem, sekiz yıl başbakanlık yapan Aznar’ın Brüksel’de bir görev üstlenmek istediği yolunda. Aznar’ın kararından sonra iktidardaki muhafazakar Halk Partisi’nin adayı 48 yaşındaki, eski Başbakan Yardımcısı Mariano Rajoy oldu, rakibi ise sosyalistler adına 43 yaşındaki Jose Luis Radriguez Zapatero. Geçen hafta sonunda yapılan kamuoyu yoklamalarında Aznar’ın favorisi Rajoy’un zaferi kesin gibi gözüküyordu. Bu da Aznar hükümetinin başarısı ile ilgili.

İspanya Başbakanı Aznar iki hükümet döneminden sonra yeniden aday olmamasını şöyle açıklamıştı: ”Ülkemi, devraldığımdan daha iyi bir durumda bırakacağım. Vicdanım rahat ve mutluyum.”

Sosyal güvenceler tırpanlandı

İspanya’nın ekonomik verileri Aznar’ı haklı çıkarıyor ve muhafazakar partinin seçim şansını arttırıyor. Devletin bütçesi dengeli ve ekonomik büyüme refahı sağlayacak düzeyde. İşsizlik oranı bile Aznar döneminde % 20’den % 11’e indi. Buna rağmen bu refah döneminin yakında sona ereceğini söyleyenler var. Gerekçeleri de Aznar hükümetinin istihdam politikası sonucu açılan işyerlerinin kısa vadeli ve çoğu iş akdinin kısa dönemli oluşu. İspanyollar, hükümetin yatırımcılara yol açmak için sosyal güvenceleri kaldırmasını eleştiriyorlar: ”Bugün İspanya’da yapılan tüm reformlar işverenlerin yararına, işçilerin ise sosyal güvenceleri ellerinden alınıyor.”

Aznar AB’li müttefikleri kızdırdı

Muhalefet, Aznar hükümetinin parlamentoda elde ettiği çoğunluğu kötüye kullandığı görüşünde. İspanyol halkı ise sadece iki kez Aznar hükümetine karşı sokaklara döküldü: Galiçya’daki petrol kirlenmesi sırasında ve Irak savaşında Bush hükümetine koşulsuz destek vereceğini açıkladığı zaman. Seçmen tepkisini dile getirdi, ama bu tepki geçen yıl yapılan yerel seçimlerde sandığa yansımadı ve pazar günü yapılacak parlamento seçimlerinde de yansıması beklenmiyor. İspanyol Başbakanı, dış politikada Irak savaşına destek vererek, AB’deki müttefiklerini kızdırdı, buna karşılık ABD’den aldığı destek arttı. Zaten hedefi de ülkesini uluslararası arenada farklı bir yere oturtmaktı: ”İspanya’nın hedefi sadece Avrupa’nın bir parçası olmak değil, aynı zamanda Avrupa’nın büyük uluslarından biri olmaktır.”

Sosyalistler Irak’tan çekilecek

İspanyol sosyalistleri ise Irak savaşına katılmakla büyük ulus olunamayacağı görüşünde. Nitekim sosyalistlerin başbakan adayı Zapatero, hükümetin Avrupa Birliği’nden uzaklaşmasını eleştiriyor: ”Aznar’ın dış politikası karmakarışık, sadece Bush hükümetinin çıkarlarını gözetiyor. Ama Bush, Avrupa Birliği konseyinin üyesi değil.” Sosyalistler seçimden sonra Irak’tan geri çekilmeyi vaad ediyorlar. Bununla birlikte kamuoyu yoklamaları İspanyol halkının % 42’sinin sandıktaki tercihinde dış politikanın rol oynamadığını gösteriyor. Bu durumda muhalefetteki Sosyalistlere fazla şans tanınmıyor.