TÜR 2810 Finanzmarktkrise Parallelen

1929 yılında yaşanan Büyük Buhran'la günümüzde yaşanan krizin en önemli ortak noktası, her ikisinin de küresel ekonomiyi sarsmış olmaları. Her iki krizin bu karakteristik özelliği, onları bölgesel ya da tek başına bir pazarla sınırlı kalan krizlerden farklı kılıyor. Köln kentindeki Alman Ekonomi Enstitüsü’nün finans piyasası uzmanlarından Manfred Jäger, iki krizin bir diğer ortak noktasına daha işaret ediyor:

"Bir diğer benzerlik de yüksek borçlanma oranı. Yani her iki krizde de çok fazla borç parayla yatırım yapıldı. Başarılı olmayan yatırımlar sıkışıklığa yol açtı ve borç alınan paralar geri ödenemedi. İşte bu dibe doğru yönelen bir sarmala yol açıyor. "

Tarihten ders çıkarıldı

Krizle mücadele kapsamında alınan siyasi önlemlerin etkili olduğunu söyleyen Jäger, “Demek siyasiler tarihten ders alabiliyor” diyerek 1930’lu yıllarda yaşananları anımsatıyor:

"O dönem çok güçlü korumacı önlemler alındı. Günümüzde bunların yapılmamış olunması çok iyi ve şimdi bu tutumun korunmasını ümit etmeliyiz. Dış ticaretteki gerileme, Büyük Buhran’ı çok ciddi boyutlarda tetiklemiş ve süresini uzatmıştı.”

Alman finans uzmanı günümüzde dünya ticaretinde düzelme görüldüğüne ve bunun bir avantaj olduğuna dikkat çekerken, geçmişe kıyasla para politikalarında da farklılık olduğunun altını çiziyor. Jäger, 1930’lı yıllarda faizde ciddi artışlar yapıldığını anımsatıyor. İlginç bir benzetme yapan Alman uzman, “Faiz artışıyla adeta piyasanın damarlarındaki tüm kan çekildi” diyor:

"Günümüzde merkez bankaları çok farklı tepki gösterdi. Piyasaya çok ciddi oranda kan pompaladılar ve bunun sonucunda piyasa yeniden istikrara kavuştu.”

Risk sürüyor

Finans piyasası uzmanı Jaeger’e göre, günümüzde bir kredi sıkışıklığı yaşanmıyor ve şirketlere gerekli miktarlarda kredi veriliyor. Ancak Jaeger'e göre, önümüzdeki süreçte tam da bu noktada bir sıkışıklık yaşanması halinde mevcut krizin dünyayı ekonomik bir buhrana sürükleyebilir:

"Ekonomik büyümede yeniden eksiye gidiş olduğu takdirde bir buhrandan söz edebiliriz. Ancak bunu olası bir senaryo olarak görmüyoruz. Bununla birlikte Japonya örneğini göz önünde bulundurmalıyız. Bu örnek, ne tür bir tehditle karşılaşabileceğimizi ortaya koyuyor. Çünkü Japonya, mali piyasada yaşanan ağır bir krizinin ardından ekonomik alanda doğru kararlar almadığı için on yıl kaybetti.”

Finans uzmanı Jaeger'e göre, günümüzde siyasetçiler çok temkinli hareket etmek zorunda. Borç yükünü arttırmadan, şirketlerin yükünü hafifletmek için dikkatli bir şekilde vergi indirimine gidilmesi gerekliliğine işaret eden Alman uzman, bunun gerginliğin hâkim olduğu istihdam piyasasına da olumlu etkisi olacağını söylüyor.

Klaus Ulrich / Çeviren: Değer Akal

Editör: Hülya Köylü