BM heyetinin Irak'ta seçim hazırlığı

Irak seçimlerini organize eden BM heyetinin başkanı Carina Perelli, Mayıs ayı sonuna kadar Iraklı liderlerin seçim sisteminin temel noktaları konusunda uzlaşmaları gerektiğini, aksi takdirde 2005 Ocak’ında yeni Irak Milli Meclisi’nin seçilmesi planının hayata geçirilemeyeceğini belirtiyor. Takvimin dar olduğunu, ancak uyulmasının imkansız olmadığını söylüyor Perelli.

Ayrıca ilk serbest seçimler ertelenecek olursa, ülke çapında özellikle de Şiiler’den yoğun protestolar geleceği uyarısında bulunuyor. Şiiler işgal kuvvetlerinin gücünü kısıtlamak ve kendi söz hakkını garantiye almak için seçimlerin mümkün olan en kısa süre içinde yapılmasını istiyor. İşgalciye duyulan nefret ülkede hala en büyük siyasi sermaye.

El Sistani anayası tanımıyor

Tüm bu nedenlerle BM uzmanlarının önünde zorlu bir görev var. Çünkü çalışmalarında geçici anayasayı temel alıyorlar. Geçici anayasa ise Şii lider Ayetullah el Sistani tarafından tanınmıyor. El Sistani, geçici anayasanın işgal gücü ABD’nin baskısıyla kabul edildiğini ve yasal olmadığını savunuyor.

Irak’taki Amerikan sivil yönetici Paul Bremer, Amerika’nın gerçekte baskın konumundan vazgeçmek istemediğine inanan pekçok Iraklı‘yı ikna etmek zorunda. Egemenlik devrine 100 gün kala Bremer, federal sistemi överek, federal sistemin her düzlemde egemenliği güvence altına aldığını, aynı zamanda merkezi otoritenin egemenliğini de koruduğunu belirtiyor.

Iraklılar merkezi yönetim istiyor

Alman ARD televizyonunun birkaç hafta önce yaptırdığı kamoyu yoklaması ise Iraklılar’ın büyük bölümünün federal sisteme karşı olduğunu, güçlü bir merkezi yönetim istediğini ortaya koyuyor. Bu sonuçlar ışığında BM seçim uzmanları komisyonu Iraklılar’a ‘’Biz ABD’den bağımsızız ve Irak halkının isteklerini karşılayacak bir seçim sistemi öneriyoruz’’ mesajını vermek zorunda.

Komisyon başkanı Carina Perelli, ekibinin önümüzdeki haftalarda Irak’ta geniş bir tura çıkacağını, mümkün olduğunca fazla yeri dolaşarak ülkedeki çeşitli gruplarla görüşeceğini açıklarken bunun işaretini veriyor. Seçimin hangi temeller üzerinde gerçekleştirileceğini ise geçici yönetim konseyinin saptaması gerekiyor. Ancak Şiiler, bizzat içinde temsilcilerinin bulunduğu geçici yönetim konseyini de tanımıyor, konseyin Amerikan sivil yönetici Bremer’in tercihleri doğrultusunda oluşturulduğunu savunuyor.

Geçici yönetim konseyinin tüm Iraklılar tarafından tanınmaması ve etnik gruplar arasındaki mücadele Irak’ta terörün süreceğinin işaretini veriyor. BM seçim uzmanı Perelli ülkede iki temel sorun olduğunu söylüyor: Dikta rejimine alışmış bir ülkede seçim uzmanlarının yetiştirilmesi ve güvenliğin garanti altına alınması.