1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

BM yolsuzluk skandalına devlerin adı karıştı

Rainer Sütfeld28 Ekim 2005

BM'nin 1996-2003 yılları arasında Irak'ta uyguladığı ''Gıda karşılığı petrol'' programı çerçevesinde Irak'la iş yapan ve bu kapsamda Saddam Hüseyin yönetimine yasadışı ödemede bulunduğu iddia edilen 66 ülkeden yaklaşık 2200 firma yer alıyor. Raporda Daimler Crysler, Siemens ve Volvo gibi çok sayıda büyük firmanın da adı geçiyor.

https://p.dw.com/p/AaRY
Raporda skandalın boyutu açıkça ortaya seriliyor
Raporda skandalın boyutu açıkça ortaya seriliyorFotoğraf: AP

Soruşturma Komisyonu Başkanı Paul Volker’in raporunda yer alan 2200 firma arasında, 63 tane de Alman şirketi yer alıyor. Tabii bu sayıya bir de, bu şirketlerinin yurtdışındaki kollarının eklenmesi gerekiyor. Soruşturma Komisyonu’nda görev alan İsviçreli Hukuk Profesörü Mark Pieth, köklü Alman firmalarının da bu skandala bulaşmış olmasının şaşırtıcı olduğunu belirtmekle beraber isim vermekten de kaçınmıyor:

„İki isim vermeliyim. Bu çok üzücü ama listede Daimler-Chrysler yer alıyor ve Siemens’in de adı geçiyor“

Sadece Irak’a Almanya’dan direkt olarak yollanan meblağlara bakıldığında, miktarın çok astronomik boyutlarda olmadığı görülüyor. Ancak Alman menşeli olup da, yurtdışında faaliyet gösteren kollarının Irak’a transfer ettiği paralar milyon dolarları buluyor. Örneğin Siemens Türkiye ya da Fransa gibi. Daimler Chrysler’den de bu tür „yurt dışı aşamalı“ para transferleri gerçekleştirmiş olma ihtimali de bulunuyor.

Siemens suçlamaları yalanladı

Siemens, raporda yer alan suçlamaları kabul etmezken, Daimler Chrysler, BM dökümanlarındaki; „bu suçu bilerek işledikleri“ şeklindeki iddiadan rahatsızlık duyuyor.Şirketler Irak'a uygulanan insani yardım programı sırasında Saddam Hüseyin rejimine 1,8 milyar dolar rüşvet ödemekle suçlanıyor. Bu meblağın yaklaşık 22 milyon dolarının da, Alman firmaları tarafından ödendiği belirtiliyor. Ancak bu firmaların yurt dışında bulunan kollarının aktardığı paranın yanında, 22 milyon dolar devede kulak kalıyor.

Saddam Hüseyin'in karı yüksek

Saddam Hüseyin’in petrol satışından elde etiiği gelirse, bu rüşvet girdilerinden daha fazla oldu. Kaçakçılık, devrik lidere yaklaşık 11 milyar dolar kaynak sağladı. Profesör Pieth’e göre, Irak’a görünürde uygulanan tüm ambargolara rağmen, hem ticaret yasağı uygulayan devletlerin hem de bu devletlerin sürekli değişen BM’deki yüksek komisyon ortakları, bu gerçekleri görmezden geldiler:

„Bu soruşturmadan iki sonuç çıkardım. Birincisi, BM’in maalesef kötü şekilde organize edilmiş olması. Diğeriyse; hayal kırıklığı. 2200 firmanın bu yolsuzluğa ortaklık etmiş olmalarının yarattığı hayal kırıklığı. Hem de hepimizin yolsuzluğa karşı alınacak önlemler üzerine tartıştığımız bir zamana denk gelmesi. Evet, 2200 firma bu işin içindeydi. Çünkü bu yolla kolay para kazanılıyordu."