Ban’ın hedefi BM’de birlik

“Dünyada, göreve gelmeden önce tasavvur edemediğim kadar çok kriz bölgesi varmış“.

BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’un DW’ye verdiği demeçte dile getirdiği bu sözleri, yılların deneyimli bir siyasetçisinden duymayı beklemiyorsunuz. Ancak Ban Ki Moon, bu cümleyle daha çok halihazırdaki krizlerde ve savaşlarda BM’nin oynadığı rolü ön plana çıkarmayı amaçlıyor. Oysa örgüt kendi içinde tek bir sesle konuşma konusunda her zaman başarılı değil.

BM içinde birlik sağlamanın öncelikli hedefi olduğunu söyleyen Ban Ki Moon sözlerini şöyle sürdürüyor: “Ne yazık ki büyük, küçük, zengin ya da yoksul üyeler arasında bir güvensizlik hakim. Bazı üye ülkeler ve genel sekreterlik arasında da güven olduğu söylenemez. Ben, BM Genel Sekreteri olarak bu uçurumun kapanmasında uyumu destekleyen bir rol oynamak istiyorum.“

ABD ile BM arasındaki ilişki hakkındaki sorulara, “tarafların barış ve güvenlik, insan hakları ve demokrasinin gelişimi konularında hemfikir olduğu“ cevabını veren Ban Ki Moon, ABD’nin BM’nin çok faal bir üyesi olduğunu belirterek, Washington’ın örgüt içinde oynadığı rolü övüyor.

BM’de yenilik rüzgarları

Seçilmesinden bu yana sık sık reformların gerekliliğinden bahseden Ban Ki Moon’un, bu yenilik rüzgarının Güvenlik Konseyi’ni de kapsayıp kapsamayacağı yönündeki soruya verdiği cevap ise gayet açık. Konsey’in genişlemesinden yana olan Genel Sekreter, yeni üyelerin kim olacağının ise ancak reform sürecinde belli olacağını ekliyor. Zira BM’nin 192 üyesi arasında bu konuda büyük görüş ayrılıkları var.

Almanya’nın da BM Güvenlik Konseyi’nin yeni üyeleri arasında yer alma şansının mevcut olduğunu dile getiren Ban Ki Moon, bu konuda şunları söylüyor: “Almanya çok önemli bir ülke. En büyük üçüncü ekonomik güç ve şu ana kadar birçok BM operasyonunda rol aldı. Almanya, Güvenlik Konseyi’nin yeni üyesi olabilmek için üye ülkeler arasındaki destek arayışını sürdürmeli.”

İklim değişimi

Ban Ki Moon, iklim değişimi konusunda tehlike karşısında ise küresel ısınmayla mücadelede dünya çapında işbirliğinin önemine dikkat çekiyor. Ancak kişi başına karbondioksit emisyonunda dünya birincisi olan ABD, BM’nin çevre politikalarına yıllarca pek katkıda bulunmadı. Peki Genel Sekreter, küresel ısınmayla mücadelede Amerikan siyasetinden somut ne gibi adımlar bekliyor?

Bu konuda Ban’ın yanıtı şöyle: “ABD’de bile, özellikle ekonomik çevrelerde ve Kongre’de, bunun çok önemli bir konu olduğu ve ABD’nin de bu süreçte yer alması gerektiği konusunda bir bilinçlenme hissediyorum. Amerikan hükümetinin, bu sürece daha etken ve yapıcı bir şekilde katılmayı düşüneceğini umuyorum.”

Uluslararası krizler

İran krizi de BM üyelerini meşgul ediyor. Ban Ki Moon, Tahran’ın tartışmalı nükleer programı konusunda pek ön plana çıkmasa da İran hükümetinin, BM’nin taleplerini ve verilen süreyi kaale almamasını eleştiriyor. BM Genel Sekreteri Ban, "İranlı yetkililerin, Güvenlik Konseyi’nin kararına uyması gerek. Konsey üyelerinin, yeni yaptırımlar üzerinde düşünmesini anlıyorum. İran’a çağrım, AB liderliğindeki uluslararası toplum ile diyaloğa girmesi“ diyor.

Ban Ki Moon, görev süresinde uluslararası krizlerin çözümünde ve küresel ısınmayla mücadelede başarı sağlamanın ötesinde, kendi örgütü içinde de somut yeniliklere gitmek ve bürokrasinin azaltılması, şeffaflık gibi hedeflere bir adım daha yaklaşmak istiyor.