1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

BM'i karıştıran şantaj iddiası

Thomas Reinke27 Temmuz 2005

BM reformları doğrultusunda Güvenlik Konseyi’ndeki üyelerinin artırılıp kendilerinin de daimi üyeler arasına alınmalarını talep eden dörtler grubu ağır eleştirilere hedef oluyor. İtalyan daimi temsilcisi Marcello Spatafora, Almanya, Hindistan, Brezilya ve Japonya’yı güvenlik konseyi daimi üyesi olabilmek için fakir ülkelere şantaj yapmakla suçladı.

https://p.dw.com/p/AagT
İtalyan temsilci, Annan'dan dört ülke hakkında soruşturma başlatmasını istedi
İtalyan temsilci, Annan'dan dört ülke hakkında soruşturma başlatmasını istediFotoğraf: AP

İtalya’nın BM’deki daimi temsilcisi Marcello Spatafora’nın genel kurulda böylesine sert bir çıkışta bulunması beklenmiyordu:

“Bazı başkentlerde böyle oyunlar düzenlenmesi utanç vericidir. Bütün BM’e değer verenlerin ayağa kalkıp, ‘artık yeter’ demesi gerekir.”

İddia nasıl gündeme geldi?

İtalyan büyükelçiyi küplere bindiren, doğruluk payı tartışmalı olan şu iddiaydı: "Almanya ile diğer üç devlet, Güvenlik Konseyi daimi üyeliklerini desteklemeleri için kalkınma halindeki ülkelere ekonomik ve siyasi şantaj yapıyorlar."Spatafora bunu şöyle ifade etti:

“Bu dört devleti hükümetlere, belli bir tutum almaya ya da belli bir öneriyi desteklemeye zorlamak için mali şantaj yapmakla itham ediyorum.”

Spatafora suçlamasının uydurmaca olmadığını göstermek için şu somut örneği de verdi: Dörtler Grubu’ndaki devletlerden biri, BM Güvenlik Konseyi’ne altı üye daha alınmasıyla ilgili öneriyi desteklemediği gerekçesiyle, kalkınma halindeki bir ülkenin çocukları için yarım milyon dolarlık yardım yapmaktan vazgeçmişti.

İtalyan temsilci isim vermedi

İtalyan daimi temsilci ne bu ülkenin ne de şantajcı devletin addını verdi. New York’taki diplomatlar, yardım kozunu Almanya ya da Japonya’nın oynamış olabileceğini belirtiyorlar.

Alman temsilciden yalanlama

Almanya’nın BM nezdindeki daimi temsilcisi Gunter Pleuger bu suçlamayı geri çevirirken seviyesiz ithamları yanıtlamalarına gerek olmadığını vurguladı. Ancak Almanya yine de, İtalya’nın dışında, İspanya, Pakistan ve Türkiye’nin de yer aldıkları ‘konsensüs’ grubunun tezlerini dikkate almak zorunda.

Kanada’nın BM daimi tesilcisi Allan Rock, Güvenlik Konseyi daimi üyelerinin arttırılmasına hükümetinin neden karşı olduğunu makul bir gerekçeye bağlıyor:

“Demokratik ilkeleri göklere çıkardığımız bir ddevrirde aynı ilkeleri BM’de de uygulamak zorunda olduğumuzu bilelim. Sonsuza kadar tek bir galibin belirlendiği hiçbir demokrasi tanımıyorum.”

Afrika'nın üyeliği

Ancak Dörtler Grrubu genel kurulda, Afrika Birliği’nin rezervlerinin de dikkate alındığı yeni karar tasarısı için üçte ikilik çoğunluğun desteğini bulacağı umudunda. Afrika ülkeleri, güney yarı küre devletlerine tahsis edilmek üzere daimi üye sayısının arttırılmasını istiyorlar. Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer bu taleple ilgili görüşlerini, ‘dönüşümlü daimi üyelik formülü düşünülebilir’ cümlesiyle özetledi.

Rühe'den zirve önerisi

Hristiyan Demokrat Birlik’li eski Savunma Bakanı Volker Rühe ise Afrika Birliği ülkelerinin taleplerini somutlaştırabilmeleri için muhtemelen bir zirve buluşması düzenleyeceklerini ve bunun da reformların onaylanmasını gerektireceğini ifade etti.