Baş örtülü öğretmen yasağı onandı

Öğretmlenlerin baş örtüsüyle derse girip giremeyecekleri Almanya'da uzun süredir tartışılan bir konu. Federal Anayasa Mahkemesi’nin öğretmenlerin baş örtüsü takmalarının ancak yasalarla yasaklanabileceğine dair hükmü üzerine birçok eyalet bu yasaları çıkardı. Buna karşı davalar açılması da uzun sürmedi. Şimdi konuyla ilgili davalarda ilk karar çıktı: Baş örtüsünü yasaklayan eyalet yasasının iptali için Berlin İslam Cemaati’nin Bavyera Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuru reddedildi. Eyalet Anayasa Mahkemesi, okullardaki baş örtüsü yasağının din hürriyetini zedelemediğine ve eşitlik ilkesinin ihlali olarak da tanımlanamayacağına hükmetti.

Davacı tarafın “Katolik rahibelerin dini kıyafetleriyle sınıfa girebildikleri bir eyalette Müslüman öğretmenlere de aynı hakkın tanınması gerektiği” şeklindeki tezinin, “yasanın bütün kıyafet ögelerini kapsayacak kadar somut tutulmadığı ve anayasaya ile Hıristiyan Avrupa’nın eğitim ve kültür değerlerine ters düşmemek şartıyla öğretmenlerin zahiri sembol ve kıyafetler kullanabilecekleri gerekçesiyle kabul edilemeyeceğine” de kararda yer verildi.

Yasa bütün dinler için geçerli

Bavyera Eyalet Anayasa Mahkemesi, Müslüman öğretmenlerin baş örtüsüyle ders vermelerini yasaklayan yasanın bütün dinler için geçerli olması bakımından din hürriyetini ya da eşitlik ilkesini zedeleyen maddeler içermediğini de vurguladı. Hakimler kurulunun kararında bu hükmün münferit durumlarda nasıl uygulanabileceğine ise açıklık getirilmiyor. Davacı Berlin İslam Cemaati’nin avukatı Jürgen Weyer Anayasa Mahkemesi’nin sadece olumsuz unsurlar içermediği görüşünde: “Yasa peşinen ‘baş örtüsü yasaktır’ demiyor. Okullarda giyilen her kıyafet için bu yasa işletilebilir. Baş örtüsü hakkında da açık hüküm koymayan bu yasa, belli bir takım değer yargılarına saygılı olunmasından söz ediyor. Bu bakımdan karar, başarısızlık olarak görülmemeli.”

Bavyera İçişleri Bakanlığı okul huzurunu koruduğu gerekçesiyle yasanın Anayasa Mahkemesi’nce tasdik edilmesini memnuniyetle karşıladı. Bavyera Öğretmenler Birliği eyalet yasasını, okulları kökten dinci çekişmelerden koruyacağı için olumlu bulduklarını duyururken Anayasa Komisyonu üyesi Hıristiyan Sosyal Birlik milletvekili Bernd Weiss da düşüncelerini şöyle dile getirdi. “Bana göre çok doğru bir karar. Mahkeme değer ölçülerimizi hristiyan Avrupa kültüründen aldığımızı onayladı. Bundan böyle de münferit durumlarda dava açılabilir. Ama bu davaların ölçüleceği değerlerin belirlenmiş olması beni rahatlattı.”

"Kesin yasak yok"

Davacı tarafın avukatı Weyer ise Anayasa Mahkemesi’nin baş örtüsüne kesin yasak koymadığı görüşünde: “Anayasa Mahkemesi kararından bundan böyle baş örtüsü yasağı yüzünden açılabilecek davaların mutlaka kaybedileceği sonucunu çıkarmak mümkün değil. Baş örtüsüyle ders vermesi yasaklanan Müslüman öğretmenlerin haklarını Federal Anayasa Mahkemesi’ne kadar arayabileceğiz.”

Yani öğretmenin baş örtüsü takmasının anayasanın ihlali olarak değerlendirip değerlendirilemeyeceğine bundan böyle de mahkemeler karar verecek. Hıristiyan Sosyal Birlik parti milletvekili Weiss da bu kanıda: “Baş örtüsünün hangi anlama geldiği önemli. Kimsenin kıyafetine ve moda anlayışına karışmıyoruz. Önemli olan zarf değil mazruf, yani kıyafetin altındaki maksat.”

Anayasa Mahkemesi’nin görevi bu hususa açıklık getirmek değildi. Bu nedenle Müslüman öğretmenlerin derste baş örtüsü takıp takamayacakları bundan böyle de mahkemeleri meşgul edecek.