Blair'in Irak taktiği

ABD Başkanı George Bush’un ardından İngiltere Başbakanı Tony Blair de Irak Savaşı öncesinde istihbarat birimlerinin hatası olup olmadığı konusunda bir soruşturma açılacağını açıkladı. Blair daha önce bu fikre kesinlikle karşı çıkıyordu. Başta eski Dışişleri Bakanı Robin Cook olmak üzere Blair’in Irak politikasını eleştirenler, Başbakan’ın gerekçesiz bir savaşa girişmenin suçunu şimdi gizli servislere atmak istediğini savunuyor. Blair kendini aklamak ve sorumluluğu başkalarının üzerine mi atmak istiyor? Bertram Quadt’ın yorumu:

"Kendi ifadesiyle geri vitesi olmayan bir insan için Tony Blair hayret verici bir yön değiştirme becerisine sahip. Saddam Hüseyin’in biyolojik ve kimyasal silahları konusunda bir soruşturma açılması fikrine şimdiye kadar şiddetle karşı koyan Blair, şimdi milletvekillerinin karşısına çıkıp soruşturma istediklerini söylüyor.
Blair, İngiliz askerlerini Irak’a gönderdiğinden beri şu soru giderek daha yüksek sesle dile getiriliyor: Saddam Hüseyin’in kitle imha silahları nerede? Cevap ise hep ‘Kanıtları sunacağız’ ya da ‘Silah denetçilerinin raporunu bekliyoruz’ şeklinde oldu.

Şimdiye kadar ise ne rapor ne de silahlar ortaya çıktı. Silah denetçilerinin başkanı Irak’ta muhtemelen aranan özelliklere uygun bir silah deposu bulunmadığı açıklamasını yaptı. Dışişleri Bakanı Jack Straw’dan da benzer bir açıklama gelmiş, Straw, Irak’ta muhtemelen kitle imha silahı bulunmadığını söylemişti. ABD’de de Başkan Bush’un oluşturduğu komisyon, ‘’Ajanlarımız niçin hala bulunamayan birşey ile ilgili rapor verdi? sonucuna ulaşmıştı.

Blair işte bu sorunun cevabını aydınlatmak istiyor. Blair’in eski kabine sekreteri, bir askeri yetkili, eski bir devlet memuru ve parlamento istihbarat komisyonunun üç üyesinden oluşan ve bağımsız olarak tanımlanan bir komisyon görevlendirilecek. Komisyonun yıldırım hızıyla çalışması ve yaz tatili öncesinde soruşturmanın sonucunu açıklaması planlanıyor.

Komisyonun inceleyeceği sorular: Gizli servis Saddam Hüseyin’in silahları konusunda yanıldı mı, istihbarat materyalleri nasıl toplanıyor, bu nerede yapılıyor, bulgular nasıl değerlendiriliyor ve politikacılar bu bulgulardan ne sonuçlar çıkarıyor?

Blair, istihbarat verilerine göre alınan kararların sorgulanmasının ise Hutton soruşturmasının yeniden ortaya döküleceği anlamına geleceği ve bunun saçma olacağı görüşünde. İngiltere’deki kızgın liberal demokratlar soruşturma komisyonuna katılmayı reddettiler. Savaşı başından beri destekleyen muhafazakarlar ise soruşturmaya seve seve katılıyor.

Blair’in izlediği politika sörf yapmaya benziyor. Başbakan kendisine bir dalga arıyor, gerekirse antipati dalgasını bile kullanarak üzerinden kayıyor. Hutton soruşturması sırasında da aynısını yaptı ve kendisini eleştirenleri "Yargıçların varacağı kararı bekliyoruz" diyerek safdışı bıraktı. Şimdi yine aynı yöntemi deniyor: "Soru sormayın lütfen soruşturma devam ediyor."

Ve soruşturma komisyonu Irak’ta kitle imha silahı bulunmadığı ve gizli servisin yanıldığı sonucuna varırsa Blair şöyle diyecektir: "O dönemde maalesef yanlış materyal temel alındı ama mevcut şartlar ve bilgiler altında vicdanı rahat bir şekilde doğru olanı yaptım.’’

Geri vitesi olmayan, virajları dönmek zorundadır.