BM’den barış için yeni adım

BM, İnsan Hakları Konseyi’nin ardından Barış Komisyonu’nu hayata geçiriyor. omisyon, silahlı çatışmaların sona ermesinin ardından ülkenin yeniden imarında somut konseptler geliştirme gibi barışı destekleyici çalışmalarda bulunacak. BM Genel Sekreteri Kofi Annan ve BM Genel Kurulu Başkanı Jan Eliasson’ın da katılacağı Komisyon’un bugünkü ilk oturumunda, komisyon başkanı seçilecek ve gelecekteki çalışmaların temelleri oluşturulmaya çalışılacak.

Yeni BM Barış Komisyonu, BM reformları çerçevesinde küçük bir adım olsa da savaş yaşamış insanlar için büyük anlam taşıyor. BM Genel Sekreteri Kofi Annan yeni komisyonun anlamını şöyle özetliyor: “Bu yeni oluşum, devletlere savaştan barış ortamına zorlu geçişi başarmaları için yardım etme çabalarımızda bir dönüm noktası anlamına gelmektedir.“

Komisyon’a en büyük maddi katkıyı yapan ülkeler arasında bulunan Almanya’nın BM nezdindeki büyükelçisi Gunter Pleuger de, yeni Barış Komisyonu’nun gerekliliğini “Şimdiye kadar edinilen deneyimler şunu gösteriyor: Askeri çatışmaların ardından uluslararası topluluğun devreye girmemesi durumunda çatışmalar en geç beş ila on yıl sonra yeniden patlak veriyor“ şeklinde açıklıyor.

31 ülkeden oluşuyor

31 ülkeden oluşan Barış Komisyonu, uluslararası topluluğun, barış anlaşmasının ardından kriz bölgesinde daha uzun vadeli çalışmalar gerçekleştirmesini ve BM’nin yanı sıra Dünya Bankası, AB gibi başka kuruluşların da yardımıyla kriz bölgesine kaynak aktarımını sağlayacak. Bu amaçla Komisyon’da BM’nin ekonomik ve sosyal konseylerinden temsilciler de yer alacak.

Barış için yapılan harcamaların bu kadar düşük ve kaynakların kıt olduğu bir ortamda bunun kolay bir girişim olmayacağını vurguluyan Pleuger, “Şu an dört kıtada 18 barış operasyonu sürdürülüyor ve masraflar yaklaşık 3,5 milyardan 5 milyar dolara yükselmiş durumda“ dedi.

BM’nin, Darfur’daki barış operasyonunu üstlenmesiyle bu miktarın bir ila iki milyar dolar daha artacağı belirtiliyor. Barışa ve çatışmaları önlemeye yapılan yatırımın her zaman için savaşa yapılan harcamalardan daha ucuza geldiğini vurgulayan Pleuger, yeni komisyonun gerekli kaynakları elde edeceği konusunda iyimser.

Komisyon’un yapısı kapsamlı

Alman diplomat, Komisyon’un geniş ve kapsamlı yapısının bir avantaj olabileceğini vurgulayarak sözlerini şöyle sürdürdü: “Afganistan’da yaşadığımız gibi, kuzeyde emri altında 100 bin silahlı adam bulunduran iki savaş ağası varsa onları silahsızlandırmak ve sivil topluma entegre etmenin tek yolu onlara iş imkanı sunmaktır. Çünkü bir şekilde geçimlerini sağlamak, yaşamlarını sürdürmek zorundalar. Şimdiye kadar geçimini silahlardan sağlamış biri, ancak kendisini ve ailesini geçindirecek başka bir imkanı olduğunda silahını bırakacaktır.“

Pleuger bunu BM ya da devletlerin tek başına sağlayamayacağına dikkat çekerek, uluslararası kuruluşların katılımının ve koordinasyonun önemini vurguladı. Pleuger, Komisyon çerçevesinde asıl işin ülkelere özel, alt komisyonlar tarafından yürütüleceğini belirtti ve bu komisyonlardan ilk ikisinin Sierra Leone ve Burundi için oluşturulacağını kaydedetti. Bu alt komisyonlar daha küçük yapıda olacak ve söz konusu kriz bölgesinde uzmanlaşmış kişilerden oluşacak. Uzmanların BM sisteminden gelmesi şartının aranmayacak olması da BM’nin şimdiye kadarki yapılanmasında bir reform anlamına geliyor.